حوادث و وقایع تهران
تاریخ سند: 27 مرداد 1357
حوادث و وقایع تهران
متن سند:
بدنبال حوادث اخلالگرانه روزهای اخیر در تهران، از ساعت 1200 روز 27 /5 /37 تا ساعت 1300 روز 28 /5 /37، حوادث و وقایع زیر در تهران رخ داده است : 1ـ ساعت 1345 روز 27 /5 /37، گروهی از عناصر اخلالگر ضمن عبور از خیابانهای امیرکبیر و سعدی تهران، مبادرت به پاره کردن پرچمهای آویخته شده در خیابانها بمناسبت سالگرد قیام ملی 28 مرداد، نموده و متواری شده اند.2ـ از ساعت 1330 روز 27 /5 /37، پس از خاتمه نماز جماعت در مسجد امیر واقع در خیابان امیرآباد شمالی تهران، مجلسی با شرکت حدود 0400 نفر تشکیل گردیده است.
در این مجلس واعظی بنام سید عبدالکریم موسوی مطالبی درباره موضوعات مذهبی عنوان کرده و در خلال سخنرانی خود تلویحا انتقاداتی از حکومت ایران نموده است.
در مجلس مذکور تعدادی اعلامیه مضره درباره حوادث اخیر شهرهای شیراز و قم و همچنین اعلامیه روح اله خمینی درباره وقایع این شهرها بین جمعیت توزیع شده است.
3ـ ساعت 1345 روز 27 /5 /37، مجلسی با حدود 800 نفر در مسجدالمهدی تهران برگزار گردیده است.
در این مجلس واعظی بنام «مقدم» بمنبر رفته و در سخنرانی خود حکومت فعلی ایران را با حکومت زمان معاویه و یزید مقایسه کرده و با اشاره به تبعید ابوذر غفاری (از صحابه پیغمبرـ ص) در زمان معاویه، مقام و موقع ابوذر و همچنین تبعید وی را با روح اله خمینی در زمان حاضر تطبیق داده است.
هنگامیکه ناطق نام روح اله خمینی را بزبان جاری میکرده، جمعیت سه بار با صدای بلند صلوات فرستاده اند.
در این مجلس تعدادی اعلامیه مضره مربوط به روحانیون افراطی نیز توزیع گردیده است.
مجلس مذکور در ساعت 1500 روز 27 /5 /37 خاتمه یافته و جمعیت متفرق شده است.
(واعظ مذکور متعاقبا دستگیر تا پس از تحقیقات و تکمیل پرونده از طریق دادسرای نظامی تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
4ـ از ساعت 1300 روز 27 /5 /37، مجلسی با شرکت حدود 2000 نفر در مسجد امام حسین واقع در میدان شهناز تهران برگزار گردیده است.
در این مجلس واعظی (شناخته نشده است) بمنبر رفته و مطالبی در مورد امامت ایراد کرده است.
ناطق در خلال سخنرانی خود برای روح اله خمینی دعا کرده و در خاتمه نیز جمعیت را بدادن شعار «درود برخمینی» دعوت نموده است.
در مسجد مذکور اعلامیه مضره ای مربوط به حوادث اخیر شهرهای شیراز و اصفهان نصب بوده است.
در این مجلس همچنین تراکتی در دست حاضران دیده شده که مزین به تمثال اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و میهمانان معظم له در هنگام میهمانی شاهانه بمناسبت بازدید رئیس جمهوری امریکا از ایران بوده و ذیل آن نوشته شده: «جامهای خود را بسلامتی هم نوشیدند» این مجلس در ساعت 1500 روز 27 /5 /37، خاتمه یافته و پس از خروج جمعیت از مسجد گروهی از آنان به تظاهرات پراکنده خیابانی مبادرت کرده اند که توسط مأمورین انتظامی متفرق و چند نفر از آنان دستگیر گردیده اند.
