عطف به 7151/312 ـ 20/10/36
تاریخ سند: 22 دی 1356
عطف به 7151/312 ـ 20/10/36
متن سند:
از: سارى تاریخ: 22 /10 /2536[1356]به: کل سوم 312 شماره 2871 /2 ه 1
تلگراف رمز
عطف به 7151 /312 ـ 20 /10 /36
به قرار اطلاع روحانیون مشروحه زیر مورخه 21 /10 /36 به لحاظ همدردى و حفظ ارتباط با روحانیون و طلاب وقایع اخیر قم1 از برگزارى نماز جماعت در سارى خوددارى نموده‌اند که در این مورد ضمن توجیه کلیه عوامل و منابع و همکاران شهربانى نیز در جریان امر قرار گرفته است. 2
1ـ شیخ عبدالله نظرى فرزند عبدالنبى پیشنماز مسجد جامع3
2ـ شیخ مصطفى صدوقى4
3ـ شیخ عبدالصالح مفیدى پیشنماز مسجد جامع
4ـ شیخ شفائى پیشنماز مسجد مصطفى‌خان
5 ـ شیخ روحانى‌زاده پیشنماز مسجد ابوالفضل
6ـ شیخ سوچلمائى5 پیشنماز مسجد شاه‌غازى
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. منظور واقعه 19 دى ماه 1356 قم است. در این روز تعدادی از طلاب که در اعتراض به انتشار مقاله روزنامه اطلاعات تظاهرات کرده بودند به شهادت رسیدند. نک: قیام 19 دی به روایت اسناد ساواک، تهران ، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1382
2. ساواک مازندران در تاریخ 26 /10 /56 طى گزارشى به ساواک مرکز نوشت: «به دنبال تظاهرات اخیر عده‌اى از طلاب علوم دینى و اخلالگران در قم، مورخه 22 /10 /36 شیوخ سارى که در مساجد مختلف نماز جماعت مى‌گزاردند به نشانه اعتراض از رفتن به مساجد و اداى نماز خوددارى نموده‌اند گفته شده تنها شیخ زهدى در جایگاه همیشگى خود نماز گذارده است.
نظریه شنبه: اقدام شیوخ سارى در اذهان عمومى به نوعى اعتصاب تعبیر شده است.»
3. اداره کل سوم ساواک در تاریخ 29 /10 /56 طى نامه‌اى به ساواک مازندران در این باره نوشت: «درباره روحانیون افراطى خواهشمند است دستور فرمایید ضمن تحقیق پیرامون صحت و سقم مفاد تلگراف بازگشتى نسبت به تهیه و ارسال مشخصات کامل ردیف‌هاى 3 ـ 4 و 5 اقدام و با تعیین نحوه افکار و تمایلات آنان از کلیه عوامل موجود به منظور مراقبت دقیق استفاده و نتیجه به موقع به این اداره کل منعکس گردد.
مدیرکل اداره سوم ـ ثابتى
رهبر عملیات ـ مرعشى
رئیس دایره عملیات ـ کارآموز
رئیس بخش 312 ـ دبیرى
رئیس اداره یکم عملیات و بررسى ـ عطارپور نظریه چهارشنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید است. شاهینى»
4.آیت الله مصطفى صدوقى، فرزند شیخ مرتضى در سال 1322 قمرى(1282ﻫ ش ) در نجف‌اشرف در خانواده‌اى روحانى به دنیا آمد. ایشان اصالتا اهل روستاى آهنگرکلاى قائم‌شهر بود. سال هاى اولیه تحصیل را در محضر پدر بزرگوارش مرحوم آیت‌الله حاج شیخ مرتضى صدوقى کسب فیض کرد و سپس براى ادامه تحصیل به حوزه علمیه مشهد مقدس مشرف شد. در آنجا در محضر اساتید بزرگى همچون حضرات آیات و حجج‌اسلام مرحوم آیت‌الله حاج میرزامهدى اصفهانى و مرحوم آیت‌الله علامه دامغانى به تحصیل پرداخت. مرحوم شیخ مصطفى صدوقى سپس براى تکمیل تحصیلات خود عازم حوزه علمیه نجف‌اشرف شد. در نجف در جلسات درس مراجع بزرگوار و آیات عظام مرحوم میرزا محمدحسین نائینى و سید ابوالحسن اصفهانى و آقا ضیاءالدین عراقى و آیت‌الله میرزاباقر زنجانى شرکت کرد و موفق به اخذ اجازات اجتهاد از این مراجع بزگوار شد. همچنین در حضور مرحوم آیت‌الحق میرزاعلی آقا قاضى طباطبایی بزرگ به کسب