تاریخ سند: 7 آذر 1357
خلاصه اطلاعاتی شماره 81
متن سند:
خلاصه اطلاعاتی شماره 81
مدت دوره از ساعت 0600 . 6 /9 /57 الی 0600 . 7 /9 /57
دستور انهدام . پس از بهرهبرداری منهدم گردد.
1. فعالیت فرهنگیان . دانشجویان . روحانیون . پخش اوراق مضره .
الف . برابر اطلاع واصله، در مورخه 6 /9 /57 گروهی از فرهنگیان مشهد در حدود 2 تا 3 هزار نفر به منظور مراسم عزاداری منوچهر رزاقی با اتوبوسهای مجانی از ساعت 0500 صبح روز جاری به سرپرستی آیتالله مرعشی قصد داشتند به قوچان عزیمت نمایند و دست به تظاهرات بزنند. ضمناً جهت همراه نمودن فرهنگیان، در چناران توقف و نهار را به صرف نان و پنیر و خرما اکتفا کنند. (مراتب به ژاندارمری استان خراسان و شهربانی و فرماندهی تیپ 2 جهت مراقبت و پیشبینیهای لازم اعلام گردید.)
ب . برابر اطلاع واصله، در مورخه 6 /9 /57 جلسهای در ناحیه 2 آموزش و پرورش استان خراسان تشکیل و گرایلی و خواجوی که از کارمندان اداره مذکور میباشند سخنرانی ضمن اهانت به کد 66 از مرام کمونیستی دفاع نمودند. در این مورد به شهربانی و آموزش و پرورش استان خراسان اعلام گردید نتیجه را بررسی تا برابر مقررات با آنان رفتار شود.
پ . برابر اطلاع واصله، در مورخه 6 /9 /57 قرار بود در ساعت 1000 روز جاری عدهای در دبیرستان ملکی اجتماع کنند. در این مورد دستورات مراقبتی به بخش مربوطه صادر گردید.
ت . به قرار اطلاع، تعدادی از معلمین مشهد در نظر دارند روز 7 و 8 /9 /57 در دبیرستان ملکی اجتماع کنند. در این مورد به بخش مربوطه ابلاغ گردید که ممانعت به عمل آورد.
ث . برابر اطلاع واصله، در مورخه 6 /9 /57 تعداد زیادی اعلامیه دستنویس در منزل شیرازی روی دیوار نصب مبنی بر اینکه سرهنگ رزاقی را به سرنوشت سرهنگ زمانیپور1 دچار خواهیم نمود. در این مورد به شهربانی استان خراسان اعلام و دستور پاکسازی به بخش مربوطه صادر گردید.
ج . برابر اطلاع واصله، در مورخه 6 /9 /57 عبدالکریم هاشمینژاد به شهرستان طبس عزیمت و قصد دارد به شهرستانهای کاشمر و سبزوار . بجنورد و گنبد جهت سخنرانی عزیمت نماید.
چ . برابر اطلاع واصله، در مورخه 6 /9 /57 دو نفر از معلمین محرک به نام اکبری دبیر شیمی و جعفر سبزواری که هر دو نفر از معلمان دبیرستان دانش بزرگنیا میباشند نمایشگاه عکسی از تظاهرات و کشته شدگان زلزله طبس به منظور تحریک افراد عمومی در مدرسه مزبور برپا نمودهاند. به بخش مربوطه ابلاغ شد که برابر مقررات درباره آنان رفتار نمایند.
ح . برابر اطلاع واصله، قرار است در مورخه 7 /9 /57 مخالفین با تعدادی اتوبوس به قوچان رفته و عملاً به موافقین پاسخگوئی نمایند. مراتب به ناحیه ژاندارمری استان خراسان و شهربانی جهت اقدامات مقتضی اعلام گردید.
خ . برابر اطلاع واصله، در مورخه 6 /9 /57 علمای مشهد ضمن تلگرافی به نجف اشرف به حضور آیتالله خوئی مخابره نموده و از ایشان خواستهاند که مخالفت خود را با رژیم اعلام و به آنها بپیوندد در غیر این صورت علمای ایران ایشان را طرد2 مینمایند.
د . به قرار اطلاع، در مورخه 6 /9 /57 عوامل اخلالگر در گرگان و بخشهای اطراف آن قصد دارند در روز 7 /9 /57 به قوچان عزیمت و در آن شهر مبادرت به تظاهرات نمایند. دستورات مراقبتی به ناحیه ژاندارمری و تیپ 2 قوچان جهت پیشبینیهای لازم صادر گردید.