در حادثه مذکور یکنفر از مأمورین انتظامی نیز مجروح و به بیمارستان منتقل و تحت معالجه قرار گرفته است.
5ـ ساعت 1315 روز 27 /5 /37، پس از خاتمه نماز جماعت ظهر و عصر در مسجد احمدیه نارمک تهران، مجلسی با شرکت حدود 1000 نفر در مسجد مذکور برگزار گردیده است.
در این مجلس امام جماعت مسجد بمنبر رفته و در سخنرانی خود مطالبی در مورد «شخصیت در اسلام» ایراد کرده و گفته : در جامعه ای که عفت نباشد، هیچ چیز وجود ندارد.
وقتی رهبری، زنش با کارتر می رقصد و جام می به سلامتی یکدیگر می نوشند، آیا عفت وجود دارد؟ وقتی رهبری چنین است میتوان از او پیروی کرد؟ ناطق اضافه کرده، دولت امریکا با پشتیبانی از اسرائیل، ملت مسلمان فلسطین را بخاک و خون می کشد.
یاد شده افزوده، اسلام برخلاف مسیحیت میگوید اگر کسی بتو صدمه ای وارد کرد، آنرا بفوریت تلافی کن که پدرش درآید.
نگذارید فرزندان شما را بکشند، اگر این حکومت مستبد فرزندان شما را کشت، تلافی کنید.
نامبرده در خاتمه سخنرانی خود گفته : ما علماء شب و روز برای دانشجویان و جوانان دعا میکنیم، چون اینها باید قیام کنند و حکومت اسلامی بوجود آورند.
اگر مرا دستگیر کردند، دیگر شما را نخواهم دید.
ولی اگر بازداشت نشدم در مجالس بعد مطالبی را با شما در میان خواهم گذاشت.
این مجلس در ساعت 1515 خاتمه یافته و جمعیت متفرق شده اند.
(واعظ مذکور پس از خاتمه مجلس دستگیر تا پس از تحقیقات و تکمیل پرونده از طریق دادسرای نظامی تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
6ـ مقارن ساعت 1330 روز 27 /5 /37، حدود 200 نفر که برای برگزاری نماز جماعت ظهر و عصر در مسجد جامع بازار تهران اجتماع کرده اند، بعلت حاضر نشدن امام جماعت مسجد بتدریج متفرق گردیده اند.
در حین پراکنده شدن جمعیت، طلبه ای بنام «آهنی» در حیاط مسجد حدود 50 نفر را بدور خود جمع و برای آنان سخنرانی تحریک آمیزی ایراد کرده و در گفته های خود مواردی را بعنوان ظلم و ستم حکومت در ایران نسبت بمردم، برای جمعیت برشمرده است.
ناطق همچنین در خلال سخنرانی خود از روح اله خمینی تعریف و تمجید نموده است.
سخنرانی یاد شده در ساعت 1400 روز مذکور خاتمه یافته و جمعیت متفرق شده اند.
همچنین در دستشوئی های مسجد مذکور شعارهائی علیه مقامات عالیه مملکتی نوشته شده است که برای محو آنها مراتب به پلیس تهران اعلام گردیده است.
(دستور داده شد طلبه مذکور دستگیر تا پس از تحقیقات و تکمیل پرونده از طریق دادسرای نظامی تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
7ـ حدود ساعت 1100 روز 27 /5 /37 سه نفر جوان در حال پاره کردن پرچمهای سه رنگ آویخته شده در خیابان ناصرخسرو تهران مشاهده شده اند که توسط مأمورین انتظامی تعقیب و یکنفر از آنان دستگیر و دو نفر دیگر موفق به فرار میشوند.
8 ـ ساعت 2300 روز 27 /5 /37، یکباب مغازه مشروب فروشی واقع در خیابان شهباز تهران توسط افراد ناشناسی آتش زده شده که آتش توسط مأمورین آتش نشانی خاموش گردیده است.
