درباره دفتر مسائل حزبی و مملکتی در حزب ایران نوین
درباره دفتر مسائل حزبی و مملکتی در حزب ایران نوین
متن سند:
گزارش به پیوست یک نسخه صورت مذاکرات نمایندگان سازمان بانوان حزب ایران نوین که در دفتر آقای خسروانی (دفتر مطالعات و بررسی مسائل مملکتی و حزبی) تشکیل گردید (هفته گذشته شنبه) ارسال می گردد.و بعضی از مطالب آن به خصوص گفته های خانم سرخوش (نماینده مجلس) قابل دقت و تعمق است.
قسمتهای قابل بحث با خط قرمز مشخص گردیده است.
اداره چهارم بهره برداری شود.
ثابتی 6 /8 /53 دایره یک 7 /8 /53 حزب ایران نوین ساعت 5 جلسه ای با حضور خانم های عضو هیئت اجرائی قسمت زنان حزب ایران نوین به علاوه چهار نفر هیئت مدیره قسمت زنان در ساختمان مرکزی حزب تشکیل شد.
آقای خسروانی ضمن اظهار خوشوقتی از حضور خانم ها اظهار داشتند هر گونه مقررات و قوانین و ضوابطی با هم گام با پیشرفت زمان بایستی تغییر کند و هم آهنگ با تکامل و جبر زمان تغییر یابد.
در، خصوص اساسنامه و مرامنامه احزاب نیز این اصل صادق است و یک حزب پیشگام و زنده نباید از این اصل غافل باشد در مورد مشکلات حزب و سازمان های وابسته از طرف جناب نخست وزیر رئیس دفتر سیاسی تصمیم گرفته شد گروهی مامور شود مسائل حزبی و کارگر را مطالعه کند تا به بینیم آیا در تحقق هدف های خود موفق شده ایم یا نه اگر نشده ایم علت چه بوده است؟ پس از اینکه این ماموریت به اینجانب داده شد و با همکاری چند نفر از هم مسلکان مطلع و علاقمند کار خود را شروع کردم، در اجرای این منظور با گروه های مختلف مذاکره کرده ایم و جلسه امروز نیز به همین جهت تشکیل شده است تا از نظریات خانم ها اطلاع حاصل کنیم و اگر نقص یا مانعی در کار آنان وجود دارد علت آن را کشف و گزارش نمائیم تا نسبت به رفع آن اقدام شود حال از خانم ها تقاضا دارم با اطمینان به اینکه نظریاتشان مورد توجه قرار خواهد گرفت هرگونه نظریه ای دارند اعلام دارند و توجه داشته باشند که انتقاد مؤثرترین وسیله اصلاح و پیشرفت است.
انتقاد سالم و خلاق اگر با حسن نیت صورت بگیرد و همراه با راه حل باشد از بروز مقاصد جلوگیری می کند و جلوی شکست ها و ناکامی ها را می گیرد.
خانم دکتر سرخوش نماینده مجلس ضمن اظهار خوشوقتی از تشکیل چنین جلساتی گفتند من به خاطر دارم در جلسه ای که شما به عنوان دبیر کل انجام وظیفه می فرمودید تذکر دادید که یک چیز پیش از همه چیز ممکن است موجب عدم موفقیت حزب شود و فرمودید آن یک چیز عبارتست از چاپلوسی و تملق اگر، موفق شویم در جلسات عمومی و کنفرانس ها از تریبون های حزب تملق نگوئیم و چاپلوسی نکنیم و به نفع شخصی استفاده ننمائیم و آئین دوست یابی و خویشاوندی نوازی را از یاد ببریم یک قدم مؤثر جلو برداشته و حزب را از فساد و تباهی نجات داده ایم.
مطلب دیگر اینکه فرمودید ما نباید اجازه بدهیم حزب تبدیل به یک وزارتخانه شود و بیماری بوروکراسی رخنه کند و روحیه اداری حاکم بر حزب باشد ولی امروز می بینم متأسفانه در حزب بوروکراسی و اصول اداری حاکم شده و مخصوصا در انتصابات اصل تملق و دوست یابی و روابط خصوصی بیشتر از هر چیز موثر است در انتصابات به هیچ وجه دمکراسی رعایت نمی شود و علاوه بر بند و بستها و رفیق بازی ها نظرات و سلیقه های فردی و شخصی حاکم است و رواج دارد.
