موضوع: تغییر مبداء تاریخ ایران از شمسی به شاهنشاهی
تاریخ سند: 30 فروردین 1350
موضوع: تغییر مبداء تاریخ ایران از شمسی به شاهنشاهی
متن سند:
به: ۳۲۱ تاریخ: 30 /1 /50از: ۲۰ ﻫ ع شماره: 2088 /20 ﻫ ع
موضوع: تغییر مبداء تاریخ ایران از شمسی به شاهنشاهی
مجله خواندنی‌ها در صفحه ۷ شماره ۵۷ مورخ 14 /1 /50* خود مقاله تحت عنوان (سال ۲۵۰۰ شاهنشاهی به جای سال ۱۳۵۰ شمسی) درج نموده است که در آن پیشنهاد نموده اکنون که جشن‌های دو هزار و پانصد ساله بنیان‌گذاری شاهنشاهی ایران برگزار می‌گردد مبداء تاریخ ایران نیز از هجرت رسول اکرم (ص) بروز سال بینان‌گذاری شاهنشاهی ایران تغییر یابد. ملاحظات - یک شماره از مجله فوق به پیوست ایفاد می‌گردد.
نظریه یکشنبه - این پیشنهاد در وحله اول بسیار غرور‌آمیز بوده و همچنان که هر ایرانی نسبت به برگزاری این جشن‌ها عاشقانه ابراز علاقه می‌کند از این پیشنهاد نیز استقبال خواهد نمود لکن این موضوع را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت که اسلام و مذهب نیز با سنن و آداب ملی ایرانی آمیخته گردیده و ایرانی در همان حد که به تاریخ شاهنشاهی خود مباهات می‌کند به مفاخر و بزرگان اسلام و رویدادهای تاریخ اسلام نیز افتخار می‌نماید.
شاید تفکیک این دو موضوع برای یک ایرانی مسلمان غیرممکن باشد یعنی می‌توان اظهار‌نظر کرد که ایرانی مسلمان به افتخارات تاریخ شاهنشاهی خود فخر می‌کند، از طرفی به فرض اینکه اکثریت مردم از این پیشنهاد استقبال نمایند لکن موجبی برای تبلیغات مذهبیون مخالف بوجود خواهد آمد از آن گذشته اگر این پیشنهاد عاقلانه به نظر می‌رسید رهبر انقلاب ایران به جای اینکه سال ۱۳۵۰ را سال کورش کبیر اعلام فرمایند امر به صادر می‌فرمودند که مبداء تاریخ ایران تغییر نماید. صرف‌نظر از مسائل فوق در گردش کار مؤسسات دولتی و حتی شناسنامه و مدارک علمی و دانشنامه‌های مردم و کتب و مبانی تاریخی و علمی کشور تغییرات بسیار شگرفی بوجود خواهد آمد که خالی از اشکال نیست. از جانب دیگر این مطلب تعجب‌آور است که چگونه وزارت اطلاعات قبلاً به این موضوع توجه ننموده است.
نظریه چهارشنبه - ضمن اینکه نظریه یکشنبه تائید می‌گردد موضوع حائز کمال اهمیت و در خور توجه و بررسی دقیق می‌باشد. ارشاد
عیناً به استحضار ریاست بخش ۴۲۵ برسد
دائره پیشنهادی که به تصویب می‌رسد بهره‌برداری شود
توضیحات سند:
* مقاله مورد اشاره سند به شرح زیر می‌باشد:سال ۲۵۰۰ شاهنشاهی
به جای سال ۱۳۵۰ شمسی
برای ما موجب نهایت خرسندی و افتخار است که مقارن با آغاز جشن‌های دو هزار و پانصدمین سال بنیان‌گذاری شاهنشاهی ایران، پیشنهاد ابتکاری و صد در صد میهنی و مبتنی بر مصالح ملی ما در مورد تاریخ رسمی کشور و تغییر آن از سال شمسی بسال شاهنشاهی و انتخاب مبداء ۲۵۰۰ ساله بنیان‌گذاری شاهنشاهی به جای آن در تاریخ‌ها و تقاویم رسمی در محافل مختلف مورد توجه قرار گرفته خاصه که شاهنشاه آریامهر هم در پیام نوروزی خودشان به پاس خدمات بنیان‌گذار شاهنشاهی ایران و بزرگداشت هر چه بیشتر آن امسال را سال کورش بزرگ اعلام فرموده‌اند.