9ـ حدود ساعت 2200 روز 27 /5 /37، اعلامیه ای بمضنون زیر در نزدیک مسجد قبای تهران نصب بوده است.
بعلت گرفتار شدن خانم مریم زعفرانی بهروز توسط مأمورین...
خائن، صبح ها سخنرانی نخواهند کرد، از مسلمانان عزیز خواهشمندیم پس از خاتمه سخنرانی سه صلوات بفرستند و بگویند...
خائن است.
ما آزادی میخواهیم، بامید برکناری...
خائن.
مامورین انتظامی مستقر در محل چهار نفر جوان را در رابطه با نصب اعلامیه مذکور دستگیر و در بازرسی از آنها تعدادی اعلامیه و کتب مضره کشف نموده اند.
1 توضیح : مشارالیها در یکی از جلسات زنانه مسجد قبا مطالب توهین آمیزی علیه مقامات عالیه مملکتی ایراد کرده بود که اقدامات لازم برای شناسائی و دستگیری او معمول و در روز 27 /5 /37 در تهران دستگیر گردیده است.
10ـ از ساعت 2210 روز 27 /5 /37، مجلسی با شرکت حدود 6000 نفر در داخل و خارج مسجد قبای تهران برگزار گردیده است.
در این مجلس ابتدا شیخ محمد مفتح ـ امام جماعت مسجد مذکور بمنبر رفته و در سخنرانی خود گفته : طبق گفته امام خمینی کلیه روحانیون باید تا رسیدن به پیروزی به روش خود ادامه دهند.
نامبرده با اشاره به دستگیری خانم زعفرانی بهروز (سخنران زنانه جلسات مسجد قبا)، به جمعیت اعلام کرده که مشارالیها بعلت بازداشت شدن، در روزهای آینده سخنرانی نخواهد داشت.
پس از خاتمه سخنرانی شیخ محمد مفتح، مهدی ممکن بسخنرانی پرداخته و ضمن دعوت جمعیت به پیروی از دستورات روح اله خمینی اظهار داشت : کسانیکه بشهادت رسیده اند، در راه استقلال و آزادی بوده و شما (خطاب به جمعیت) بی تفاوت به زندگی خود ادامه میدهید.
وی در خاتمه سخنرانی خود گفته : طبق اطلاعیه ای که هم اکنون بدست من رسیده فردا و پس فردا (28 و 29 /5 /37) بازار تهران بعلت وقایع اخیر تهران تعطیل خواهد بود.
پس از خاتمه سخنرانی یاد شده، جمعیت از مسجد خارج و متفرق شده اند.
(دستور داده شده «مهدی ممکن» دستگیر تا پس از تحقیقات و تکمیل پرونده از طریق دادسرای نظامی تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
11ـ از ساعت 2030 الی 2330 روز 27 /5 /37، پس از خاتمه نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد همت تجریش ـ شمیران، مجلسی بعنوان قرائت و تفسیر قرآن، برگزار گردیده است.
حاضرین در مجلس پیرامون حوادث اخیر، اعلامیه های روح اله خمینی و تعطیل بازار تهران بحث و گفتگو نموده اند.
ضمنا تعدادی اعلامیه مضره نیز در بین جمعیت توزیع شده که حاوی مطالبی علیه مقامات عالیه مملکتی بوده است.
12ـ ساعت 2145 روز 27 /5 /37، مجلسی با شرکت حدود 300 نفر در مسجد حضرت امیر تهران واقع در امیرآباد شمالی برگزار گردیده است.
در این مجلس واعظی بنام «فاکر» پیرامون شخصیت انسانها و تکامل تاریخ مطالبی ایراد و گفته : یکی از بزرگترین و با شخصیت ترین افراد جامعه ما آیت اله خمینی است که تاریخ بعدا درباره اش قضاوت خواهد کرد.
جمعیت با صدای بلند موقع شنیدن نام روح اله خمینی سه بار صلوات فرستاده اند.
