تاریخ سند: 5 دی 1357
تلفنگرام از ساواک1
متن سند:
روز جاری 5 /10 /57 عده ای در حدود 1000 نفر در بازار تبریز دست به
تظاهرات زده و مامورین با تیراندازی هوائی و پرتاب گاز اشک آور متظاهرین را
متفرق کردند.
ضمنا در این برخورد حدود سه نفر از متظاهرین مجروح میشوند.
2
1ـ شرکت های تعاونی تجار ـ اصناف ـ پزشکان ـ پرستاران ـ نرسها و مستخدمین
بیمارستانها مشهد و بعضی از کارمندان دولت منجمله دادگستری مبالغ زیادی
جمع آوری که در ظاهر برای پرداخت حقوق کارکنان و کارمندان اعتصابی شرکت
نفت بوده ولی استنباط میگردد برای تهیه اسلحه و کمک به مخالفین و
اغتشاشگران میباشد.
2ـ پزشکان در
بیمارستانهای شاهرضا و
شهناز مشهد طی اعلامیه ای
اعلام نمودند همکاران و
دوستان برای حمله
مسلحانه آماده شوید.
3ـ در راهرو و سالن
بیمارستان شهناز تصاویری
مشمئز کننده از نحوه
شکنجه ساواک را نقاشی و
مردم بشدت از دیدن آنها
تنفر و هر کسی را بنام
ساواکی دستگیر میکنند
بوضع فجیعی بقتل میرساند
از جمله کودکی را مامور
مینمایند به پاسبان راهنمائی
چاقو بزند سپس چند نفر بنام
مداوا او را به بیمارستان شاهرضا برده ولی در بیمارستان عده ای با چاقو بجان وی
افتاده و کاردی بشکم پاسبان بیگناه فرو برده به وضع بدی میچرخانند آلت تناسلی وی
را میبرند، چشم هایش را در آورده سپس تکه تکه کردند.
شخصی بنام فتح اله کریمی در خیابان ابوریحان تهران جزو متظاهرین بوده که بر اثر
تیراندازی کشته میشود و مامورین از آن مقداری فشنگ و اسلحه بدست میاورند.
گوینده.
رجائی
گیرنده.
قاسمی
ساعت 20 مورخ 5 /10 /57
توضیحات سند:
1ـ در این سند از سه شهر تبریز،
مشهد و تهران خبر داده شده
است.
2ـ ارتش در این باره می نویسد
که «در تظاهرات پراکنده شهر
تبریز به علت خشونت و
شعارهای ضد ملی اخلالگران،
فرماندار نظامی مجبور به
دخالت شده و در نتیجه
تیراندازی 28 نفر ماجراجو
دستگیر و 4 نفر زخمی
می گردند.
» (گزارش زمستان
57، ص 115) در کتاب
حماسه های اسلامی ملت به
رهبری امام خمینی چنین آمده
است که مردم تبریز پس از
اجتماع در مسجد جامع قصد
راهپیمایی و تظاهرات داشتند که
«ناگهان ماموران از روی پشت
بام بازار به سوی آنها
تیراندازی کردند که عده ای را
در صحن مسجد شهید و مجروح
نمودند.
آیت الله قاضی اعلام
کرد که در این برخورد چهار نفر
به قتل رسیدند ولی شاهدان
عینی تعداد کشته شدگان و
مجروحان را بیش از سی نفر
عنوان کردند.
در این روز
سربازان تازه نفس از تهران و
مراغه کار انتظامات شهر را به
عهده گرفتند.
» (ص 198 و
199)
* امروز (5 /10 /57) بازار
زنجان و قزوین تعطیل بود.
(3750 /25 ه ـ 5 /10 /57)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 22 صفحه 227