موضوع آخر اینکه باید ببینیم چه باید بکنیم تا از حمایت و اعتماد عمومی برخوردار شویم و محبوب مردم قرار گیریم در حال حاضر در تمام کشور هر عملی که انجام شود اعم از خوب یا بد به حساب حزب گذارده می شود وقتی در انتصابات دستگاه های اداری شایستگی و صلاحیت و صداقت افراد مورد توجه نیست و اغلب مردم ناسالم و ناموجه و بدنام مسئولیت های حساسی را اشغال می کنند که موجب بدنامی حزب و عدم اعتماد و دلسردی مردم می شود برای مبارزه با پارتی بازی و بند و بستهای خصوصی و اعمال نظریات و منافع شخصی و جلوگیری از فساد من پیشنهاد می کنم کمیته ای در حزب مسئول رسیدگی به سوابق اشخاص شود و انتصابات با نظر این کمیته انجام گردد.
خانم صولتی گفتند : من معتقدم در حزب ضوابط بایستی جای روابط را بگیرد در حزب فعالیت حوزه ها و کمیته های محلی بسیار کم است بین شهرنشینان و در روستاها ابدا موفقیتی نداشته ایم و نتوانسته ایم مردم را جلب کنیم.
خانم شیخ گفتند : حزب باید مورد اعتماد و نقطه امید مردم باشد.
برای تامین این نظر حزب باید در قبال زندگی و آسایش مردم احساس مسئولیت کند و نقش خود را در جامعه به درستی ایفاء نماید.
در حال حاضر تمام موجبات برای پیشرفت و رفاه مردم آماده است خصوصا با راهنمائی های شخصی اعلیحضرت ولی مسئولین و دستگاه های دولتی در عمل موفق به جلب آسایش و رفاه مردم نشده اند مثلاً هنوز مسئله داخل محدوده و خارج از محدوده حل نشده و طی سال های اخیر عده زیادی از مردم با خانواده هایشان در بلاتکلیفی، ناراحتی و مضیقه هستند.
در هر حال باید حزب متوجه مشکلات و در خواست های مردم باشد و از طریق اعضای خود با عامه مردم تماس داشته باشد و از دردها، خواسته ها و تقاضاهای آن ها مطلع شود و در حدود امکان تصمیماتی در جهت تامین تقاضاهای حقه و مشروع مردم بگیرد تا بتواند اعتماد و علاقه مردم مملکت را جلب کند و از پشتیبانی آنان برخوردار گردد.
خانم حقیقی گفتند : حزب باید رفاه اکثریت خصوصا طبقات زحمتکش و محروم جامعه را در نظر بگیرد تا بتواند آن ها را جلب کند من پیشنهاد می کنم مرجع و محلی برای رسیدگی به درخواست ها و تقاضاهای مشروع این طبقات در حزب ایجاد شود و از مشکلات و تقاضاهای عامه مردم مطلع گردد و سپس اقدام کند.
خانم فرزانه بیگدلی گفتند : من ضمن تایید گفته های خانم سرخوش اضافه می کنم برای جلب اعتماد و علاقه مردم باید اصولی را رعایت کرد کسانی که همه چیز خود را به حزب مدیون هستند باید نسبت به مردم و خصوصا اعضای حزب علاقه و احترام داشته باشند و لااقل هم مسلکان حزبی را که تقاضای ملاقات می کنند برای گفتگو بپذیرند در حالی که این قبیل افراد اصولاً کسی را به حضور نمی پذیرند و گوئی از تماس و ملاقات با مردم حتی هم مسلکان خود ناراحت می شوند.
در حزب بایستی به افراد شایسته حزبی میدان پیشرفت و فعالیت داده شود تا افراد بتوانند شایستگی خود را نشان دهند و در حدود لیاقت و شایستگی خود ترقی کنند و به جامعه و حزب خدمت نمایند.
بعلاوه باید ضوابط بر روابط غلبه کند و جلوی رفیق بازی و قوم و خویش بازی گرفته شود تا حزب از انحصار افراد به خصوصی درآید چه بسا کسانی که سال ها در حزب خدمت می کنند درحالی که نه تنها هنوز قدمی به جلو نگذاشته اند، چه بسا به حقوق خود هم نرسیده اند من پیشنهاد می کنم در حزب یک ارگان برای رسیدگی به شکایات و اعضای حزب به وجود بیاید تا هم مسلکان بتوانند درد دلها و شکایات خود را مطرح کنند و دلسرد و مایوس خود را کنار نکشند.
خانم شیبانی ضمن تائید مطالبی که گفته شد اضافه کرد اگر می خواهیم حزب ما در مردم نفوذ و محبوبیت داشته باشد باید به حرف حساب اعضای حزب رسیدگی شود و اگر حقی از کسی ضایع شده باشد احقاق حق شود.
این موضوع همیشه از طرف مسئولین حزب مطرح شده و گفته اند کسانی که به حزب وارد می شوند حداقل انتظار دارند حزب از آن ها پشتیبانی کند و حقوق حقه آنان را محفوظ بدارد ولی در عمل هیچ وقت به این موضوع توجهی نشده و گوش کسی به حرف حساب و منطقی اعضای حزب بدهکار نبوده است.
