موضوع: واعظ‌زاده فرزند شیخ غلامرضا طبسی
تاریخ سند: 15 مرداد 1340
موضوع: واعظ‌زاده فرزند شیخ غلامرضا طبسی
متن سند:
از: دفتر روابط عمومی ساواک تاریخ: 15 /5 /1340به: مدیریت کل اداره یکم شماره: 222
فوری
موضوع: واعظ‌زاده فرزند شیخ غلامرضا طبسی
حضرت آیت‌اله بهبهانی1 اظهار داشتند:
ضمن عرض سلام از حضور تیمسار سرتیپ علوی کیا2 استدعا دارم به سازمان امنیت خراسان امر فرمایند به آقای واعظ‌زاده که یکی از وعاظ درجه 1 مشهد می‌باشد، اجازه داده شود کماکان از سخنرانی روی منابر استفاده نماید؛ زیرا طبق اطلاعی که به آیت‌اله نامبرده رسیده، ساواک مشهد واعظ نامبرده را ملزم نموده‌اند که از سخنرانی خودداری نماید.
آیت‌اله افزودند: عده[ای] از علمای مشهد تلگرافاً از ایشان خواسته‌اند در این مورد اقدام و نتیجه را تلگرافی جواب دهند، از این رو استدعا داشتند نتیجه تصمیم متخذه به ایشان ابلاغ که به علمای مشهد جوابگوئی نمایند.
رئیس دفتر روابط عمومی ساواک . نشاط 3
آقای فلسفی واعظ هم همین استدعا را دارند.
مدیریت کل اداره سوم . تیمسار قائم مقام فرمودند پرونده و سوابق واعظ مزبور به نظر ایشان برسد. زنگنه 18 /5
توضیحات سند:
1. آیت‌الله سید محمد بهبهانى، فرزند سید عبدالله، در سال 1250ﻫ ش در تهران متولد شد. پس از انجام تحصیلات مقدماتى و سطح، به خواندن فقه و اصول پرداخت و مدت شش سال نیز فلسفه و معقول را نزد میرزا ابوالحسن جلوه فرا گرفت. وى هفت سال هم در محضر علامه آشتیانى به تحصیل خارج فقه و اصول همت گمارد. در نجف اشرف از محضر مرحوم آخوند خراسانى و فقهاى معاصر بهره‌مند گردید و به درجه اجتهاد رسید. پس از بازگشت به ایران، ضمن تدریس در حوزه علمیه تهران، در کنار پدر، براى حکومت قانون و تشکیل مجلس تلاش‌هاى زیادى نمود. او که از آزادیخواهان تندرو به حساب مى‌آمد، در دوره دوم مجلس شورای ملی، وکیل مجلس شد. وى نزد عموم سیاستمداران کشور از احترام خاصى برخوردار بود و برخى پیام‌هاى خصوصى حضرت آیت‌اللّه بروجردى توسط ایشان به مقامات بالاى دولتى ابلاغ مى‌شد. بعضى از علماى مرکز، در کارها و رویدادها، بدون مشورت با او کار نمى‌کردند. وى یکى از روحانیون مشهور و از سران مشروطه بود و در کمیسیونى که از طرف مشروطه‌خواهان تشکیل شد، به همراه 27 نفر دیگر براى اداره امور کشور تعیین شد. این کمیسیون محمدعلى شاه را از سلطنت خلع و احمدشاه را به نیابت وى انتخاب کرد. از دیگر کارهاى سیاسى او، بسیج عده‌اى از مردم جنوب تهران به نفع شاه و حضور در برابر کاخ شاه و منع وی از مسافرت به خارج در واقعه نهم اسفند 1331 بود. شهرت علمى و جایگاه معنوى او سبب شد که تدریجاً در تهران ملجأ و مرجع مؤمنان و نیازمندان شود. وى حدود چهل سال در تهران به تدریس خارج فقه و اصول و ترویج دین پرداخت. آیت‌اللّه بهبهانى در جریان نهضت امام خمینى در آخرین ماه‌هاى عمر خود، به حمایت از امام برخاست و از همین رو مورد غضب رژیم واقع شد و در تنگنا قرار