گزارش
تاریخ سند: 28 مرداد 1357
گزارش
متن سند:
محترما باستحضار میرساند: در اجرای اوامر صادره بعدازظهر روز 28 /5 /37 در مسجد قبا حاضر و ملاحظه شد که عده ای در حدود /200 نفر در مسجد پس از برگزاری نماز بانتظار سخنرانی آقای مروانی میباشند که از طرف یکی از آقایان اعلام شد که آقای مروانی دستگیر شده و سخنرانی وجود ندارد.متعاقب آن ساعت 2115 روز مذکور در مسجد مورد بحث حاضر و مشاهده گردید حدود /7000 نفر مرد و زن در داخل و خارج از مسجد اجتماع و منتظر سخنرانی دکتر مفتح میباشند و در نتیجه ساعت 2230 دکتر مفتح با ذکر نام خمینی سخنرانیش را شروع و جمعیت سه بار متوالی صلوات بلند فرستادند.
نامبرده از حکومت رسول خدا صحبت و اشاره نمود حضرت محمد در حکومت خود بر مسلمین با توجه به منزلتی که داشت هیچگاه تشریفاتی نبود و خود را بمانند سایر بندگان میدانست و طوری نبود که در سایه بنشیند و فرمان بدهد که دیگران کار و جهاد کنند.
وی حکومت اسلامی را بر مسلمین ایران از ضروریات دانست و گفت تا حکومت اسلامی نباشد نمیتوان با فساد مبارزه کرد، اینهمه که در روزنامه ها دم از مبارزه با فساد میزنند چه کاری توانسته اند تاکنون انجام بدهند و می بینید که شهردار قبلی (نیک پی)1 را با 17 میلیون تومان از هواپیما دستگیر میکنند و با توجه به قانون از کجا آورده ای، با کمال تعجب می بینم که او را سناتور می کنند.
وی سپس با اشاره به پیامها و اعلامیه های خمینی از تمام اقشار خواست که پیوستگی خود را با یکدیگر حفظ کنند و اضافه کرد اخیرا دشمن برای اینکه ذهن مردم ایران را از فجایع شهرهای مختلف ایران دور کند اعلامیه هایی از دکتر علی شریعتی در بین مردم پخش کرده است ولی نمیداند دیگر روشن شده اند و هدفشان اتحاد است.
آنگاه جمعیت با صدای بلند گفتند صحیح است.
در مسجد مزبور اعلامیه های مضره ای از طرف زنان و مردان در بین جمعیت پخش شد که دو نمونه آن بپیوست تقدیم است ضمنا خلاصه ای از یک نمونه اعلامیه مضره که بدیوار مسجد نصب شده بود بشرح زیر است: «معاهده ننگین ایران و اتریش که توسط وزیر امور خارجه عباسعلی خلعتبری بسته شد درباره دفن فضولات مواد رادیو اکتیو اتریش در ایران میباشد که همانا سلامتی افراد را بخطر خواهد انداخت و عده ای را کور خواهد کرد و سپس به تفسیر عوارض ناشی از آن پرداخته بود.
اعلامیه مزبور از طرف انجمن اسلامی دانشجویان خارج از کشور بود.
»1 در پایان سخنرانی بساعت 2330 مردم سه بار برای خمینی صلوات فرستادند و سپس متفرق شدند در اجتماع مزبور شعاری از طرف مردم داده نشد و درگیری با پلیس نیز بوجود نیامد.
ضمنا قرار است از 29 /5 /37 بمدت سه شب دکتر باهنر بسخنرانی بپردازد و متعاقب آن مهندس بازرگان در مسجد قبا سخنرانی کند.
منصور ابراهیمی همدانی 29 /5 /37 آقای وزیری بررسی و باداره کل سوم منعکس فرمایند 29 /5 /37 از کارنه توضیح بخواهید اهم مطالب بلافاصله باید گزارش میشد توجه بشود.
29 /5
توضیحات سند:
1ـ غلامرضا نیک پی در سال 1308 ش در اصفهان متولد شد.تحصیلات مقدماتی و متوسطه خود را در اصفهان گذراند.
لیسانس خود را از دانشگاه تهران گرفت و برای ادامه تحصیل به لندن رفت و در رشته علوم سیاسی و اقتصاد دکترا گرفت.
پس از بازگشت به ایران مدتی به وکالت پرداخت.
بعد در شرکت نفت استخدام شد و هشت سال ریاست اداره کل بررسی های اقتصادی و آمار آن شرکت را به عهده داشت.
وی در سال 1343 به معاونت نخست وزیر، منصور، رسید و در سال 1345 به عنوان وزیر مشاور وارد کابینه عباسعلی هویدا شد.
سمت بعدی او وزارت آبادانی و مسکن بود.
نیک پی از سال 1348 به عنوان شهردار تهران منصوب شد.
وی در آغاز به کار دولت آموزگار از کار برکنار و سناتور انتصابی اصفهان شد.
زمانی که انقلاب اوج گرفت و رژیم پهلوی برای پاسخگویی به خواستهای مردم تعدادی از کارگزاران خود را دستگیر و زندانی کرد، نیک پی نیز به زندان افتاد و پس از انقلاب محاکمه و اعدام شد.
نیک پی را عامل اصلی بورس بازی زمین، افزایش قیمت زمین و خانه، تخریب مناطق محروم با طرح داخل و بیرون محدوده می دانند.
مردم جنوب تهران به خاطر تخریب خانه های خارج از محدوده از او متنفر بودند.
شرح محاکمات او در روزنامه ها چاپ شد.
1ـ در گزارش دیگری از این مجلس آمده است که «در خارج مسجد تعداد پنج کتاب فروشی سیار آثار علی شریعتی و مهدی بازرگان را به فروش می رسانند و تعدادی از جوانان به صورت گروههای سه تا پنج نفری ضمن انتقاد از اقدامات دولت حتی بعضی از ایشان نسبت به مقامات کشوری و لشگری نیز اهانت می کردند.
» (1832 /20 ه ش ـ 28 /5 /37)