خانم فخری رهرو به نظر من بایستی نسبت به کار و خدمات افراد حزب از بدو ورود ارزش یابی شود حزب باید مکتبی باشد برای تربیت و دگرگونی افراد حال باید دید حزب در این زمینه تا چه حد اقدام نموده و تا چه حد موفق شده است یک فرد در بدو ورود به حزب عضو حوزه می شود ولی در حوزه چه کاری برای تربیت او می شود چه بسا کسانی که ده سال است در یک حوزه در جا می زند بدون اینکه برای آموزش و تربیت سیاسی و اجتماعی آنان کوچکترین اقدامی شده باشد مسلما چنین فردی هیچ گاه تربیت اجتماعی و سیاسی نخواهد دید و در جهت تکامل پیشرفت نخواهد کرد.
به علاوه وقتی در حزب پیشرفت و ترقی افراد به تملق گوئی و روابط خصوصی وابسته باشد و کاردانی و لیاقت به حساب نیاید.
به فرض اینکه کسانی زحمت بکشند و خود را تربیت کنند چه کسی به آن ها توجه خواهد کرد و چه امیدی هست که به حق خود برسند و پیشرفت کنند؟ خانم دکتر طالقانی گفتند : در حزب باید افراد بدانند چه خصوصیات و سجایائی باید داشته باشند تا ترقی کنند اگر چنین ضوابطی نباشد قهرا بند و بست، چاپلوسی و تملق به عنوان راه پیشرفت و ترقی در مقابل عده ای فرصت طلب و مستعد قرار خواهد گرفت حال آن که حزب باید شخصیت ها را پرورش دهد و افراد را بسازد و در آن ها شایستگی و ایمان خدمت گزاری ایجاد کند متاسفانه تاکنون در این زمینه ها اقدامی نشده و در انتصابات مسئولین به شایستگی آنها توجه نکرده اند در نتیجه فقط برای افراد چاپلوس زد و بندچی محیط مناسبی ایجاد شده و اگر افراد با شخصیت و شایسته ای هم در حزب بوده اند مایوس و گوشه گیر شده اند.
خانم نبیل سناتور تهران گفتند آموزش حزبی و اجتماعی برای تربیت مردم و آماده کردن آن ها برای کارهای سیاسی و فعالیت های دسته جمعی تاکنون در حزب اجرا نشده و اگر هم شده به هیچ وجه کافی نبوده است.
انتصابات در حزب بر اساس سفارشی و توصیه و تشبث و رفیق بازی انجام می شده و این صحیح نیست و به پیشرفت حزب لطمه می زند زیرا راه پیشرفت افراد بی لیاقت و ناشایسته را هموار می کند و مانع از رشد شخصیت ها و بروز استعدادها می شود برای محبوبیت حزب در میان مردم باید افراد شایسته و لایق را به کارهای حساس گمارد و به این ترتیب ارزش و احترام حزب را بالاتر برد وقتی کارهای بزرگ به افراد نالایق و بی تدبیر سپرده می شود جز ناراحتی و نارضایتی مردم ثمری ندارد و حزبی که مدافع و پناهگاه افراد بدنام و فاسد شناخته شود نمی تواند مورد احترام و علاقه جامعه باشد.
خانم یگانه به اهمیت ترقی افراد شایسته و لایق در حزب و دستگاه های اداری کشور تکیه نموده و اضافه کردند این امر انجام نمی شود مگر با شناسائی افراد و تشخیص لیاقت و شایستگی آن ها به علاوه بوجود آوردن محیط و شرائطی که افراد شایسته و لایق را جذب کند و به آنها امکان پیشرفت و ترقی بدهد خانم افشار شیرازی رئیس روابط عمومی سازمان زنان گفتند : در مسافرت ها اغلب با گرفتاری های مردم مواجه می شویم گرفتاری هائی که رفع آن چندان مشکل نیست ولی معلوم نیست چرا در عمل رفع نمی شود و مردم ناراضی هستند من معتقدم بزرگترین وظیفه یک حزب خصوصا وقتی حزبی حکومت را در دست دارد اینست که خواست ها و گرفتاری های مردم را بشناسد و با استفاده از امکاناتی که دارد حتی المقدور به درد مردم برسد خوشبختانه امکانات کشورها در حال حاضر بسیار زیاد است و تامین توقعات و انتظارات مردم هم چندان دشوار و غیر قابل انجام به نظر نمی رسد.
خانم دکتر بیگلری گفتند : افراد در مقابل حزب وظائفی دارند و متقابلاً حزب هم در برابر افراد وظائفی دارد.
