موضوع : اظهارات امیرتوکل کامبوزیا در مورد کودتای عراق
تاریخ سند: 15 بهمن 1348
موضوع : اظهارات امیرتوکل کامبوزیا در مورد کودتای عراق
متن سند:
از : 11/ ه به : 321 شماره : 2943 /11/ ه نامبرده بالا در تاریخ فوق در حضور آقایان حافظی.محمدرضا کاویانی دبیران تربیت معلم و آقای غلامرضا کردی کارگر شهرداری زاهدان دستور می دهد که رادیو را بیاورید تا عراق را بگیریم در اختیار وی قرار داده می شود و اخبار رادیو عراق را از ساعت 45 /11 تا 30 /12 با علاقه استماع نمود و در هر مورد توضیحات و تاییدات دلخواه می داد و اضافه نمود عجب این جا است که روزی در مسجدی دو نفر عمل لواط انجام می دادند یک نفر آنها را دید و آب دهان انداخت و گفت عجب عمل قبیحی در خانه خدا انجام می دهند آن دو او را گرفتند و گفتند عجب مرد بی شرمی هستی که در خانه خدا آب دهان می اندازی.
حال مملکت ما نیز چنین است خود می کشد کشتار می کند ولی حالا به عراق می پرد و حمله می کند و فحش می دهد که چرا آدم کشی را بنا کرده ای در این ضمن یاد شده رو به حاضرین کرده و می گوید مگر ایران نبود که در زمان دکتر اقبال1 هنگام اعتصاب کارگران کوره پزخانه ها 57 نفر کارگر کوره پزخانه را کشت و 230 نفر را زخمی نمود که معلوم نیست از بین زخمیان نیز چند نفر کشته شدند؟ مگر ایران در 28 مرداد2 30000 نفر را نکشت و خون در خیابانها جاری نکرد؟ اگر ایران منطق و دلیل دارد چرا با منطق جواب عراق را نمی دهد و جلو نمی رود بگوید به این دلیل کشتار شما غلط است فحش دادن کار افراد ضعیف و بی منطق و زبون و جهون می باشد.
نظریه سپاه : 1ـ گزارش منبع در مورد اظهارات نامبرده فوق در حضور افراد ذکر شده مورد تایید است.
2ـ مشارالیه فردی است طرفدار کشورهای عربی و قدر مسلم دفاع وی از کشور عراق در حضور افراد باعث بدبینی آنان نسبت به روش سیاست دولت و مقامات عالیه کشور خواهد شد شایسته است به هر نحو که صلاح می دانند ترتیبی داده شود که جلو اینگونه اراجیف گویی های یاد شده گرفته شود که بیش از این چنین مطالبی را در جلسات مورد بحث و تبادل نظر قرار ندهد.
نظریه چوپان : یاوه گوییهای نامبرده بالا علیه مصالح ملی تازگی ندارد و اصولاً این شخص با آنکه دارای معلومات کافی است و مردم او را در ردیف دانشمندان و محققین می شناسند و دارای کتابخانه مجهز و معتبری است لکن متاسفانه در یک مسیر ناصواب و انحرافی گام بر می دارد و با عنوان کردن بعضی مطالب و موضوعات علیه مقامات عالیه کشور و مقدسات ملی کار خود را به ابتذال کشانیده است و از مخالف خوانی ها و مباحثه در هر زمینه ای دریغ و ابا ندارد و با جسارت و گستاخی خاصی مکنونات قلبی خود را در هر محفلی و مجلسی بدون ترس از قانون و مجریان آن ابراز می دارد لذا به سپاه نیز آموزش داده شد که با استفاده از وسایل فنی کلیه اظهارات مشارالیه را ضبط تا در موقع مقتضی تعقیب و تسلیم عدالت گردد.
نظریه رئیس ساواک : در مأموریت است.
فلک فرسا 18 /11 /48
توضیحات سند:
1ـ منوچهر اقبال فرزند حاج مقبل السلطنه خراسانی معروف به «اقبال التولیه» در بیست مهر 1288 شمسی در مشهد به دنیا آمد.وی تحصیلات ابتدایی را در مدارس ثروت و دارالفنون 1 ران ، 32تهران به پایان برد.
در سال 1305 عازم اروپا شد و در سال 1312 به عنوان متخصص امراض عفونی از دانشکده پزشکی پاریس فارغ التحصیل گردید.
اقبال در دولت اول قوام (مرداد ـ بهمن 1321) به معاونت وزارت بهداری رسید و این سرآغاز مشاغل دور و دراز دولتی او بود.
در شهریور 1322 در کابینه محمد ساعد کفیل وزارت بهداری شد و در دولت قوام (بهمن 1324 ـ آذر 1326) به وزارت بهداری و وزارت پست و تلگراف رسید و در دولت هژیر وزیر فرهنگ شد.
پس از این وی مناصب مختلفی را عهده دار گردید، تا سال 1336 که به نخست وزیری رسید.
دولت وی پس از سه سال و چهار ماه مقابله با دشوارترین تنش های سیاسی در شهریور 1339 سقوط کرد در آبان 1342 به عنوان مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران منصوب شد و مدت چهارده سال در این سمت بود وی از اعضای فراماسونری و موسسان لژ «خورشید تابان» بود.
نامبرده سرانجام در سال 1356 در 68 سالگی در اثر سکته در گذشت.
ر.ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 2، صص 328 ـ 320 منوچهر اقبال به روایت اسناد ساواک، تهران : 1379 2ـ کودتای 28 مرداد سال 1332 توسط سازمان اینتلجنت سرویس انگلیس و سازمان سیا طراحی و با رهبری کرمیت روزولت، سر جاسوس آمریکا در ایران، همراه با رهبری داخلی آن توسط عناصری چون سپهبد فضل اللّه زاهدی، سرلشکر اخوی و سرهنگ نصیری اجرا شد.
این کودتا منجر به سقوط دولت دکتر مصدق که با کمک آیت الله کاشانی و فدائیان اسلام به روی کار آمده بود، شد.
پس از کودتا شاه که تاج و تخت خود را مدیون آمریکایی ها و کرمیت روزولت می دانست با انعقاد قرارداد نفتی کنسرسیوم که به کارگردانی علی امینی و هواردپیچ به انجام رسید، مجددا سلطه شرکت های نفتی انگلیس و آمریکا را بر سرمایه های عظیم ایران، احیا کرد.
با کودتای 28 مرداد دوره دوم از حکومت پهلوی ها که دوره ضعف و ناتوانی شاه از دخالت در امور کشور بوده به پایان رسید و دوره جدید حکومت استبدادی و مطلقه او آغاز گردید.
جلوه محراب، مرکز بررسیهای اسناد تاریخی، صص 40 ـ 539