این مجلس ساعت 2300 روز 27 /5 /37 خاتمه یافته است.
13ـ از ساعت 2200 روز 27 /5 /37، مجلسی با شرکت حدود 300 نفر در مسجد نبی واقع در نارمک تهران برگزار گردیده است.
در این مجلس واعظی بنام «سجادی» بمنبر رفته و اظهار داشته : امشب شاه در مصاحبه خود، وقایع اخیر را به مارکسیستهای اسلامی نسبت داده، در حالیکه آیت اله شریعتمداری قبلاً گفته اند، مردم مملکت ناراحت هستند و هیچگونه وابستگی به جریانات اخیر ندارند.
ناطق در ادامه سخنرانی خود ضمن مقایسه اوضاع کنونی جامعه ایران با زمان معاویه گفته : «مسلمان واقعی به جلو خواهند رفت» در خاتمه سخنرانی نامبرده، شخص ناشناسی یادداشتی بوی داده که نامبرده پس از مطالعه آن اعلام کرده امام جماعت مسجد احمدیه نارمک را دستگیر کرده اند.
پس از خاتمه سخنرانی وی جمعیت متفرق شده اند.
(دستور داده شد واعظ مذکور دستگیر تا پس از تحقیقات و تکمیل پرونده از طریق دادسرای نظامی تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
14ـ از ساعت 2200 روز 27 /5 /37، مجلسی با شرکت حدود 300 نفر در مسجد احمدیه نارمک تهران برگزار گردیده و در این مجلس واعظی بنام ماشاءاله شریفی بمنبر رفته و مطالب تحریک آمیز و خلاف مصالح مملکتی ایراد کرده است.
بدنبال سخنرانی یاد شده، واعظ مذکور توسط مأمورین انتظامی دستگیر گردیده است.
15ـ ساعت 0123 روز 27 /5 /37، شعبه بانک صادرات ایران واقع در خیابان خاوران تهران، توسط افراد ناشناسی آتش زده شده که آتش توسط مأموران آتش نشانی خاموش گردیده است.
16ـ روز 27 /5 /37، شیشه های 36 شعبه بانک صادرات ایران در نقاط مختلف تهران توسط عناصر ناشناسی شکسته شده است.
17ـ حدود ساعت 0015 روز 28 /5 /37، شیشه های شعب بانک تهران واقع در قلهک توسط افراد ناشناسی شکسته شده است.
18ـ حدود ساعت 0400 روز 28 /5 /37، در یکباب مغازه تشک دوزی اتومبیل واقع در خیابان خاوران تهران آتش سوزی رخ داده است.
آتش توسط مامورین آتش نشانی خاموش گردیده و عمدی تشخیص داده شده است.
19ـ حدود ساعت 0100 روز 28 /5 /37، سرنشینان یکدستگاه اتومبیل در حین عبور با پرتاب سنگ دو جام از شیشه های شعبه بانک صادرات ایران واقع در محمدآباد دشت بهشت کرج را شکسته و متواری گردیده اند.
20ـ حدود ساعت 0300 روز 28 /5 /37، افراد ناشناسی ضمن شکستن چند جام از شیشه های شعب بانک صادرات ایران در خانی آباد نو تهران، یک بطری حاوی مواد آتش زا را بداخل آن پرتاب و متواری گردیده اند.
در نتیجه مشتعل شدن بطری حاوی مواد آتش زا، آتش سوزی مختصری در بانک مذکور رخ داده که آتش بوسیله ماموران آتش نشانی خاموش گردیده است.
21ـ از صبح روز 28 /5 /37 تا ساعت 1300 روز مذکور باستثنای مغازه های کلیمیان که روزهای شنبه تعطیل هستند، قریب 90% مغازه های بازار تهران و سبزه میدان و خیابان بوذر جمهری باز بوده است.
همچنین بازارهای شمیران، کرج و شهرری نیز باز بوده و جریان عادی در آنها برقرار بوده است.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.