نخستین نشریه‌ای که از پیشنهاد ما استقبال و حتی به آن عمل نمود. روزنامه یومیه فرمان بود که از نخستین شماره سال جدید در سرلوحه روزنامه به جای تاریخ شمسی با خط جلی نوشت: هفتم فروردین ماه سال ۲۵۰۰ شاهنشاهی ایران و از آن پس سایر روزنامه‌ها هر یک به نحوی. روزنامه سحر در این مورد می‌نویسد:
"آقای امیرانی در سر مقاله شماره مخصوص خواندنی‌ها پیشنهاد کرده است که مبداء تاریخ رسمی و ملی ایران به جای سال شمسی به سال شاهنشاهی ایران تغییر پیدا کند و از سال ۱۳۵۰ تاریخ ایران به ۲۵۰۰ سال تبدیل شود و فی‌المثل به جای مهر ماه ۱۳۵۸ شمسی گفته شود مهرماه ۲۵۰۸ شاهنشاهی و این پیشنهاد جالب و جنبه ملی آن فوق‌العاده است و یادآورنده خاطره پیروزی و بنیان‌گذاری شاهنشاهی ایران خواهد بود.
تاریخ هجری که اکنون مرسوم است برخلاف تصور عده‌ای از مردم فاقد جنبه مذهبی است و هیچ نوع الزام دینی به حفظ آن وجود ندارد و در کتب مقدسه اسلام دستوری بر واجب یا سنت بودن آن نیست و مضافاً به این که کماکان به صورت تاریخ هجری قمری باقی می‌ماند و به آن صورت در کتب و تقاویم و سالنامه مورد استفاده قرار خواهد گرفت."
همان طوری که در سرمقاله نخستین شماره مخصوص خواندنی‌ها (۲۵ اسفند ماه ۱۳۴۹) ضمن ارائه این پیشنهاد نوشتیم:
ما که ۲۵ قرن است سابقه تمدن در سایه رژیم سلطنت داریم چرا این سابقه را مبداء تاریخ ملی و رسمی کشور نگیریم؟ و سال ۱۳۵۰ شمسی را سال ۲۵۰۰ شاهنشاهی ایران ننامیم؟
این موضوعی است ملی و میهنی که بر پایه قدمت و عظمت افتخارات گذشته و پیدایش سر فصل انقلاب ایران پایه‌گذاری می‌شود و به هیچ وجه به تاریخ هجری قمری که مبداء آن هجرت است و جنبه مذهبی دارد مربوط نیست و با آن تباین ندارد.
اگر دیگران وقایع تاریخی گذشته را به خاطر وجود نداشتن خودشان و یا نبودن یک مبداء تاریخی ملی و قدیمی ناچارند به صورت قبل از میلاد و بعد از میلاد ذکر کنند ما که دارای سابقه تاریخی و تمدن به این قدمت هستیم و برای معرفی آن بدیگران و خودمان جشن برپا می‌داریم چرا باید این کار را بکنیم؟ و به جای سال ۳۰۰ قبل از میلاد ننویسیم در سال ۲۲۷۱ شاهنشاهی فلان واقعه رویداد؟ مرحوم تقی‌زاده در یکی از نوشته‌های خود در مورد لزوم انتخاب یک مبداء تاریخی جهانی سال مسیحی را پیشنهاد کرده بود و تبعیت ترک‌ها و عراقی‌ها و پاکستانی‌ها را ازین مبداء تاریخ گواه بلامانع آوردن آن ذکر کرده بود.
بدون شک اگر آن مرحوم امروز زنده بود و در جشن‌های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی افتخار حضور داشت نخستین کسی بود که از این پیشنهاد استقبال می‌کرد.
به نظر ما بهترین موقع برای اعلام رسمی این موضوع و عملی کردن آن هنگام برگزاری جشن‌های دو هزار و پانصد ساله وحضور سران کشورها و هزاران مهمان ایران‌شناس دیگر در کشور است. تا دنیا و به دنیا آمدگان خاصه فرزندان خود ما در آینده همواره بدانند که کشورشان دارای چه سوابقی است و از چه وقت.
مجله خواندنی‌ها، مورخ 14 /1 /1350.