صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

درباره: تظاهرات

تاریخ سند: 15 آبان 1357

درباره: تظاهرات

متن سند:

شماره: 5680 /14ﻫ تاریخ:15 /8 /1357
از: سازمان اطلاعات و امنیت سمنان
به: مدیریت کل اداره سوم 312
درباره: تظاهرات

حدود ساعت 1300 روز جاری عده‌ای حدود یک هزار نفر از بخش سنگسر و پانصد نفر از بخش سرخه به سمنان وارد و جلو دبیرستان پهلوی اجتماع و پس از اینکه سایر طبقات مردم سمنان به آنان ملحق شده، به صورت یکپارچه در حدود 5000 نفر از جلو دبیرستان پهلوی شروع به راهپیمائی نموده و از خیابان سعدی به طرف میدان شاه به حرکت در آمده و هنگامی که جلو این سازمان رسیدند، روی آسفالت خیابان نشسته و با دادن شعارهائی علیه رژیم و ساواک، قطعنامه‌ای صادر و نام دبیرستان کورش را به دکتر شریعتی و نام بلوار ارتشبد نصیری را به بلوار ملت و خیابان رستاخیز را به نام امام خمینی و دبیرستان دخترانه ششم بهمن را به نام 17 شهریور و میدان شاه را به میدان خمینی تغییر داده و سپس از طریق خیابان یغما، وارد خیابان شاه و میدان شاه گردیده و مجدداً از جلو این سازمان عبور و با فریادهای دسته‌جمعی و شعار ساواک بایستی منحل شود، ما شاه‌ نمی‌خواهیم، ما خمینی را‌ می‌خواهیم، چند عدد سنگ بزرگ به درب ورودی ساواک و داخل حیاط پرتاب نموده و به طرف بلوار ارتشبد نصیری عزیمت نمودند و در آنجا مشغول خواندن نماز جماعت شده و پس از سخنرانی شیخ محمد تقی عبدوس، مجدداً از خیابان سعدی به طرف میدان شاه عزیمت و هنگامی که از جلو این سازمان1 گذشته، شعارهای مرگ بر سلطنت پهلوی را تکرار نموده و در ساعت 1930 متفرق گردیدند.
جمعیت مذکور متشکل بود از فرهنگیان. ‌دانش‌آموزان. کارمندان بهداری و بهزیستی. پست و تلگراف و سایر طبقات مردم و در جلو تظاهرکنندگان شیخ محمد شاهچراغی. شیخ محمد باقر عبدوس. شیخ علی‌اکبر ادب. شیخ عبدالحسین لنکرانی و شیخ محمد تقی عبدوس که اخیراً از زندان آزاد شده و شیخ علی سالار مشاهده گردیدند. تظاهرکنندگان فوق پلاکارت‌هائی از خمینی و دکتر شریعتی همراه داشته، ضمناً در شب گذشته در شورائی که در استانداری تشکیل شده بود، با چند نفر از روحانیون منجمله محمد شاهچراغی و آقای لنکرانی تماس حاصل و وعده دادند که تظاهرات روز جاری را هدایت و مردم را به آرامش دعوت کنند که در ابتدای شروع تظاهرات، به وعده خود عمل نموده، لکن تظاهرکنندگان چندان توجهی ننمودند و پلیس تنها از پیکره شاهنشاه آریامهر مراقبت نموده و در این تظاهرات افسر معمارزاده که اخیراً آزاد شده، در تحریک زنان رل مهمی را به عهده داشته است و محمد تقی عبدوس در سخنرانی خود ضمن اهانت شدید به مقام شامخ سلطنت، چنین اظهار‌ می‌داشت، مردم این ننگ را بردارید و هرچه از رادیو اعلام‌ می‌گردد به آن توجه نکنید و خطاب به مغازه‌داران و تاکسی رانان اظهار داشت که فردا همگی عکس خمینی را در مغازه‌ها و جلو تاکسی‌‌های خود نصب کنید و بگوئید ما پیروز شده‌‌‌ایم و اضافه نمود‌ای کاش من زودتر از زندان آزاد‌ می‌شدم تا در راه این نهضت بزرگ کشته شوم و از مأمورین ساواک و شهربانی دعوت نمود که فردا در مجالسی که سخنرانی می‌نماید، شرکت و به سخنان وی گوش دهند تا شاید گرایش به سوی آنان پیدا کنند.2
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت سمنان. نصر
گوینده. حقیقت
گیرنده. خوانساری
ساعت. 2000

توضیحات سند:

1. چند روز پیش از این تظاهرات، ساواک در بخشنامه‌ای سّری و سراسری به شماره شماره: 43130 /414- 6 /8 /57 به کلیه ساواک‌ها اعلام نمود: «بفرموده، ضمن مذاکراتی که با ارتش و شهربانی و ژاندارمری به عمل آمده، دستورات لازم به مبادی امر صادر شده است. از نظر حفاظت پرسنل شناخته شده در شهرستان و اسناد و مدارک لازم، دستور فرمائید ضمن تماس قبلی با مراجع انتظامی اشاره شده، در تقدم یک برای سازمان‌‌های شهرستان‌ها و در تقدم دو برای مراکز استان‌ها محلی در نظر بگیرند که در صورت لزوم و تهدید، فوراً محل سازمان تخلیه و به داخل پادگان نظامی ژاندارمری و شهربانی منتقل گردند. از انجام این کار تا سرحد امکان خودداری شده و صرفاً در مواقعی که تهدید نزدیک است اقدام لازم به عمل آید و در مورد خانواده‌‌های کارمندان نیز در صورت تهدید ضمن هماهنگی با مراجع فوق‌الذکر به همین نحو عمل نمایند.» انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک. جلد 5
2. خبر این تظاهرات، به این شرح در بولتن ساواک درج شد: «مقارن ساعت 1300 روز 15 /8 /57 (2537شاهنشاهی)، حدود 1000 نفر از قشریون مذهبی بخش سنگسر و جمعیتی قریب 500 نفر از روستای سرخه. استان سمنان به شهر سمنان وارد و در مقابل دبیرستان پهلوی شهر مذکور اجتماع نموده و سپس عده‌ای از قشریون مذهبی و ‌دانش‌آموزان در شهر سمنان به آنها پیوسته که جمعیت بالغ بر 5000 نفر گردیده است. افراد مورد بحث که تعدادی زن چادری نیز در بین آنها بوده و شش نفر روحانی در پیشاپیش آنها حرکت می‌کرده‌‌اند، با در دست داشتن عکسهائی از روح الله خمینی و علی شریعتی ضمن راهپیمائی و تظاهرات خیابانی مبادرت به دادن شعارهائی به مضامین زیر نموده اند: «ساواک باید منحل شود. ما شاه‌ نمی‌خواهیم. ما خمینی‌ می‌خواهیم. مرگ بر این سلطنت...»
تظاهرکنندگان هنگامیکه به جلوی سازمان اطلاعات و امنیت سمنان رسیدند، در روی سطح خیابان نشسته و با قرائت قطعنامه‌ای نام چندین، میدان و دبیرستان را به شرح زیر تغییر داده اند: «دبیرستان کوروش، دبیرستان دکتر علی شریعتی. دبیرستان دخترانه ششم بهمن، دبیرستان 17 شهریور. میدان شاه، میدان امام خمینی. بلوار ارتشبد نصیری، بلوار ملت. خیابان رستاخیز، خیابان امام خمینی». متظاهرین پس از قرائت قطعنامه فوق به راهپیمایی و تظاهرات ادامه داده و تعدادی از آنها به درب ورودی سازمان مذکور و محوطه داخلی آن سنگ پرتاب و وارد بلوار نصیری شده و نماز جماعت ظهر و عصر را در این محل برگزار کرده‌اند.
پس از خاتمه نماز جماعت، شیخ محمد تقی عبدوس روحانی قشری منطقه که اخیراً از آزاد شده، ضمن سخنرانی ‌تحریک‌آمیز و اهانت به مقامات عالیه مملکتی، خطاب به مجتمعین اظهار نموده: مردم این ننگ را بردارید و هر چه از رادیو اعلام می‌گردد به آن توجه نکنید. واعظ مذکور سپس خطاب به مغازه داران و تاکسیرانان گفته: فردا همگی عکس روح‌الله خمینی را در مغازه‌ها و جلوی اتومبیل‌های خود نصب کنید و بگوئید ما پیروز شده‌ایم. نامبرده در خاتمه اضافه کرده: ای کاش من زودتر از زندان آزاد‌ می‌شدم تا در راه این نهضت بزرگ‌ می‌شدم و بعد از مأمورین ساواک و شهربانی دعوت نموده تا روز 16 /8 /57 در مجلس سخنرانی آنها شرکت کنند و به سخنان وی گوش دهند.
جمعیت مذکور پس از سخنان یادشده به راهپیمائی و تظاهرات ادامه داده و ضمن تکرار شعارهای بالا در ساعت 1930 روز مزبور متفرق گردیده‌اند.
ضمناً در تظاهرات مذکور شخصی بنام رفعت معمارزاده یکی از زندانیان ضدامنیتی که اخیراً آزاد شده در تحریک زنان برای تظاهرات عامل بسیار موثری بوده است.» بخش ضمائم.

منبع:

کتاب انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک / استان سمنان - کتاب 4 صفحه 59
صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.