تاریخ سند: 19 خرداد 1341
متن سند:
از ساعت 20 روز 5 شنبه 17 /3 /41 جلسه مذهبی مسجد هدایت با شرکت یک صد و پنجاه نفر از دانشجویان دانشگاه و دانشسرای عالی و پلی تکنیک تهران وابسته به جبهه ملی و نهضت آزادی ایران و اعضاء مکتب توحید و تعدادی اصناف بازار تشکیل گردید.در ساعت 2120 آیت الله حاج سیدمحمود طالقانی شروع به صحبت نموده و پس از ذکر مقدمه ای اظهار داشت بیشتر کارهایی که ما در مملکت می کنیم عمل باطل است همین درآمدهایی که از طریق سینماها ـ تأترها ـ ناحیه ها و مشابه آن به خزانه دولت می رود پولهای حرام و باطل می باشد.
ناطق سپس اشاره به وضع ارتش کرده و گفت (این همه نظامی برای چیست و به درد چه می خورد).
از نظر اسلام قشون به معنای عده معدودی است که امور مرزی و سرحدات را حفظ نموده و نظم داخلی را برقرار سازد ولی هرگاه دشمنی به مملکت تاخت و تاز نماید همه مردم از زن و مرد و کوچک و بزرگ وظیفه دارند از وطن خود دفاع کنند این همه تأسیسات برای قشون ـ و این همه ژنرال و سرتیپ و سرهنگ با این مخارج گزاف برای چیست و تمام اینها را بیل و کلنگ به دستشان بدهند تا بروند کار کنند.
آخر مملکتی که هر گوشه ای از این زمین آن دارای اقسام طلا و جواهرات است برای چه بایستی دست گدایی به سوی بیگانگان و کفار دراز نماید و حتی گندم و جو از خارج بیاورد اینها تمام نتیجه اشتباهاتی است که مرتکب شده اند و هنوز هم به اشتباه خود پی نبرده اند.
بروید در دهات ببینید هر چه جوان در دهات بوده است به سربازی برده اند و بعد همین ها وقتی که خدمت سربازی شان تمام شد یا ژاندارم می شوند و یا پاسبان و یا این که به عنوان نوکر به منزل این و آن می روند و دیگر حاضر نیستند به دهات خود برگردند و به زراعت مملکت رونق دهند و در نتیجه امور کشاورزی مملکت فلج شده و به این روز درآمده است اینها همه نتیجه همین خدمت سربازی است من نمی دانم این همه سرباز به چه درد می خورد مگر ما می توانیم با فشفشه های روسیه جنگ کنیم.
پس برای چه این همه مخارج را برای یک قشون بیهوده می کنند که دهشاهی برای مملکت ارزش ندارد.
تا موقعی که توده ایها دست اندرکار بودند نظامی ها سرشان مشغول بود و بگیر و به بندهایی داشتند.
حالا که توده ایها نیستند ما کار برایشان درست کرده ایم.
زیرا آنها هم اکنون مسلمانان و شیعیان را آزار می دهند و باید از ما ممنون باشند که اقلاً کار و سرگرمی برای آنها درست کرده ایم و هر روز به عنوانی برای ما پرونده سازی می کنند این هم خودش کاری است و از این گونه مسائل بسیار است گذشته از ارتش تمام کارهای مملکت و ادارات ما اکل باطل است و همه ما مردم عمل باطل انجام می دهیم فلان بابا می خواهد یک کاری را از راه غیرقانونی انجام دهد و می رود اول فلان رئیس یا وزیر را می بیند و به آنها حق و حساب می دهد و بعد که کارش درست می شود و تا آنها را نبیند درست شدنی نیست.
ما هم همین طوریم چه باید کرد جامعه ما را از قرون وسطا به چنین صورتی درآورده اند و به این زودی هم نمی شود تغییر شکل داد.
