موضوع : امور مذهبی
تاریخ سند: 21 فروردین 1338
موضوع : امور مذهبی
متن سند:
شماره : 2 ـ 3 ـ 134 از ساعت 214 بعد از ظهر روز پنجشنبه آیت اله بروجردی در مسجد حضور یافته و با اینکه جمعیت انبوهی در حدود 30 هزار نفر از اهالی روزه دار در مسجد و اطراف آن اجتماع و نظر آیت اله را در مورد تائید یا تکذیب اعلامیه رادیو تهران در مورد عید فطر1 خواستار شدند معهذا آیت اله از اظهار نظر خودداری میکردند و بطوریکه اطرافیان آیت اله اظهار میداشتند ایشان از اینکه مقامات دولتی بدون کسب نظر و اطلاع قبلی مبادرت باعلام عید فطر نموده اند بسیار عصبانی بوده و حتی مردم قم در مسجد و اطراف آن ضمن صحبت از این روش دولت انتقاد میکردند و از اینکه بدون کسب نظر مرجع تقلید خود سرانه مبادرت باین عمل نموده اظهار بدبینی و عصبانیت میکردند و بالاخره بعد از ظهر همانروز بر اثر مراجعه زیاد مردم آیت اله دستور افطار داده اند.موضوع اعلامیه روز پنجشنبه از طرف رادیو تهران و عدم توجه مردم باین موضوع که اکثرا تا کسب خبر از قم و دستور آیت اله بروجردی از افطار خودداری نمودند بین طبقات مختلف مردم مورد بحث و گفتگو قرار گرفته بود و بین طبقه روشنفکر گفته میشد در این روز دولت در افکار عمومی مردم سراسر کشور دچار شکست فوق العاده گردید و مردم نیز نشان دادند که بنظریات دولت اعتماد و اطمینان ندارند و این موضوع از نظر سیاست داخلی و خارجی کاملاً بضرر ایران تمام شد.
بین طبقات مختلف مردم گفته میشد چون دولت اطلاع حاصل نموده بود روز جمعه که مصادف با عید فطر رسمی بوده هزارها نفر مردم در مساجد برای استماع سخنرانی وعاظ اجتماع خواهند کرد و قرار است از طرف روحانیون و وعاظ بالاتفاق بدولت حمله و از اوضاع عمومی انتقاد گردد لذا دولت نیز برای جلوگیری از اجرای این تصمیم مبادرت بصدور چنین اعلامیه نمود تا بین مردم و وعاظ پراکندگی ایجاد شود.
صادق بهداد میگفت بین کلیه رجال کشور عدم توجه افکار عمومی در روز پنجشنبه بدستور و نظریات دولت با نگرانی تلقی شده و اظهار نظر میکنند بهتر آن بود که دولت قبلاً نظر مراجع را در این مورد جلب و سپس اعلامیه ای بنام آنها انتشار میداد که تا این حد مخالفت افکار عمومی با دولت آشکار نشود.
اطلاعیه نخست وزیری 25 /1 /38 روی سابقه مربوطه ضمیمه و بایگانی شود.
29 /1 /38
توضیحات سند:
1ـ بر اساس فتوای مشهور مراجع شیعه راه اثبات رؤیت هلال ماه به پنج روش زیر است : «اول آنکه خود انسان ماه را ببیند.دوم عده ای که از گفته آنان یقین پیدا می شود بگویند ماه را دیده ایم و همچنین است هر چیزی که به واسطه آن یقین پیدا شود.
سوم دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیده ایم.
چهارم سی روز از اول ماه شعبان بگذرد که بواسطه آن اول ماه ثابت می شود.
پنجم حاکم شرع حکم کند که اول ماه است.
» از آنجایی که حکومت پهلوی، حکومت اسلامی نبود حضرت آیت الله العظمی بروجردی حق اعلام رؤیت هلال را برای آن مردود می شمرد.
سند ناظر به این مطلب است.