2. تظاهرات .
الف . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1030 . 5 /9 /57 تعداد 250 نفر از اهالی قوچان تا ساعت 1135 روز جاری تظاهراتی در خیابانهای قوچان انجام و ضمن فرستادن صلوات شعارهایی مانند ما منتظر قیام ارتش هستیم انجام که با دخالت مأمورین تظاهرکنندگان متفرق میگردند. به تیپ 2 قوچان ابلاغ گردید که مراقبتهای لازم را به عمل آورد.
ب . برابر اطلاع واصله، در مورخه 29 /8 /57 در حدود 1000 نفر از اهالی پسکمر3 و صدرآباد4 و کلاته سعید5 و گرماب6 و بلوچهای براهوئی7 و بقیه قراء مرزی از توابع مشهد با در دست داشتن تمثالهایی از شاهنشاه آریامهر و شهبانو فرح و پرچم ایران به محوطه گروهان ژاندارمری پل خاتون آمده و پشتیبانی خود را از رژیم مشروطه سلطنتی اعلام نمودند.
پ . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1300 . 2 /9 /57 تعدادی به تحریک و سردستگی شیخ محمد سنگانی و شیخ ذبیحالله سنگانی و سیداکبر حسینی نیا [در]قریه سنگان از توابع تربتحیدریه با در دست داشتن عکسهایی از خمینی مبادرت به دادن شعارهای ضد ملی و تظاهراتی نمودهاند.
ت . برابر اطلاع واصله، در مورخه 4 /9 /57 چند نفر از روحانیون سبزوار به سرپرستی حاج محمدحسن علوی و اخلاقی حدود چهار صد نفر از معلمین و دانشآموزان شهر مزبور در مقبره بیهق8 مبادرت به سخنرانی تهدیدآمیز علیه دولت نمودهاند.
ج . برابر اطلاع واصله، در مورخه 2 /9 /57 عدهای از روحانیون تربتحیدریه به اسامی شیخ عبدالله امامی و شیخ احمد مردخدا و آقای موسوی و طلبهای به نام رضائی آغوئیی وسیله خودرو لندرور شخصی به روستای دوغآباد9 رفته و برعلیه مقام شامخ سلطنت و مأمورین دولت سخنانی گفته که موجب ناراحتی مردم آن قریه را فراهم و اهالی روستای دوغآباد به تظاهراتی علیه آنان برخاسته و خساراتی به لندرور وارد و روحانیون آن روستا را ترک نمودهاند.
چ . برابر اطلاع واصله، در مورخه 5 /9 /57 عدهای از اهالی مردم امامقلی10 از توابع قوچان وفاداری خود را نسبت به نظام شاهنشاهی و قانون اساسی اعلام نمودهاند.
ح . برابر اطلاع واصله، در مورخه 4 /9 /57 عدهای از اهالی مردم خلیلآباد از توابع شهرستان کاشمر به سرپرستی شیخ محمد طاهری فرزند عباس با در دست داشتن پلاکتهایی تظاهراتی برپا و در مدرسه راهنمائی دخترانه و پسرانه برای دانشآموزان وسیله شیخ قاسم قدوسی سخنانی برای آنان ایراد نمودهاند.
3. متفرقه .
الف . برابر اطلاع واصله، در مورخه 6 /9 /57 مجتمع آموزشی صنعتی مشهد به دستور دکتر هنربخش رئیس مجتمعهای صنعتی کشور کلاسهای کادر اداری مجتمع موصوف را تا 15 بهمن ماه سال جاری تعطیل بوده ولی دانشجویان مجتمع فوق از نردهها وارد مجتمع شده و مبادرت به تشکیل جلسات علیه رژیم میگردند و حتی تصمیم گرفتهاند نام مجتمع را به دانشکده مدرس تغییر دهند. در این مورد دستورات مراقبتی به بخش مربوطه صادر گردید.
ب . برابر اطلاع واصله، در مورخه 6 /9 /57 اتومبیل شبیه شورولت رنگ سربی سیر به شماره 22551. مشهد 11 در حال پخش اعلامیه مضره دیده شده است. مراتب به شهربانی استان خراسان جهت دستگیری اتومبیل و راننده اعلام و دستورات مراقبتی به بخشهای مربوطه صادر گردید.