افراد حزب باید در جهت اجرای برنامه های حزب و شناساندن و تقویت حزب کوشا باشند بدیهی است این افراد هم متقابلاً توقعاتی از حزب دارند که نباید از آن غافل بود وقتی حزب از اعضای خود انتظاراتی دارد در اینجا وظیفه حزب مطرح می شود که در حدود امکان به توقعات، مشروع و حقه اعضای خود توجه کند متاسفانه در حزب مشاهده می شود به حقوق و انتظارات مشروع افراد کوچکترین توجهی نمی شود نتیجه اینست که می بینیم اغلب مهره ها در جای خود نیستند در حالی که ده سال از عمر حزب می گذرد و حقا بایستی حزب امروز حزب ده سال پیش نباشد واقعیت غیر از این را نشان می دهد مثلاً ظرف این ده سال لااقل بایستی حزب نسبت به اعضای خود شناسائی بیشتری حاصل کرده باشد و در انتخاب اشخاص از طرف حزب مراقبت بیشتر، به عمل آید تا مهره ها در جای خود قرار بگیرند ولی عملاً این طور نیست من معتقدم کمیته مطالعات بایستی به این مسائل برسد و اصول صحیحی برای روابط متقابل حزب و اعضای آن ایجاد کند و مسئولین حزب را هشدار بدهد که وقتی حقوق و انتظارات افراد در حد مشروع رعایت نمی شود نباید از افراد توقع فعالیت و از خود گذشتگی داشت خانم دکتر مهرانگیز حجازی اگر حزب محبوبیتی در بین مردم ندارد برای اینست که در تربیت افراد کوشش نشده و اشخاص واجد صلاحیت و شایسته برای احراز مسئولیت های اداری و مملکتی انتخاب نشده اند وقتی افراد بدنام و ناشایست به نام حزب مسئولیت های حساس را به عهده می گیرند و از عهده بر نمی آیند وقتی افراد چاپلوس و نوکر مآب جای افراد لایق و باشخصیت را می گیرند موجب بدبینی و عدم رضایت مردم می شود به نظر من مناسبت ترین محل برای تربیت و شناسائی افراد حوزه است اگر در یک حوزه حزبی مسئولی هست که از عهده اداره حوزه بر نمی آید و نمی تواند روی دیگران اثر بگذارند و دیگران را تربیت کنند بدون هیچ ملاحظه ای باید کنار برود و حزب نباید از چنین افرادی حمایت کند متاسفانه فعلاً افراد برای دفاع از ایدئولوژی خود به حزب نمی آیند.
بلکه برای اشغال پست و نفع شخصی می آیند و مسئولیت های حساس حزب هم به دست همین افراد افتاده است و به دیگران هم راه نمی دهند.
افراد را بایستی برای احراز مسئولیت ها تربیت کرد و سیستم دمکراسی باید به این افراد اجازه پیشرفت و ترقی بدهد.
من به دمکراسی سانتیرالیزه اعتقاد دارم هیچ گاه سابقه نداشته است در حزب افراد را در یک جلسه جمع کنند و به آنها فرصت اظهار نظر بدهند و امکانی بوجود آورند که افراد خود را به دیگران بشناسانند و استعدادهای خود را بروز دهند.
انتصابات در حدود روابط و بند و بست های خصوصی و یا به خاطر چاپلوسی و خوش آمد گوئی از مقامات انجام شده است در حالی که در انتخاب افراد برای اشغال پست های حساس مملکت باید راه بند و بست و تملق و چاپلوسی را مسدود کرد.
باید اشخاص صاحب نظر که در حزب هستند در حوزه ها حاضر شوند و به دیگران آموزش بدهند و دیگران را تربیت کنند و اگر چنین کسانی به عللی در حزب باقی نمانده اند باید کوشش کرد تا اشخاص خوش نام و شایسته به حزب جلب شوند و برای تربیت دیگران از اطلاعات و دانش آنها استفاده کرد نباید از این افراد ترسید بلکه اگر نسبت به حزب حسن نیت و علاقه داریم باید به این افراد میدان بدهیم تا به حزب و جامعه خدمت کنند.
بعضی از مسئولین مملکت بدنام بوده و ناصالح هستند و با اتکاء به حزب در مقامات حساس جای گرفته اند در حالی که حزب نباید از این افراد حمایت کنند چنین افرادی جز عدم اعتماد مردم و تضعیف حزب کاری نمی کنند به جای حمایت از این قبیل افراد باید راه را برای اشخاص خوشنام و شایسته باز کرد حتی باید به سراغ این افراد رفت و از آن ها دعوت نمود به حزب بیایند و فعالیت کنند.