این همه زمینهای بایر و مختلف این زمینها زراعتی ـ این معادن نفت و آهن و طلا تمام مال مردم است نه مال یک مشت کارتلها و تراستهای خارجی و داخلی نفت و سایر معادن مملکت را می برند و آن وقت به جای آن گندم می دهند.
بابا آخر زمین که دارید کارگر بیکار هم که فراوان است به بیکارها زمین بدهید و از این پولهایی که خرج لانه های فساد و سینما و تأتر و رقاصخانه ها می کنید چاه عمیق بزنید و سرمایه به بیکارها بدهید تا زمینها را به زیر کشت درآورند و پولهای شما هم صرف کارهایی شده باشد که خدا حلال کرده و مشروع بوده باشد و مملکت هم آباد شده و ما از این گدایی نجات یابیم) بیانات ناطق ساعت 45 /21 دقیقه خاتمه یافت و مقارن ساعت 22 جلسه مذهبی فوق با خروج تدریجی حاضرین از مسجد هدایت خاتمه یافت.
توضیحات سند:
تاریخ : 20 /3 /41 شماره : 384 /311 د ـ 3 موضوع : سخنرانی سیّدمحمود طالقانی ساعت 45:20 روز 17 /3 /41، در مسجد هدایت، واقع در خیابان اسلامبول، پس از پایان نماز و تلاوت آیاتی چند از کلام اللّه مجید، آقای سیّدمحمود طالقانی به منبر رفته و پس از مقدّمه، موضوع را به طرف اقتصاد مملکت و هیأت حاکمه کشانیده و انتقاد نموده که اقتصاد صحیح، باید بر پایه قانون صحیح و اجتماع سالم و دولت دانا باشد و به طوری که ملاحظه می شود این اقتصاد و دستگاه، محکوم به فنا می باشد.زیرا در کشور ایران، انسان واقعی ارزش ندارد.
نامبرده، سپس فساد و فحشاء و دزدی و قماربازی را، به دستگاه دولت نسبت داده و سازمان شاهنشاهی و بلیط بخت آزمایی را، شدیدا مورد انتقاد قرار داده و به موضوع نظام وظیفه، شدیدا حمله نموده و گفت ما، باهیچکس سر جنگ نداریم و غلط است که جوانی را از امورات تولیدی و کشاورزی، به صحنه خدمت نظام وظیفه بکشانند.
زیرا مگر اینها می توانند جلو فشفشه شوروی را بگیرند و فقط این سربازان، روزگاری برای سرکوب کردن توده ایها بوده و امروز هم، به خاطر خفه نمودن مردم هستند و به این جهت، ما، احتیاج به سرباز وظیفه نداریم و بودجه آن، باید صرف مردم و مملکت شود نه این گونه در جیب چند نفر دزد و شیّاد ریخته شود.
وی، مجدّدا به هیأت حاکمه حمله ور شد و گفت: به عناوین مختلف، مردم را غارت می کنند و جیب هیأت حاکمه هم، مانند چاه ویل است که اصلاً پرشدنی نیست و باید بودجه نظامی که به خاطر استثمارگران، علیه مردم صرف می شود، تقلیل یابد و ما، احتیاج به نظامی نداریم و مطابق دستور قران، هر وقت دشمنی به ما حمله ور شد، آن وقت زن و مرد و همه مردم، حق دارند دفاع نمایند و همه نظامی شوند.
ضمنا سخنرانی این هفته وی، توأم با عصبانیّت و ناراحتی بوده است.
جمعیّت، در حدود 200 نفر بوده که اکثر آنان، دانشجو و عضو نهضت آزادی ایران بوده اند.
سخنرانی وی، در ساعت 50:21 پایان یافته است.
از لحاظ موضوعی، بهره برداری شد.
عین اطّلاعیّه، جهت هرگونه اقدام مقتضی، به اداره دوم ارائه شود؛ 28 /3 /41 در پرونده جلسه مذهبی در مسجد هدایت، ضمیمه و ارائه گردد.
30 /4 /41