صفر نام کاشی پز در مقابل جمعیت بلند شده راجع به کشف حجاب مطالبی ایراد و زنها را دعوت به مخالفت می‌نماید.
تاریخ سند: 15 آذر 1314
صفر نام کاشی پز در مقابل جمعیت بلند شده راجع به کشف حجاب مطالبی ایراد و زنها را دعوت به مخالفت می‌نماید.
متن سند:
13140915نمره ۵۴۸۰
مورخه- ماه ۱۳۱
نمره قبل-
ضمیمه-
تاریخ15 /9 /14
موده تلگرافی/کتبی
کارتن/دو سیه
محرمانه مستقیم
کفیل اداره شهربانی
راپرت واصله از کرمان حاکی است: عصر ۱۱ ماه جاری در مسجد معروف به ملک1 بعد از نماز جماعت موقعی که سید محمد نام یزدی2 مشغول به وعظ بوده، صفر نام کاشی پز در مقابل جمعیت بلند شده راجع به کشف حجاب مطالبی ایراد و زنها را دعوت به مخالفت می‌نماید. سپس از طرف واعظ مزبور نیز اظهاراتی به منظور ترغیب زنها بیان، دو نفر فوق از طرف شهربانی کرمان جلب شده‌اند.۳
هنگامی که راپرت مزبور از شرف عرض پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی گذشت فرمودند: «چرا شهربانی تاکنون راپرت قضیه را به پیشگاه مبارک تقدیم ننموده؟»
کفیل
توضیحات سند:
۱- یکی از مساجد بزرگ و قدیمی شهر کرمان است این مسجد در قرن ششم هجری قمری در دوران توران شاه سلجوقی بنا نهاده شده است و تا کنون به کرات تعمیر و مرمت شده است. این مسجد در زمان محمدرضا پهلوی و آغاز انقلاب اسلامی نیز یکی از مراکز عمده فعالیت انقلابیون مسلمان و روحانیت متعهد بود. مسجد ملک در محله شاه عادل کرمان قرار دارد. (ر.ک : تاریخ کرمان، وزیری کرمانی، صفحات ۱۲۹ و ۶۲۷ و فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران، نصرت الله مشکوتی، صفحه ۱۵۵)۲- در کتاب خشنونت و فرهنگ صفحات ۳۱۶ و ۳۱۷ در مورد دو روحانی به نامهای سید محمد دعایی یزدی در یزد و سید محمد زارچی در یزد و کرمان نامه‌هایی به چاپ رسیده است ولی با توجه به تاریخ و متن نامه‌ها، تطبیق آنها با فرد و روحانی مورد نظر در سند محل تردید است. در منابع دیگر نیز روحانی به نام سید محمد یزدی با مختصات مذکور در سند مورد شناسایی قرار نگرفت.
٣- وضعیت کشف حجاب در این استان با همه تمهیدات و توطئه‌ها پیشرفت نکرده و وجود علمای آگاه و مردم هشیار در این استان موجب شده بود که با همه تبلیغات و تشویقات و تنبیهات انجام شده وضعیت کشف حجاب آنجا مورد سؤال و باعث خشم و ناراحتی رژیم رضاخان گردد در این باره توجه شما را به دو سند جلب می‌کنیم. در سند اول به تاریخ ۱۳۱۴/۹/۲۷ رئیس‌الوزراء وقت (محمود جم) طی نامهای به وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه اعلام می‌کند که : «از قراری که ایالت کرمان اطلاع می‌دهد چندی قبل در نتیجه اقدامات متخذه، معلمات و محصلات دبیرستان آنجا کشف حجاب نموده بودند. ولی اخیراً غیر از چند نفر محصلات، عموم معلمات و محصلات مجددأ مستور و با چادر به دبیرستان می‌روند...» در سند دوم که در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۱۴ از وزیر داخله به ریاست وزراء نوشته می‌شود اظهار می‌دارد که : «مرقومه[ای] از ریاست دفتر مخصوص شاهنشاهی رسیده بود که مطابق اطلاعات واصله موضوع نهضت نسوان در آذربایجان، کرمان، فارس پیشرفتی ندارد و علت این سستی و غفلت را استعلام فرموده بودند. از طرف وزارت داخله جریان امر از ایالات مزبور استفسار و تاکید بلیغ در پیشرفت منظور گردید...» (خشونت و فرهنگ، سازمان اسناد ملی صفحات ۱۶ و ۲۳۱)