خانم فروغ کیا عضو هیئت اجرائی به موضوع تربیت و سازندگی افراد در حزب اشاره کرده و گفتند افراد حزب در حوزه می توانند آموزش به بینند و تربیت شوند و از نظر سواد و آموزش در سطح بالاتر از غیر حزبی ها قرار گیرند من پیشنهاد می کنم برای جلب افراد شایسته و دانشمند خصوصا فرهنگیان اقدام شود و از وجود آنان برای تربیت افراد استفاده گردد.
متاسفانه در حال حاضر نه به آموزش افراد توجه می شود و نه برنامه ای برای این موضوع وجود دارد.
خانم اشرف به اهمیت انضباط و آموزش در حزب اشاره کردند و گفتند حزب باید به افراد جدید انضباط و آموزش سیاسی و اجتماعی یاد بدهد.
در حال حاضر در حوزه هائی که مسئول آن فرد صاحب مقام و سرشناسی است 30 الی 40 نفر و در حوزه هائی که وسیله افراد غیر سرشناس اداره می شود فقط 2 الی 3 نفر شرکت می کنند اغلب مسئولین حوزه ها به مسئولیت و کار خود علاقه و توجهی ندارند و بیشتر به تظاهر و رفع مسئولیت اکتفا می کنند و در هر حال در هیچ یک از این حوزه ها هدف آموزش و تربیت افراد نیست.
خانم بدری ادیب.
آموزش صحیح می تواند افراد را به کارهای اجتماعی و فعالیت های دسته جمعی آشنا کند و این قبیل اشخاص هیچ گاه توقعات نامشروع و بی جا ندارند.
من معتقدم حزب فقط با کمک و فعالیت افراد شایسته و آگاه می تواند در جامعه نفوذ کند و موفق باشد و با همکاری این قبیل افراد می توان نسل جوان را تربیت کرد.
خانم بزرگ نیا نماینده مجلس گفتند حزب ما بدون شک خالی از نقص نیست ولی با گذشت زمان کم کم این نواقص از میان می رود و حزب پیشرفت می کند در اساسنامه و آئین نامه های حزب نقص چشم گیری مشاهده نمی شود و به همین جهت هم حزب در تمام کشور توسعه یافته است.
من معتقد هستم که حزب باید به امر آموزش بیشتر توجه کند و تمام افراد را طبق برنامه هائی آموزش دهد و تاکنون هم این کار شده است ما در حزب آئین نامه و اساسنامه داریم هیئت اجرائیه و دفتر سیاسی داریم و به مسئولین حزب رای داده ایم تا حزب را هر طور صلاح می دانند و همان طور که می بینیم بسیار هم خوب اداره می کنند.
من شخصا همه چیز را از حزب دارم از حزب هم بسیار راضی هستم اگر حزب نبود من به عنوان نماینده مجلس نمی توانستم به مملکت خدمت کنم و مطمئن هستم باز هم انتخاب خواهم شد و باز هم از حزب متشکرم.
پس از گفتن این مطالب جلسه را ترک نمودند.
خانم کاووسی رخنه کردن در توده مردم مستلزم اینست که رفاه مردم را تامین کنیم وقتی به مردم می گوئیم به حزب بیائید اصولاً نمی دانند حزب چیست و چه نقشی دارد و اگر حزب نباشد چه اثری خواهد داشت؟ نبایستی استانداران و نمایندگان نالایق و بی علاقه به مردم استانها تحمیل شوند و این یکی از دلائل خوش بینی مردم به حزب است با مامورین نادرست و نالایق که از طرف حزب منصوب و حمایت می شوند نباید انتظار حمایت مردم را داشته باشیم باید روابط جای خود را به ضوابط بدهد و در انتخاب مسئولین حزب و مامورین دولت اصل لیاقت و شایستگی حاکم باشد.
خانم دکتر الموتی.
به اهمیت آموزش و آشنا کردن مردم به یک ایدئولوژی صحیح اشاره کردند و گفتند در این زمینه موفقیتی نداشته ایم و شخصا احساس رضایت نمی کنیم باید با آموزش صحیح افراد را تربیت کرد و از رکود احتراز داشت وقتی چاپلوسی و تملق و روابط خصوصی و فامیلی موجب پیشرفت و ترقی می شود اصولاً آموزش دادن و آموزش دیدن نمی تواند مطرح باشد و جائی برای این حرفها نیست.
آقای خسروانی به اهمیت تحمل نظریات مخالف اشاره کردند و گفتند باید در قبال شنیدن حرفهائی که با نظریات ما موافق نیستند بردبار و خونسرد باشیم و الا انتقاد هیچگاه امکان پذیر نیست.
و در حزبی که انتقاد نباشد رفع معایب و اصلاح مقاصد نخواهد بود.
