تاریخ سند: 4 بهمن 1341
متن سند:
ساعت 20 روز سه شنبه 2 /11 /41 آقای سیدمحمود طالقانی در مسجد همت تجریش ضمن سخنان تحریک آمیز چنین اظهار داشت....
می خواهم تفسیر قرآن را کنار بگذارم و کمی درباره این شاه و هیأت حاکمه اش صحبت کنم و ادامه داد من در 17 سال قبل کتابی به نام اصلاحات در اسلام انتشار دادم که در نتیجه با مخالفتهایی روبرو شدم و گفتند محمود طالقانی...
سوسیالیستی پیدا کرده و دوستانم برای من پیغام فرستادند که مگر بیکاری که برای خودت دردسر درست کرده ای پیشنمازی برو و نمازت را بخوان.
آقایان من هر وقت پیچ رادیو را باز کرده ام می بینم با پخش یک مشت مزخرفات مردم از معتقدات خود و هدف اصلی که دارند منحرف می کنند در این باره با گوشه و کنایه نسبتهایی به دکتر ارسنجانی داده ملت مسلمان بیدار و هشیاریم با این رفراندم که نقش جدید استعمار است صددرصد مخالفت می کنیم.
طبقه روشنفکر با این جریانات خلاف قانون موافق نیستند در مملکتی که نه آزادی قلم و نه آزادی مطبوعات وجود داشته و قانون اساسی را زیرپا گذارده اند چه رفراندمی.
شما در هر چاپخانه ای که بروید چند مأمور سازمان امنیت می بینید که آنجا ایستاده اید و از طبع و نشر نشریه های جبهه ملی جلوگیری می کنند.
هیأت حاکمه دروغگو و فاسد ما تبلیغات را در اختیار دارد روزنامه فرمایشی و دستوری زیر نظر اوست و هر چه دلش می خواست می نویسد و می گوید.
امروز چهارمین روز است که علما می خواهند نشریه ای برای هدایت افکار مردم به چاپ برسانند ولی به جهاتی که گفته شد موفق نمی شوند.
به به به این آزادی و مشروطه که داریم.
رفراندم بایستی در محیط آزادی صورت گیرد تا مردم بتوانند عقاید باطنی خود را آزادانه اعلام کنند و رای دهند.
این هیأت حاکمه یا می خواهد ملت را گول بزند یا خارجیها را ولی به خدا با این عمل خودشان را گول می زنند امروز هر کاری که کرده اند به رسوایی و افتضاح کشیده شد در آن دفعات که تشریفات انتخابات مجلس بر سر زبانها بود همین نخست وزیر فعلی رئیس حزب بود دیدید که چطور بیشرمانه زیر لوای سازمان امنیت رای می خرید.
یکی از رسواییها آنها قانون از کجا آورده ای بود که یک عده از سران دزد و خائن را گرفتند ولی بعد از چندی ول کردند توجه به این که آن قانونی بود که مجلس تصویب کرده بود پس وای به این لوایح که بدون وجود مجلس به تصویب آقایان آمدند و سپاه دانش تشکیل دادند و به رخ مردم کشیدند بسیار خوب اگر این موضوع تصویب شده و به مرحله اجرا درآمده است دیگر رفراندم نمی خواهد.
الغای ارباب رعیتی که رفراندم لازم ندارد.
ای مأمورین سازمان امنیت که اینجا آمده اید و لابلای مردم نشسته اید تا برای من پرونده بسازید این را بدانید که پرونده من ساخته شده است ای بدبختها با تصویب این لوایح اصلاحاتی این ماهی چند تومان هم که برای بردن خبر به شما می دادند دیگر نخواهند داد آنهایی که می گویند روحانیون با مالکین ساخته اند چنین چیزی صحت ندارد و روحانیون هیچ گاه نمی توانند با مالکین که منشأ فساد هستند بسازند و مالکین بوده اند که کار فحشا را در این مملکت به این نحو که می بینیم رواج داده اند که به هر جنایت و آلودگی تن داده اند آنها بوده اند که به این مملکت هروئین و غیره وارد و مورد استفاده قرار داده اند.
پس ما چطور می توانیم با این تضیعات با آنها بسازیم.
این مالکین را چه کسی به مجلس می فرستاد چه کسی آنها را به وزارت و سناتوری انتخاب و انتصاب می کرد.
همین شاه و همین علم.
