تلگرافات وارده
تاریخ سند: 9 آذر 1341
تلگرافات وارده
متن سند:
از: ساواک مرکز تاریخ: 9 /9 /41 0909به: ساواک همدان شماره: 205
تلگرافات وارده
عطف 194 ـ 6 /9 /41
دستور فرمائید ضمن اخذ تماس با مشارالیه به وى تذکر دهند که عزیمت مردم به قم بر خلاف مصلحت است و از این اقدام خوددارى شود. ضمنا در مورد گذرنامه نامبرده متعاقبا نظریه اعلام خواهد شد.
85681 - 8 /9 /41
سرتیب فردوست1
تیمسار ریاست ساواک
محترما عطف 5681 - 8 /9 /41 به طوری‌که طى 169 - 7 /9 /41 به استحضار رسید در نتیجه اقدامات آیت‌اله آخوند ملاعلى2 و تماس‌هائیکه باسایرروحانیون نیز به عمل آمده از عزیمت مردم به قم جلوگیرى شد.
211 – 11 /9 /41 کبیرى
توضیحات سند:
1. حسین فردوست 1296ارتشبد حسین فردوست، از چهره‌هاى برجسته عصر پهلوى است که از دوران کودکى به عنوان دانش‌آموز دبستان نظام وارد کلاس مخصوصى شد که رضاخان براى ولیعهد خود محمدرضا پهلوى ترتیب داده بود. لذا فردوست، دوست صمیمى و نزدیکترین محرم اسرار وى گردید.
با عزیمت محمدرضا به سوئیس، فردوست نیز همراهش حرکت کرد. با صعود محمدرضا به سلطنت از ابتداى دهه بیست، فردوست جزء دوستان صمیمى و مشاوران شاه گردید، بدان حد که «گوش» و «چشم» شاه قلمداد مى‌شد و در رأس مهمترین ارگان اطلاعاتى رژیم ـ دفتر ویژه اطلاعات ـ قرار گرفت. او بر ساواک نظارت داشت و روابط شخصى شاه با سیستم اطلاعاتى کشور حتى آژانس مرکزى اطلاعات آمریکا (سیا) بود.
بعضى از نویسندگان، وى را «مغز» و «حافظه» شاه دانسته و تصمیمات محمدرضا را عصاره مشورت با فردوست دانسته‌اند.
پس از سقوط شاه، فردوست دستگیر شد و پس از یک بازجویى مفصل، بیش از 1500 صفحه خاطرات نگاشت و پرده از اسرار رژیم برداشت. این خاطرات در بین سال‌هاى 1363 تا 1366 به صورت کتبى و شفاهى پخش گردید که بخش قابل توجهى از آن تحت عنوان «ظهور و سقوط سلطنت پهلوى» در دو جلد منتشر شد و امروز جزء منابع تاریخ عصر پهلوى است.
وى در یک خانواده فقیر به دنیا آمده بود، اما دست روزگار او را به دبستان نظام کشاند و دوست صمیمى محمدرضا کرد و زندگى وى را با خاندان پهلوى گره زد. وى پس از دستگیرى، با دقت، بخشى از حقایق ناگفته را منتشر کرد.
2. شگرد رژیم :
یکى از شگردهاى رژیم ستم شاهى و جنگ روانى ساواک این بود که میان روحانیت اختلاف مى‌انداخت. با طرح مسائل جانبى سعى داشت روحانیت و نیروهاى مذهبى را در مقابل یکدیگر قرار دهد.
مرحوم آیت‌اللّه آخوند ملاعلى معصومى همدانى، مشى خاصى براى اثر تربیت طلاب و تبلیغ دین داشت و این به معناى مخالفت با شخصیت‌هاى برجسته‌اى چون آیت‌اللّه مدنى نبود بدین رو، حوادث و وقایع بعدى خلاف آنچه در این سند از سوى مأمور ساواک مطرح شده به نظر مى‌رسد.