خانم تبریزی، عین نوشته خود را قرائت و تسلیم کردند که عینا نقل می شود : هم مسلک جناب آقای عطاءاله خسروانی صاحبدلی به مدرسه آمد ز خانقاه بگسست عهد صحبت اهل طریق را گفتم میان عالم و زاهد چه فرق بود؟ تا انتخاب کردن از آن این طریق را گفت آن گلیم خویش به در می برد ز موج و این سعی می کند که بگیرد غریق را عصر روز پنج شنبه 18 مهر 53 که صدر اعظم اطریش در محل سازمان جوانان حزب ایران نوین، دعوت شده بود خلاصه فعالیت های ده ساله حزب، به صورت فیلم جالبی به معرض نمایش گذارده شد که عکس زندانیان باغشاه نیز در آن جا گنجانیده شده بود.
اگر خوب دقت کرده باشید در این عکس عمویم مرحوم قاضی ارداقی سرحلقه زنجیر و پدرم آخرین حلقه زنجیر مشروطه ایران را به گردن داشت که اولی در معیت مرحوم ملک المتکلمین و صور اسرافیل در باغشاه به دستور محمدعلی میرزا شربت شهادت را نوشید و اکنون مزار این سه نفر زیارتگاه آزادی خواهان را در باغشاه تشکیل می دهد و پدرم نیز سالیان متمادی در حبس و تبعید و دربدری بسر برد برای اینکه بتواند تا سر حد امکان هم وطنان خود را از نعمت آزادی برخوردار سازد.
بنابراین با ذکر مقدمه فوق تصدیق می فرمائید اگر امروز درباره علل عدم پیشرفت حزب مطالبی به استحضار می رسانم دور از هر گونه اغراض شخصی بوده و میل دارم کشورم به رهبری شاهنشاه آریامهر و با کمک حزب پاسدار انقلاب عالی ترین مراحل ترقی را به پیماید، به همین جهت اطمینان کامل دارم که جنابعالی و جنابان نخست وزیر و دبیر کل و سایر رهبران حزب تصدیق می فرمایند که سراپای وجودم عاشق ترقی و تعالی وطنم می باشد و میل دارم در تمام شئون اقتصادی و سیاسی و اجتماعی طی مراحل نموده و روزی به مرز تمدن بزرگ برسد.
روزی به خاطر دارم که خانم مرحوم جناب آقای حسنعلی منصور1 به من می گفتند که همیشه منصور دبیر کل و نخست وزیر نخواهد بود و روزی فی المثل جای خود را در حزب به هم مسلک جناب آقای خسروانی خواهد داد و بنابراین حزب باید افرادی را تربیت و تجهیز کند تا روزی بتواند سنگرهای خالی را پر کند.
من به سهم خود اذعان دارم که در خلال یازده سال دوران انقلاب حزب ما توانسته است قسمت های از برنامه های انقلاب را به مرحله اعمال در آورد و دولت حزبی هم به توفیقات زیادی نائل آمده است ولی ضمنا باید آن چه تاکنون شده است لازم بوده است ولی برای فردای ما کافی نیست زیرا در اثر انقلابی، که به ابتکار شاهنشاه بوجود آمده است سطح دانش و توقعات مردم تا حد زیادی بالا رفته است که آهنگ فعالیت ما در آینده باید سریع تر باشد.
در قسمت زنان باید اعتراف کنیم که هم مسلک سر کار خانم جهانبانی از هیچ تلاش و کوششی دریغ نداشته اند و همه ما از مساعی ایشان تشکر داریم ولی به آن چه در زمینه پیشرفت کار زنان و رفع مشکلات اجتماعی آنان شده است قانع نیستیم و انتظارات ما تا حد وسیعی زیاد است.
ما انتظار داریم که حزب، تنها برای فعالیت های انتخاباتی و احراز مشاغل اداری یا پارلمانی پایگاه و مامن افرادی نشود که مبانی ایمانی آنان استحکام لازم را ندارد.
ما توقع داریم که افراد ناباب و احیانا نادرست به حزب ما روی نیاورند و باعث بدنامی و هتک حیثیت ما نشوند و با ریاکاری و حیله بازی مقامات مهم و حسابی بدست نیاورند.
ما کسانی را می شناسیم که سال ها وزیر یا وکیل بوده اند و امروز به عذر این که مشاغل خود را از دست داده اند سال ها است که حتی یک بار به حزب نیامده و در فعالیت های حزبی مشارکت نداشته اند.
ما اشخاصی را سراغ داریم که در حال حاضر وکیل و یا وزیرند ولی حتی حوزه های خود را مرتبا تشکیل نمی دهند و یا به درد دل هم مسلکان خود رسیدگی نمی کنند.