گرفت. وى در 20 آبان ماه سال 1342 در سن 92 سالگى دار فانى را وداع گفت و پس از تشییع باشکوهى در تهران، جنازه‌اش به نجف اشرف منتقل و در آنجا به خاک سپرده شد.2. حسن علوی کیا، فرزند ابوتراب، در سال 1291 ﻫ ش در همدان متولد شد. او که دارای لیسانس قضایی بود، در سال 1335 با درجه سرتیپی از ارتش به ساواک مأمور و تا سال 1341 در سمت قائم مقام ساواک به کار مشغول شد. در همین سمت بود که با یعقوب نیمرودی و سرویس اطلاعاتی رژیم اشغالگر قدس (موساد) رابطه برقرار کرد. وی که از افسران مورد نظر و مرتبط با شاپور جی بود، در سال 1341 به علت سوءاستفاده مالی از قائم مقامی ساواک برکنار و به عنوان رئیس نمایندگی ساواک در آلمان منصوب گردید. حسین فردوست در رابطه با چگونگی سوءاستفاده‌های مالی وی می‌نویسد:
« او در بودجه سالی حدود 5 میلیون تومان برای وسایل فنی پیش‌بینی می‌کرد و چیزی حدود 10 هزار تومان هزینه می‌کرد. این یکی از اقلام سوءاستفاده‌های علوی کیا بود.»
علوی کیا که در دوران حضور در آلمان در جریان خرید سلاح با حسین فردوست همکاری داشت، در سال 1346 به کارش در نمایندگی آلمان پایان داده شد و بازنشسته گردید. وی سپس به عضویت هیئت مدیره گروه کارخانه‌های تولیدی نورد آلومینیم درآمد و در سمت هیئت مدیره شرکت کشت و صنعت ایران و آمریکا به کار مشغول شد. وی در مدت خدمت در ساواک مأموریت‌هایی به خارج از کشور از جمله ترکیه، عراق، سوریه، لبنان، جهت مبادله اطلاعات داشت. برابر بررسی‌های ساواک، وی در مدت خدمت در ساواک، جز ایجاد نارضایتی در طبقات مختلف مردم، دسته‌بندی در وزارتخانه‌ها و زورگویی و سرکوبی مخالفین خود و جمع‌آوری ثروت کار دیگری انجام نداد. علوی کیا در سال 1355 به آمریکا رفت و دیگر به ایران بازنگشت و در 6 اردیبهشت 1392 در سن 102 سالگی در همانجا درگذشت. (اسناد ساواک، پرونده انفرادی)
3. حسین نشاط، فرزند حسن، در سال 1283ﻫ ش در اصفهان به دنیا آمد. دوره دبستان را در اصفهان گذرانید و سپس وارد دبیرستان شبانه‌روزی آمریکایی در تهران شد و تا کلاس دهم در آن کالج درس خواند. در سال 1300 کارمند دژبانی ستاد ارتش بود و پس از مدتی به ژاندارمری منتقل شد و در اواخر مهرماه 1304 جذب آموزشگاه ستوانی ارتش گردید و در 12 آذرماه 1335 بازنشسته شد.
همزمان با تشکیل ساواک، حسین نشاط نیز از دهم بهمن ماه 37 دوره آموزشی ورود به ساواک را طی کرد. معرف و رابط وی برای ورود به ساواک، پاکروان بود که در آن هنگام معاونت رئیس ساواک را بر عهده داشت. وی در سال 1340 به دفتر روابط عمومی راه یافت و پس از انتقال به ساواک تهران در 27 /11 /42 و سپری کردن بخشی از دوران خدمت، در سال 1344 به ریاست دفتر روابط عمومی منصوب شد و در پی برکناری بختیار، در همان سال از عضویت در ساواک استعفا کرد. حسین نشاط نیز از جمله افرادی بود که به بهانه درمان، مسافرت‌هایی به اسرائیل داشته است.
(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)