تاریخ سند: 21 شهریور 1328
طبق گزارش مأمور ویژه، جمعی از روحانیون طرفدار سید محمد بهبهانی(۱) به تحریک مشارالیه لیستی جهت انتخابات مجلس شورای ملی به شرح زیر ترتیب کردهاند:
متن سند:
تاریخ:21 /6 /1328
طبق گزارش مأمور ویژه، جمعی از روحانیون طرفدار سید محمد بهبهانی(۱) به تحریک مشارالیه لیستی جهت انتخابات مجلس شورای ملی به شرح زیر ترتیب کردهاند:
سید ابوالقاسم کاشانی، حائریزاده، دکتر مصدق، دکتر شمسالدین جزایری، حاج عباس نجاتی، جعفر بهبهانی، دکتر بقائی.
گزارشدهنده اضافه میکند با اینکه این موضوع از طرف سید محمد بهبهانی تحریک شده، محافل مختلف از انتخاب سیدجعفر (۲) به جای سیدعلی بهبهانی (۳) اظهار تعجب کرده و میگویند شخصیت علمی و سیاسی سیدعلی بهبهانی با سیدجعفر به هیچ وجه قابل مقایسه نیست.
توضیحات سند:
1- آیتالله سید محمد بهبهانی: از مشاهیر علما و فقهای معاصر تهران بود. در نهم جمادیالاخر ۱۲۹۱ ﻫ ق در تهران متولد شد و تا دوازده سالگی مشغول به تحصیلات مقدماتی بود. سپس به تحصیل فقه و اصول پرداخته و مدت شش سال در نزد «میرزا ابوالحسن جلوه»، درس فلسفه و معقول خواند. بعد از فراغت از سطح و متون علمی، هفت سال در محضر علامه آشتیانی به تحصیل خارج فقه و اصول اشتغال داشت. از استادان بزرگی همچون مرحوم آخوند خراسانی استفاده نموده و به مرتبۀ اجتهاد نایل گردید، آنگاه در تهران به تدریس دروس خارج فقه و اصول، ترویج دین و خدمت به اجتماع مسلمین پرداخت. عموم علمای مرکز، به ریاست روحانی وی معتقد و در کارها و حوادث، بدون مشورت با او اقدامی نمیکردند. وی یکی از سران مشروطه بود و در کمیسیونی که از طرف مشروطهخواهان تشکیل شد، همراه ۲۷ نفر دیگر برای اداره امور کشور تعیین شد. این کمیسیون، محمدعلی شاه را از سلطنت خلع و احمدشاه را به نیابت وی انتخاب کرد. از اهم کارهای وی اعتراض به دستور حکومت عراق در خروج علما از عتبات در تیرماه ۱۳۰۲ ﻫ ش است همچنین بسیج عده زیادی از مردم جنوب تهران در برابر کاخ شاه و منع وی از مسافرت به خارج در واقعه نهم اسفند ۳۱ است.
۲- سید علی بهبهانی: نماینده انتخابی مجلس سنا در دوره دوم (۳۲-۳۸) از تهران بود.
3- سید جعفر بهبهانی: فرزند آیتالله سید محمد بهبهانی، نماینده مجلس شورای ملی در دورههای ۱۸ (۳2-35)، ۱۹ (35-۳9) و ۲۰ (۳۹-۴۰) از تهران بود. هرچند سید جعفر از خانوادهای روحانی بود، اما در تمام عمر خود نتوانست با مردم همراه باشد، او در سال ۱۳۳۲ در کودتای ۲۸ مرداد با رژیم شاه همکاری نزدیک داشت.
پروندههای انفرادی ساراک
منبع:
کتاب
روحانی مبارز / آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی به روایت اسناد- جلد اول صفحه 65