اگر قرار باشد که حزب ما به صورت دسته بندی، رفیق بازی و قوم و خویش بازی در آید و ارتباط خود را با طبقات مردم قطع کند باید گفت آینده مخاطره آمیزی را در پیش دارد.
در انتخابات شهسوار که به ظاهر با اختلاف 600 آرا پیروز شدیم و این همه بوق و کرنا به راه انداختیم حقیقتا موفق نبوده ایم و حزب مردم فعالیت بیشتری داشته است ولی می آیند به افرادی مدال می دهند در حالی که هستند کسانی که تمام اوقات خود را بدون چشم داشت در حزب به کار می برند و کسی نیست از آنان تقدیر و یا تشویق نماید.
من غالب افراد حزب را می شناسم که از نحوه کار حزب مایوس و دلسرد بوده و معتقدند که تبعیض، رفیق بازی، روابط دوستانه جایگزین ضوابط و اصول شده است.
باید دید این عدم رضایت ها از کجا سرچشمه می گیرد؟ اگر دور از غرض و مرض است باید در رفع آن ها اقدام کرد و اگر احیانا توام با غرض و نیت شخصی است با کمال شهامت و عوامل این نارضائی های دروغین را طرد نمائیم.
در حزب ما افراد مومن، علاقمند، وطن پرست زیادند ولی معلوم نیست چه در کارهای حزبی و چه در مشاغل دولتی از وجود آنان چرا استفاده نمی شود؟ من نمی دانم چرا تمام مشاغل مهم اداری و سیاسی حزب را نمایندگان مجلسین اشغال کرده اند آیا بقیه اعضای حزب فاقد صلاحیت اداری و سیاسی هستند و یا لیاقت و کفایت لازم را ندارند.
در محفل ما آدم دانا کم نیست.
اما همه کار دست دانا هم نیست من با کمال صراحت عرض می کنم که این موقعیت مناسبی که به ابتکار شاهنشاه آریامهر در پهنه سیاست جهان برای ما فراهم گردیده و این فرصت ذی قیمتی که در دوره انقلاب بدست آورده ایم نباید به رایگان از دست بدهیم و از تمام دقایق آن حداکثر استفاده را باید بکنیم.
و اگر نتوانستیم نیات ما را شاهنشاه آریامهر را آن طور که باید عملی سازیم برای این بوده است که به کیفیت کمتر از کمیت توجه داشته ایم و نظرهای فرد، را مقدم بر اهداف اجتماعی دانسته ایم و قسمت عمده فعالیت خود را صرف تحکیم موقعیت های شخصی خود نموده ایم.
هدف های حزب، باید بالاتر و عالی تر از آن چه تاکنون بوده است باشد.
حزب باید به آن پایه از قدرت معنوی و سیاسی و اجتماعی برسد که بتواند در مراحل مشکل، دولت را یار و راهنما باشد و بین توده های مردم و دستگاه های رهبری رابطه معنوی و عمیقی بوجود آورد و اعتقاد و ایمان مردم را به خود جلب نماید.
تا در مواقع خطیر از نیروی خلاقه آنان در جهت پیشبرد هدف های مملکتی و برنامه های عظیم ملی بهره برداری صحیح نماید.
حزب ما باید به مرحله از ترقی و تعالی برسد که بتواند نیات ترقی خواهانه شاهنشاه آریامهر را به نیکوترین وجه به مرحله عمل در آورد و برای این منظور باید از افراد مومن و وطن پرست و خوشنام پیش از پیش استفاده کند و مخصوصا به هنگام انتخابات به سراغ کسانی برود که به حسن شهرت، کاردانی، لیاقت و وطن پرستی معروف باشند و لکه ای بر دامن نداشته باشند.
اگر در فاصله یک سال آینده به خود نجنبیم در مقام اصلاح وضع خود بر نیائیم و موقعیت خود را تحکیم بکنیم باقی مانده فرصت هائی را که در اختیار داریم به رایگان از دست خواهیم داد.
خانم جهانبانی، گفتند آیا موضوع فقط مربوط به سازمان زنان است یا حزب به طور کلی اگر حزب به طور کلی مطرح است باید بگویم به نظر من حزب ما در وضع خوبی است ولی باید کاری بکنیم که وضع ما بهتر شود.
ولی باید توجه داشت که ما افراد حزب به اندازه کافی فعالیت نمی کنیم و برای نفوذ در مردم و آشنا کردن مردم به حقوق شان به میان آن ها نرفته و تلاش نکرده ایم.
برای جلب علاقه و اعتماد مردم، باید به تقاضاهای آنان توجه کنیم و بی عدالتی و تبعیض را از میان ببریم.
ما در بسیاری از امور مطالعه و اقدام کرده ایم ولی نتیجه به حساب دستگاه های دولتی گذارده شده است در هر حال افراد حزب در خدمات و کارهای اجتماعی باید پیش قدم و فعال باشند و از مشکلات نهراسند تا حزب تقویت شود.
