تاریخ سند: 23 خرداد 1343
موضوع: جبهه ملی
متن سند:
تاریخ: 23 /3 /43
شماره: ۳۹۹/ ک- 14 /3 /43- 134 /315
سازمان اطلاعات و امنیت کشور
س. ا. و. ا. ک
موضوع: جبهه ملی
در طول سال گذشته و چند ماه اخیر جبهه ملی در ایران با شکستهای بیشماری روبرو شده است. بنظر میرسد که اخیراً دکتر مصدق که متوجه این اوضاع شده است خودش را داخل معرکه کرده و در نظر دارد که دوباره بسازمان جبهه سر وسامانی بدهد در نامه اخیرش به هیئت اجرائیه جبهه ملی شدیداً بسیاستهای آنها و بیرون نگاهداشتن سوسیالیستها و تودهایها از جبهه حمله کرده است. ولی بنظر میرسد که عدهای در داخل جبهه هنوز با ورود دستجات سیاسی بصورت احزاب واحد به جبهه مخالفند. گفته میشود که مصدق شخصاً میکوشد که سوسیالیستها را وارد جبهه کند. او گفته است که ملکی باید عضو هیئت اجرائیه باشد. ملکی فقط در صورتی حاضر بشرکت در جبهه خواهد بود که او را بصورت نماینده رسمی سوسیالیستها بشناسند. قطعنامههای کنگره سوسیالیستها در عرض دو هفته آتیه در مجله سوسیالیسم چاپ خواهد شد بعد از کنگره یک سمینار برای مذاکره و تبادل نظر با تودهایها و جبهه ملیها تشکیل شده بود. تودهایهائی که شرکت کرده بودند آنهائی بودند که با شوروی قطع رابطه کرده و از چین طرفداری میکنند. عده زیادی از اینها اصلاً از حزب اخراج شدهاند و گویا تعداد آنهائی که هنوز به مسکو وابسته هستند بسیار قلیل است. این وضع کاملاً واضح است و نزدیکی فعلی مسکو و ایران میباشد. ایده بوجود آمدن یک جبهه واحد سوسیالیستی که در آتیه بتواند با جبهه ملی کار کند در این سمینار حلاجی شده بود. بعضی از جبهه ملیهای حاضر (دکتر راسخ عضو هیئت اجرائیه جبهه در اروپا) رسماً با این ایده مخالفت کرده و گفته بود که ما تا جان در بدن داریم از تز انحلال پشتیبانی خواهیم کرد (تز انحلال از ساختههای خنجی است و او خودش مدتی پیش تشکیل و در عین حال انحلال یک حزب سوسیالیست را در داخل جبهه اعلان کرده بود طرفداران این تز میگویند که تمام احزاب سیاسی باید خود را در داخل جبهه منحل کنند).
تودهایها طرفدار چین که در حال حاضر به هر دری میزنند تا شاید با یک دسته سیاسی ائتلاف کنند با خوشحالی از ایده جبهه واحد پشتیبانی کرده بودند وجود ملکی و رابطه او با سوسیالیستها هم اشکالی پیش نیاورده بود چون اصلاً صحبتی از او نشده بود. بهر حال فعلاً نظر طرفین این است که جبهه واحد دارای ایدئولوژی واحدی نخواهد بود بلکه سوسیالیستها و تودهایها هر یک ایدئولوژی خود را نگهداشته و در جبهه واحد فقط در مقابل مسائلی که در آن هر دو انتره دارند کار خواهند کرد.
مسئله جالب این است که در این اواخر سوسیالیستها از نظر تئوریک میگویند که در اختلافات چین و شوروی حق با چین است.
تودهایها قرار است بزودی یک جلسه مشورتی میان خودشان داشته باشند و در آن روی مسئله تشکیل جبهه واحد تصمیم نهائی بگیرند. سوسیالیستها به آتیه بسیار بسیار امیدوارند که در حال حاضر بتوانند توده و جبهه را در سایه خود قرار داده و همگی مخالفین را در برگیرند.
توضیح نمایندگی: اگر مصدق واقعأ از ملکی پشتیبانی نماید ملکی و با او سوسیالیستها جبهه ملی را تحتالشعاع قرار خواهند داد. چون ملکی مرد بسیار باهوش و واقعبینی است.
منبع:
کتاب
خلیل ملکی به روایت اسناد ساواک صفحه 235