آیا این جنگلهایی که می خواهند تقسیم کنند مال کیست و از کجا آورده اند باید موضوع مورد رسیدگی قرار گیرد تا معلوم شود آنهایی که در یک موقع دیناری در بساط نداشته چطور این ثروتهای گزاف را بدست آورده اند چرا آنهایی که میلیونها دلار در بانکهای خارج دارند به کارشان رسیدگی نمی شود چرا این هتل بزرگی که به چشم می بینید و عوایدش از چندین ده شش دانگی زیادتر است مورد رسیدگی قرار نمی گیرد و معلوم نمی کنند پول آن از کجا آمده و به کجا می رود.
ما اگر واقعا اصلاحات به مفهوم واقعی صورت بگیرد با آن موافقیم ولی نه با این خیمه شب بازیها.
آقایان کسانی که رای می دهند باید بفهمند برای چه رای می دهند آرای اشخاصی که این مفهوم را نمی دانند چنان چه 15 میلیون هم باشد پشیزی ارزش ندارد و رای را باید دانشجو و طبقه روشنفکر بدهد و قدر مسلم آنها هم چنین رائی را نخواهند داد بنابراین ارزش این آراء هم مثل انتخابات زمستانی و تابستانی دوره گذشته مجلس است و حتی می توانم بگویم خیلی بیشرمانه تر از آن است و آن وقت هیأت حاکمه هم دم از آزادی انتخابات می زنند و در رادیو و سایر وسایل تبلیغاتی جار و جنجال عظیمی در این باره برپا می کنند واقعا خودشان احمق هستند و ادامه داد زمینهای آباد ما را که خوردند هیچ از زمینهای غیرمزروعی هم آن قدر تصاحب کردند که حتی یک قطعه زمین برای ایجاد قبرستان برای ما باقی نگذاشتند ما الان قبرستان نداریم در جواب آقای طالقانی گفت بله بله می دانم و افزود به طوری که گفتم دولت از انتشار اعلامیه ماها که به منظور هدایت افکار عمومی است جلوگیری می کنند و ما بعضی از آنها را با هزار دردسر پلی کپی نموده در اختیار شما گذارده و می گذاریم ولی چون تعداد آنها خیلی کم است از شماها می خواهم که به سایر مردم بگوئید ما با این اصلاحات مخالفیم شما هم مخالفت کنید و با صدای بلند گفت آیا قبول دارید جمعیت با صدای بلند فریاد زدند بله بله ـ سپس در ضمن دعا گفت خدایا این هیأت حاکمه را اگر قابل هدایت هستند به راه راست هدایت و اگر هدایت نمی شوند شر آنها را از سر ما کم کن.
خدایا نقشه استعمارگران را که در این کشور اجرا می کنند به خودشان برگردان.
بعد از منبر آقای طالقانی آقای پویانفر پشت بلندگو رفته و گفت آقایان تشریف داشته باشید تا فتوای آقایان آیت الله خمینی و آیت الله شریعتمداری را به اطلاعتان برسانم و اضافه کرد ما از این به بعد شبهایی در پیش داریم که بایستی تا صبح بیدار باشیم (منظور ماه رمضان) و از آقای طالقانی هم استدعا داریم که شبهای سه شنبه را نیز کماکان به این محل تشریف بیاورند و با بیانات خودشان ما را مستفیض فرمایند.
بعد از آن دو نسخه اعلامیه چاپی از جیب خود درآورد و شروع به خواندن نمود که مضمون آن به این قرار بود.
آقای بهبودی نزد ما آمدند و ما وسیله ایشان شاه را از عواقب وخیم این کار مطلع نمودیم ولی چون نتیجه ای نگرفتیم بنابراین به وظیفه خود رفتار می کنیم رفراندم خلاف امور دینی و قانون اساسی است و به همین جهت ما مخالف آن هستیم چطور رفراندم های گذشته را دولت بعدی مخالف قانون اساسی اعلام نمود و مسببین آن را محاکمه کرده ولی اکنون خودشان راه انداخته اند و به آن صورت قانونی داده اند این چه اوضاع ناهنجاری است که شاه دستور داده و برای رفع شبهه رفراندم را به نام تصویب ملی تغیر داده و مردم را فریب می دهند در صورتی که نظر همان رفراندم است ضمنا فتوای آقای شریعتمداری و یک اعلامیه کوچک مربوط به تظاهرات روز جمعه پنجم بهمن ماه به دیوار نصب شده بود.