آقای خسروانی گفتند آن چه من استنباط کردم نظریات خانم ها در دو اصل اساسی خلاصه می شود.
اول غلبه روابط بر ضوابط دوم وجود تبعیض و بی عدالتی که این دو اصل آفت پیشرفت اجتماع و مانع تامین عدالت و آسایش جامعه است.
به علاوه محیط مناسب فقط وقتی در حزب ایجاد می شود و افراد صالح و لایق فقط وقتی در حزب می توانند پیشرفت و ترقی کنند که نه تنها تبعیض و روابط خصوصی و خانوادگی از میان برود بلکه اصول و موازین دمکراسی نیز حاکم بر حزب باشد و در انتخاب و انتصاب افراد آراء و نظریات عمومی دخالت کند و امکان بحث و تبادل نظر و انتقاد سالم نیز وجود داشته باشد.
جلسه حدود ساعت 9 ختم شد.
توضیحات سند:
1ـ حسنعلی منصور فرزند رجبعلی (منصورالملک) در سال 1302 شمسی در تهران متولد شد.پدرش از اعضای اولیه لژ بیداری ایرانیان بود که در دوران رضاشاه سالیان مدید مشاغل حساسی را عهده دار بود و در آخرین ماههای سلطنت او به صدارت رسید و در دوران محمدرضا شاه پهلوی نیز مجددا در رأس دولت قرار گرفت.
منصور، پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در مدرسه فیروز بهرام تهران، تحصیلات خود را در رشته حقوق و علوم سیاسی و اقتصاد در فرانسه به پایان برد.
او یک بار به جرم قاچاق مواد مخدر تحت تعقیب پلیس فرانسه قرار گرفت و موضوع در مطبوعات ایران منعکس گردید.
خدمات دولتی را با اندیکاتورنویسی در وزارت خارجه آغاز و سپس در اکثر ادارات سیاسی وزارتخانه مشغول کار شد.
در سال 1329 به ریاست کل دفتر نخست وزیری و پس از آن در سال 1336 در زمان حکومت اقبال به سمت قائم مقام دبیرکل شورای عالی اقتصاد منصوب گردید.
وی در سال 1337 به معاونت نخست وزیر و دبیرکلی شورای عالی اقتصاد رسید.
ساواک در تاریخ 19 /4 /1337 بیوگرافی او را چنین ثبت کرده است : «...
لیاقت و شایستگی ندارد، حتی به علت ترقی بی جهتی که نموده (به علت نفوذ پدرش و اینکه دکتر اقبال به پدر او مدیون بود، او را به این سمت منصوب کرد) مورد تنفر قاطبه جوانان قرار گرفت.
» در سال 1338 مدتی وزیر کار و سپس وزیر بازرگانی شد.
او در سال 1340 «کانون مترقی» را تشکیل داد و خود ریاست آن را بر عهده گرفت.
در سال 1341 به سمت مدیرعامل شرکت بیمه منصوب گردید و در سال 1342 در رأس یک گروه 42 نفری از اعضای کانون مترقی به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد.
وی در همان سال «حزب ایران نوین» را تأسیس کرد.
در تاریخ 17 اسفند 1342 به دستور شاه به نخست وزیری ایران منصوب شد.
منصور از مهره هایی بود که توسط انگلیسی ها به آمریکا معرفی گردید و بنابراین حمایت هر دو قدرت را پشت سر داشت و در واقع روی کار آمدن او توسط «جانسون» رئیس جمهور وقت آمریکا و سازمان «سیا» صورت گرفت.
او در دوره نخست وزیری خود اقدام به تصویب لایحه کاپیتولاسیون در اعطای مصونیت به مستشاران آمریکایی نمود و در پی اعتراض شدید و سخنان کوبنده حضرت امام خمینی (سلام اللّه علیه) در تشریح کاپیتولاسیون، در آبان سال 1343 مبادرت به تبعید ایشان به ترکیه کرد.
بر اساس گزارشات ساواک، وی از اعضای «لژ پهلوی» و «باشگاه بین المللی لاینز» بود.
سرانجام حسنعلی منصور در اول بهمن ماه 1343 در جلوی مجلس شورای ملی به ضرب گلوله محمد بخارایی عضو هیأت مؤتلفه اسلامی ترور شد و در پنجم بهمن همان سال در بیمارستان درگذشت.
ر.ک : یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید اندرزگو، صص 2ـ 4 ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 2، صص 355، 356 علی دوانی، نهضت روحانیون ایران، صص 233، 234 اطلاعات هفتگی، شماره 2391، صص 233، 234 مجله خواندنیها،آبان 1343