عرفان پرداخت، اما به واسطه عارضه چشم مجبور به مراجعت به مازندران شد. در مازندران بعد از رفع اختناق رضاخانى و سال هاى سخت حکومت رضاشاه در سال 1322 ﻫ ش اقدام به تأسیس حوزه علمیه شهرستان سارى کرد. ایشان مبارزه جدى و موفقیت‌آمیز با بهائیت در ماهفروجک سارى آرامگاه بهائیان ایران داشت. برابر گزارش ساواک مازندران در 17 /12 /43: «نامبرده از روحانیون و وعاظ منطقه مى‌باشد که در مجالس و منابر ضمن بحث و تبلیغ در امور مذهبى سخنانى نیز خارج از حدود مذهب ایراد نموده و بعضا نیز با کنایات و اشارات موضوعاتى را مطرح نموده‌اند که مصلحت نبود.» براساس اسناد ساواک در سال 1349 ایشان پیشنماز مسجد رضاخان در سارى بود و در سال 1353 وى مبلغ معادل /000 /30 ریال جهت محمدحسین شاهرودى به عنوان سهمیه امام به نجف‌اشرف حواله و مشارالیه قبض آن را جهت صدوقى ارسال نمود.» مرحوم علامه صدوقى در شکل‌گیرى انقلاب اسلامى در سطح مازندران سهم بسیار داشتند و از طرف حضرت امام خمینى (ره) نیز سرپرستى جامعه علماى مازندران به عهده ایشان واگذار شد. حضرت امام (ره) در تاریخ 7 /2 /58 طى نامه‌اى خطاب به علماى محترم شهرستان سارى مرقوم فرمودند: «آقایان علماى محترم شهرستان سارى ـ دامت تأییداتهم
مقتضى است آقایان محترم به شهر سارى مراجعت نموده و همان‌گونه که تا به حال وظیفه ارشاد اهالى اشتغال داشته‌اید باز هم انجام وظیفه نمایید و تحت سرپرستى حجت‌الاسلام آقاى حاج شیخ مصطفى صدوقى و با همکارى مردم محترم و متدین محل بر امور جاریه و کمیته انقلاب اسلامى آنجا نظارت داشته باشید و سعى کنید ترتیبى فراهم شود تا به حول و قوه الهى جمیع مشکلات حل گردد و انتظار مى‌رود که تمام اهالى خصوص جوانان عزیز از همکارى با آقایان محترم کوتاهى ننمایند. «و اوصیهم بتقوى‌الله و الاهتمام فى هدایۀ الناس و ابلاغ الاحکام و رعایۀ الاحتیاط فى‌جمیع الامور و الاحوال ان‌شاءاللّه تعالى. روح الموسوى‌الخمینى»علاوه بر اینها نقش ایشان در انقلاب شامل بنیانگذار جامعه روحانیت سارى، اقامه اولین نماز جمعه در استان مازندران، معرفى قطعى افراد براى مجلس خبرگان قانون اساسى به تأیید ایشان و تعیین اولین استاندار مازندران بود. ایشان در اول اسفند سال 1359 در تهران دارفانى را وداع و به جوار رحمت حق پیوست. جنازه ایشان به طرز باشکوهى توسط مردم ولایتمدار مازندران و روحانیت این استان تشییع و با اقامه نماز توسط فرزندشان آیت‌اللّه شیخ مرتضى صدوقى مازندرانى در جوار امامزاده یحیى سارى به خاک سپرده شد.
(اسناد ساواک- پرونده انفرادى)
5. آیت‌الله نورالله طبرسى در سال 1319 ﻫ ش در روستاى سوچلما از توابع نکاى مازندران به دنیا آمد. پدرش حسن طبرسى سوچلمایى در شمار عالمان دینى بود. او خواندن و نوشتن را در مکتبخانه‌هاى زادگاهش فراگرفت. پس از طی دوره‌ى ابتدایى در زادگاهش به تحصیل دروس دینى روى آورد و وارد حوزه ى علمیه‌ى آیت‌الله حاج شیخ محمد کوهستانى شد و مقدمات دروس دینى را از محضر اساتید آن حوزه فراگرفت. پس از مدتى به حوزه‌ى علمیه‌ى قم رفت و در آنجا به تکمیل تحصیلات دینى خود پرداخت و از محضر درس فلسفه و کلام حضرات آیات شیخ انصارى، حسن‌زاده آملى، على مشکینى، ابوالقاسم خزعلى و... بهره‌هاى فراوان برد. در سال 1342 فعالیت‌هاى سیاسى خود را شروع کرد و به مبارزه با رژیم شاه پرداخت.