تاریخ سند: 26 اردیبهشت 1346
متن سند:
به : 711 از : 233 شماره : 38517 /233 پیرو مسافرت حضرت رئیس جمهور به ایران وزارت دفاع عراق در 26 /3 /67 از وزارت کشور و سازمان امنیت می خواهد تا انعکاس این مسافرت را در بین مردم و گروههای مختلف سیاسی بررسی نموده همراه نظریات صریح به وزارت دفاع ارسال دارند.سازمان امنیت عراق در 6 /4 /67 پاسخ مشروحی تهیه و به شرح زیر به وزارت دفاع ارسال می دارد.
گزارشات سازمانهای امنیت شهرستانها نشان می دهد که اکثریت مردم عراق مسافرت پرزیدنت عارف به ایران را با رضایت کامل استقبال کرده اند بخصوص مردم شهرستانهای کاظمین، نجف، کربلا و سامره اظهار رضایت بیشتر کرده اند و بطور محسوس و مشهود در مجالس علما و روحانیون و محافل عمومی و خصوصی این استقبال مردم دیده شده است مردم عراق این مسافرت را یک اقدام نیک و لازمی برای رفع تیرگی ها و پایان دادن به اختلافات عراق و ایران می دانند زیرا هردو کشور را مسلمان و برادر دانسته و ملتهای دو کشور روابط گوناگون مذهبی دارند که علایق بازرگانی و اقتصاد خود وضع خاصی دارد.
گزارشات سازمانهای امنیت شهرستانها نشان می دهد که محافل بازرگانی و بخصوص در بغداد به این مسافرت امید زیادی بسته تا روابط بازرگانی دو کشور توسعه یابد.
به موجب گزارشات سازمانهای شهرستانها شخصیتهای کرد عراق این مسافرت را به منزله تحکیم صلح در شمال و تأیید سیاست حسن همجواری می دانند سازمان امنیت عراق در مورد نظر قومیهای معتدل می افزاید این عده در محافل خود می گویند شرایط فعلی عراق ایجاب می کند که رئیس جمهور از ایران دیدن نماید و بین مسئولین دو کشور همسایه اعتماد کامل بوجود آید و اختلافات مرتفع گردد و هرگز ادامه تیرگی ها به نفع عراق نمی باشد.
به عقیده قومیهای معتدل اظهار تردید و سوءظن نسبت به این مسافرت قابل قبول نیست زیرا قبلاً مواد مورد بحث مذاکرات این مسافرت معین شده و از طرف مسئولین دولت عراق تأکید شده بود که در مذاکرات تهران از چهارچوب سیاست خارجی عراق یا قراردادهای مشترک فرماندهی عرب بین عراق و جمهوری متحده عرب خارج نخواهد شد و علاوه بر آن مسئولین جمهوری متحده عربی قبلاً از این مسافرت و هدفهای آن اطلاع ؛ و روی آن توافق کرده بودند.
محافل قومی معتدل اضافه می نمایند که دولت عراق ضمنا تأکید کرده که از دسته بندیها و پیمانهای مشکوک و مخالف دوری می جوید از طرف دیگر مسئولین ایران حسن تفاهم خوبی برای حقوق اقلیمی عراق در آبهای فلات قاره1 نشان دادند و تأکید ایران دایر به امکان رسیدن به راههای مرضی الطرفین دلیل دیگر حسن نیت ایران می باشد.
و از همه بالاتر اینکه ملت و پادشاه ایران از حقوق فلسطینی ها در سرزمین ربوده شده خود پشتیبانی کردند.
سازمان امنیت عراق در گزارش نسبت به عکس العملهای منفی مسافرت به ایران می افزاید که قبلاً انتظار می رفت که چنین عکس العملی در محافل کوته بین بعضی از احزاب دیده شود.
از جمله حزب کمونیست طبق معمول عادت کرده که اتهامات بی پایان به رهبران ما بدهند و به هر مناسبتی که شد.
اما روش گروههای قومی افراطی به نظر سازمان امنیت جای تعجب و تأسف بود زیرا از این مسافرت اظهار عدم رضایت کردند و نشریات خود را سراسر مملو از و اتهامات باطله و ظالمانه نمودند و از جمله گفته اند که این مسافرت مشکوک و یک خروج از پیمانهای غربی قومی و آزادیبخش می باشد.
این مسافرت ساخته استعمار و برای سوق دادن عراق به پیمانهای مشکوک می باشد، این مسافرت کوششی است برای جدائی بغداد از قاهره، شاه ایران برای تثبیت غصب سرزمین ربوده شده عربستان (خوزستان) با عراق کنار آمده است و این یک مبارزه منفی در برابر جبهه تحریر1 می باشد.
سازمان امنیت عراق اظهار عقیده کرده که این اظهارات گروههای قومی افراطی هرگز به نفع عراق و جهان عرب نیست و این گروههای زخم خورده کینه توز مادامی که رهبران آنها پیرو عقاید افراطی و تنگه نظری و کوته فکری هستند این رویه پیروان آنها ادامه خواهد یافت.
نظریه : این اطلاعیه مستند می باشد.
ملاحظه شد 2 /2 محترما از نظر استحضار به عرض رسید 313 28 /2 /46 28 /2 /46 گیرندگان : 313
توضیحات سند:
1 ـ مقاوله نامه فلات قاره ژنو، مصوب 1337 (1958)، فلات قاره را چنین تعریف می کند : «الف)منطقه کف و زیر کف دریای متصل به ساحل، ولی خارج از منطقه دریای سرزمین تا عمق 200 متر یا بیش از این حد تا جایی که عمق آبهای فوقانی بهره برداری از منابع طبیعی منطقه مذکور را امکان پذیر سازد.ب) منطقه کف وزیر کف دریای متصل به سواحل جزایر.
علت انتخاب ضابطه 200 متر آن است که از نظر زمین شناختی، اغلب فلات قاره در حدود عمق 200 متر پایان می یابد و از آن پس با یک شیب تند، عمق دریا ناگهان زیاد می شود.
براساس تعریف مذکور، تمام خلیج فارس فلات قاره محسوب می شود، زیرا حداکثر عمق خلیج فارس 100 متر است.
اهمیت فلات قاره خلیج فارس به علت وجود ذخایر عظیم نفت است.
از ویژگیهای دیگر فلات قاره خلیج فارس این است که به علت عمق کم، امکان حداکثر بهره برداری از منابع نفت آن وجود دارد.
به همین جهت در سالهای اخیر بهره برداری از این منابع به سرعت افزایش یافته است.
همانطور که ابهام در خط مرزی در قلمرو خشکی اختلافهایی را بین کشورها بوجود آورده است، ابهام در تعیین فلات قاره نیز بالقوه خطر برخورد کشورها را دربردارد.
تاکنون به منظور تحدید حدود فلات قاره ایران و عراق، در مواقع متعدد مذاکراتی بین دو کشور صورت گرفته، ولی هیچگونه موافقت نامه ای در این مورد بین دو طرف به امضاء نرسیده است.
ر.ک : بررسی اختلافات مرزی ایران و عراق، پیشین، ص 313 و 314.
1 ـ منظور جبهه آزادیبخش خوزستان می باشد.