تماس و مذاکرات خصوصی افراد مختلف با شیخ عباس واعظ طبسی روحانی افراطی در شهر مشهد
تاریخ سند: 14 آذر 1357
تماس و مذاکرات خصوصی افراد مختلف با شیخ عباس واعظ طبسی روحانی افراطی در شهر مشهد
متن سند:
تماس و مذاکرات خصوصی افراد مختلف با شیخ عباس واعظ طبسی روحانی افراطی در شهر مشهد 1ـ روز 14 /9 /57 (2537 شاهنشاهی)، شخصی بنام موسوی ضمن مذاکره با واعظ طبسی روحانی قشری و تندرو اظهار داشته: رادیو بی.بی.
سی.
لندن دو مطلب مهم که همه را خوشحال نموده اعلام داشته است.
یکی در مورد شورای سلطنتی است که مقامات ایرانی آنرا تکذیب نموده اند.
دیگری راجع بملاقات نماینده رئیس جمهوری فرانسه با خمینی است، که پس از انجام ملاقات از نماینده مذکور سئوال شده که آیا شما از آقا (خمینی) خواسته اید که اعلامیه صادر نماید؟ نماینده مورد بحث در پاسخ گفته که من برای این موضوع مراجعه ننموده ام.
موسوی مورد بحث در دنباله سخنان خود اضافه کرده: دولت فرانسه به خمینی اجازه داده که مبارزاتش را علیه رژیم ایران ادامه دهد.
1 یاد شده سپس افزوده: در بوشهر یکی از روحانیون بنام آشوری را کشته اند و همچنین بمنزل یکنفر دیگر از روحانیون جهت دستگیریش رفته اند ولی چون به روحانی مزبور دسترسی پیدا نکردند، همسرش را کشته اند.
همچنین در قزوین عده ای از روحانیون را مورد ضرب قرار داده اند.
طبسی واعظ در پاسخ گفته: آقایان قمی و شیرازی ضمن اینکه در راه پیمائی شرکت ننموده اند، امروز (14 /9 /57) را هم تعطیل عمومی اعلام نکردند.
در حالیکه راه پیمائی عظیم صورت گرفت و اغلب ادارات هم تعطیل بود.
2ـ روز 15 /9 /57، شیخ عباس واعظ طبسی ضمن مذاکره خصوصی با فرد ناشناسی در تهران اظهار داشته: روز 14 /9 /57، در مشهد راه پیمائی عظیمی داشتیم.
در مقابل شرکت ملی نفت ایران نیمساعت صحبت کردم.
مردم مجسمه شاه را پائین آوردند.
اهالی محل عکسهائی از خمینی را بماشینها نصب کردند و با اینکه قمی و شیرازی با تعطیل شدن مغازه ها و دکاکین مخالفت کرده بودند، معهذا جمعیت بسیار کثیری در راه پیمائی شرکت کردند.
2 مخاطب یادشده اظهار داشته: آقای آشوری را کشتند، خواستند حسینی را هم بکشند که خدمتکارش را کشتند.
آیت الله طالقانی هم اعلامیه ای داده و روز تاسوعا را عزای عمومی اعلام نموده است.
3ـ روز 16 /9 /57، شخص ناشناسی از اهواز ضمن مذاکره خصوصی با واعظ طبسی اظهار داشته: وضع اهواز بسیار خراب است، بطوریکه کلیه روحانیون در مساجد متحصن شده اند، و منزل 20 نفر از کارمندان شرکت نفت را منفجر کرده اند.
این مسئله باعث تشدید اعتصابات گردیده و از امروز (16 /9 /57) هم، همه چاههای نفت را می بندند.
ارزیابی خبر: انجام مذاکرات فوق صحت دارد و مطالب بالا عنوان گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ این تعبیر که دولت فرانسه اجازه ادامه فعالیت های سیاسی را علیه حکومت ایران داده است، نظر گوینده خبر (موسوی) است.متن یا خلاصه ای از مذاکره نماینده دولت فرانسه که خبرگزاری فرانسه نام او را کلودشایه رئیس معاهدات اداری وزارت امور خارجه فرانسه یاد کرد در دست نیست.
آن چه در منابع رسمی پس از انقلاب اسلامی درباره این دیدار درج شد، این بود که امام با عکس العمل تندی نسبت به پیامی که نماینده دولت فرانسه با خود آورده بود، پاسخ دادند.
حالا آن پیام و این عکس العمل از چه جزئیاتی برخوردار بودند، روشن نیست.
با این حال خبرگزاری فرانسه وقتی از کلودشایه پرسید که در این ملاقات آیا از امام خمینی خواسته است که از اظهارات سیاسی خودداری کند، وی پاسخ منفی داد.
2ـ شیخان رئیس ساواک مشهد از قول سرتیپ جعفری فرماندار نظامی مشهد کسب اطلاع کرد که ارتشبد اویسی به او (جعفری) دستور داده بود تا امروز (14 /9 /57) مأموران و تانک ها را از داخل خیابان ها جمع و نقاط حساس را اشغال کند و سعی نماید با مردم درگیر نشود.
شیخان این خبر را طی تلگرافی به شماره 21187/ ه 1 و تاریخ 14 /9 /57 به ساواک تهران ارسال کرد.
با این که کشتار مردم از سوی مأموران مسلح در شهرهای کوچک ادامه داشت، اما آن ها از عواقب خونریزی در شهرهایی چون مشهد هراس داشتند.
اما روایت رمضانعلی شاکری در کتاب «انقلاب اسلامی در مشهد» از روز چهاردهم آذر چیز دیگری است.
وی می نویسد که کنار کشیدن خودروهای نظامی از سر راه مردم پس از این حادثه بود: «تجمع مردم...
سرهنگ حسین معین طباطبایی فرمانده تانک را وادار ساخت که دستور تیراندازی به سوی مردم بدهد و چون سرباز از اجرای فرمان امتناع کرد به سرعت خودش پشت مسلسل قرار گرفت.
ابتدا سرباز را هدف قرارداد که در دم آن سرباز به خاک افتاد و تعداد زیادی از مردم نیز مجروح و یک نفر به نام محمدعلی حنایی بر اثر اصابت گلوله مغزش متلاشی گردید که بلافاصله شهید شد.
در این موقع صدای تکبیر فضا را تکان داد.
ازدحام و خروش مردم به قدری زیاد بود که نظامیان ناگزیر شدند تانکها را از معرکه خارج سازند.
» (ص104)