پ . برابر اطلاع رسیده، مورخه 6 /9 /57 شخصی به راننده تانک مقابل موزه مراجعه و اظهار داشته است عوامل آیتالله شیرازی دنبال سرهنگ رزاقی میگردند. مراتب به شهربانی استان خراسان جهت مراقبت اعلام و دستورات مراقبتی به کلیه بخشهای مربوطه صادر گردید.
4. نتیجه .
با تلاش پیگیر و شبانهروزی این فرمانداری نظامی اتفاق مهمی رخ نداده است.
فرماندار نظامی مشهد و حومه . سرتیپ جعفری
گیرندگان.
1. ت . ف . ن . ز . ش جهت استحضار
2. ت ف ناحیه ژاندارمری استان خراسان جهت استحضار
3. تیمسار ریاست شهربانی استان خراسان جهت استحضار
4. تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت خراسان جهت استحضار
5. ت ف تأمین شهر مشهد (تی 3)
6. ر . ر 2. ل . پ 77
7. ف ضا وا به ف ن مشهد و حومه
8. ف گروه اطلاعات نظامی وابسته به لشگر 77
9. ر ر 3 فرمانداری نظامی
توضیحات سند:
1. سرهنگ مرتضی زمانیپور ریاست کلانتری 6 مشهد را به عهده داشت که به علت شدت عمل با مردم در جریان تظاهرات مورد تنفر مردم قرار گرفت. گزارشات متعددی از چگونگی برخورد ایشان با نیروهای انقلابی در جلد پانزدهم این مجموعه آمده است. سرهنگ زمانیپور در روز نهم مهرماه سال 1357 مورد ترور قرار گرفت که چگونگی آن به شرح زیر گزارش گردید:
« ساعت 0700 روز جاری[نهم مهر]، سرهنگ زمانیپور رئیس کلانتری 6 مشهد در معیت رانندهاش به نام سرپاسبان موافق که در نظر داشته فرزندش را به مدرسه ببرد، در بین راه در خیابان شاهرضا نو مقابل بیمارستان سابق امریکائیها، هدف گلوله مسلسل (یوزی) سه نفر ناشناس واقع و در دم هر دو نفر شهید شدهاند. افسر مذکور قبلاً رئیس کلانتری 3 مشهد بوده است و بر اساس شایعات تأیید نشده که به وی نسبت دادهاند، سه نفر از افرادی که جلوی منزل شیرازی به خواندن اعلامیه مشغول بودهاند به داخل خودرو پلیس هدایت و نسبت به آنان با باتون اقدام و این شایعه کذب در مشهد منتشر و اعلامیهای نیز در این خصوص صادر و به موقع به استحضار رسیده است. تصور میرود انجام عملیات فوق، به علت وجود شایعه مذکور صورت گرفته است. ضاربین متواری، شهربانی و مأموران مربوطه مشغول تحقیق میباشند.» جلد پانزدهم سند شماره: 8423/ ﻫ 1- 9 /7 /57.
2. اصل: ترد.
3. روستای پسکمر از روستاهای بخش مرزداران شهرستان سرخس میباشد. جمعیت این روستا در سرشماری سال 1385ش 1121 نفر اعلام شده است.
4. روستای صدرآباد از روستاهای توابع پل خاتون، بخش مرزداران شهرستان سرخس میباشد. جمعیت این روستا در سرشماری سال 1395ش 626 نفر اعلام شده است.
5. روستای کلاته سعید از روستاهای بخش مرکزی شهرستان قائن میباشد. جمعیت این روستا در سرشماری سال 1390ش 125 نفر اعلام شده است.
6. روستای گرماب از روستاهای بخش مرکزی شهرستان قائن است. جمعیت این روستا در سرشماری سال 1390ش 875 نفر اعلام شده است.
7. از طایفه بلوچهای شهرستان قائن.
8. اصل: بیحق.
9. روستای دوغآباد روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان مهولات میباشد که جمعیت آن براساس سرشماری سال 1385ش 2954 نفر اعلام شده است.
10. روستای امامقلی روستایی از توابع بخش باجگیران که در فاصله 38 کیلومتری شهرستان قوچان واقع و جمعیت آن براساس سرشماری سال 1385ش 689 نفر اعلام شده است.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 18 صفحه 86