تاریخ سند: 19 تیر 1342
متن سند:
از : شیراز
به : تهران شماره : 4546
شماره عطفی : 3923 ـ 18 /4 /42
1ـ چون تیمسار سپهبد ورهرام در تهران می باشند کمیته اطلاعاتی ظرف
روز جاری در دفتر تیمسار سپهبد آریانا1 تشکیل خواهد شد.
2ـ واحدهای انتظامی پیش بینی های لازمه را معمول داشته اند.
3ـ چون با تصویب جناب آقای نخست وزیر تا روز 22 جاری حکومت نظامی
در شیراز برقرار خواهد بود روز جاری از طرف استانداری استدعا شد تا آخر
تیر ماه حکومت نظامی ادامه یابد مقرر فرمایند تصویب جناب آقای نخست وزیر
را ابلاغ فرمایند.
126 ـ 19 /4 /42 افراسیابی
اداره سوم
به سابقه ضمیمه و از دفتر آقای طائب سؤال شود تیمسار ریاست در این مورد چه اوامری صادر
فرموده اند.
تا به همان نحو پاسخ ساواک فارس داده شود.
پس از چند مرتبه سؤال امروز آقای مصطفوی از مرموزات پاسخ داد که نسخه اول را تیمسار قائم
مقام ملاحظه فرمودند ولی دستوری صادر نفرموده اند چون وقت نیز گذشته لذا روی سابقه
بایگانی شود.
26 /4
بخش مذهبی شهابی
توضیحات سند:
1ـ بهرام آریانا فرزند صدرالدین
در سال 1285 ه ش در تهران به
دنیا آمد.
نسب مادری او به
منوچهرخان معتمدالدوله والی
اصفهان می رسد که به حمایت از
علی محمد باب مشهور بود و در
سرکوب ایلات و عشایر جنوب به
ویژه ایلات بختیاری و ممسنی،
به عنوان یکی از کارگزاران
قصی القلب دوران قاجاریه
شهرت یافت.
آریانا در سال
1304 به دانشکده افسری رفت و
با خسرو روزبه دوست صمیمی
بود.
در جنگ جهانی دوم به
نازیسم و هیتلریسم گرایش پیدا
کرد و با حزب کبود حبیب اله
نوبخت همکاری داشت که به
همین علت در زمان اشغال ایران
توسط متفقین به همراه فضل اللّه
زاهدی، حسن بقایی و نادر
باتمانقلیچ مدت کوتاهی،
بازداشت شد.
مشارالیه که بعد از شهریور
1320 از وابستگان حسن ارفع و
از اعضای حزب او که مهمترین
پایگاه انگلستان در ایران بود، به
شمار می رفت و در دستگاه او به
ریاست رکن یکم ستاد ارتش
رسید.
مشارالیه که به علت
گرایشات شدید ملی گرایانه در
سال 1329 نام و شهرت خود را
از حسین منوچهری به بهرام
آریانا تغییر داده بود، در ارتش
استفاده از واژه های عربی را منع
کرد و به صراحت نسبت به اسلام
و قرآن اهانت می کرد و شاهنامه
فردوسی را کتاب آسمانی
می دانست.
وی در دوران
حکومت مصدق به عنوان وابسته
نظامی به فرانسه رفت و پس
ازکودتای ننگین 28 مرداد، به
عنوان فرمانده نیروی
زمینی،فرماندهی لشکر یک گارد
و ژنرال آجودان شاه، فعالیت
کرد.
در اسفند ماه 1341 به علت
شناختی که از سوابق معتمدالدوله
ـ جد مادری وی ـ در سرکوب
عشایر در دسترس بود، به عنوان
فرمانده عملیات سرکوب شورش
عشایر فارس، انتخاب شد و با
شیوه های خشن از جمله بمباران
هوایی منطقه، این مأموریت را به
انجام رساند و مورد توجه
گراتیان یاتسویچ ـ افسر
اطلاعاتی سیا در ایران ـ قرار
گرفت و در سال 1344 به ریاست
ستاد ارتش رسید و تا سال 1348
در این سمت، فعالیت کرد.
آریانا
که در سال 1357 در اوج
حرکت های مردمی، برای مقابله با
انقلاب اسلامی، از
دست اندرکاران تظاهرات حمایت
از قانون اساسی بود.
پس از
پیروزی انقلاب اسلامی به
پاریس گریخت و با حمایت
سازمان های جاسوسی غرب، به
فعالیت علیه انقلاب اسلامی
مشغول شد.
وی با گرفتن یک
میلیون دلار از شاپور ریپورتر، به
سازماندهی ارتشیان فراری
اقدام کرد و ابتدا در شهریار ولی
عراق در نزدیکی مرزهای ایران
به خرابکاری پرداخت که پس از
شروع جنگ تحمیلی این پایگاه
را به نزدیکی دریاچه وان در
کشور ترکیه منتقل کرد.
بهرام آریانا که به پوچی
تلاش های خود پی برده بود، پس
از چندی به پاریس بازگشت و در
سال 1365 در آن شهر درگذشت.
فرزندان بهرام آریانا به نام های
زیر معرفی شده اند که همگی در
فرانسه به سر می برند: کورشکورش آریانا، 29،
همسر دخترخاله محمدرضا پهلوی
بنام ژیلا دادستان.
گشتاسب یا
ویشتاسب آریاسب یا انوشه
آریانا که با یک فرانسوی ازدواج
کرد.
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 7 صفحه 263