تاریخ سند: 25 تیر 1346
محترماً بهطوریکه استحضار دارند در ملاقاتی که با آقای ابهری بهعملآمده
متن سند:
از: بخش 316 تاریخ:25 /4 /1346
محترماً بهطوریکه استحضار دارند در ملاقاتی که با آقای ابهری بهعملآمده، مشارالیه نسبت به مخالفت پارهای از روحانیون با تشکیل مجلس مؤسسان، قانون حمایت خانواده و اجرای آییننامه تحصیلاتی طلاب علوم دینی، اظهاراتی به شرح ذیل بیان نموده است:
1. سیدحسین خادمی (از روحانیون افراطی مقیم اصفهان) طی ارسال نامهای جهت آیاتالله شریعتمداری و مرعشی نجفی و احتمالاً گلپایگانی از آنان دعوت نموده که به تهران عزیمت و از اقدامات دولت در زمینۀ موارد فوق جلوگیری نمایند؛
2. آیتالله میلانی از مشهد برای آیتالله شریعتمداری پیغام فرستاده چنانچه ایشان به تهران عزیمت نمایند او هم به تبعیت از شریعتمداری به تهران خواهد آمد؛
3. بهقرار اطلاع چند نفر از اعضاء هیئت مؤتلفه اسلامی ازجمله شیخ علیاصغر هرندی (برادر رضا هرندی یکی از قاتلین مرحوم منصور که معدوم گردیده) از تهران به قم عزیمت و ضمن ملاقات با آیتالله شریعتمداری، آمادگی خود را بهمنظور جلوگیری از اقدامات دولت متذکر شدهاند. ولی آیتالله شریعتمداری به مراجعین پاسخ داده چنانچه منظور از فعالیت و تلاش مخالفت با تصمیمات دولت است بایستی با صراحت اعلام نمایم که با عکسالعمل شدید دولت مواجه خواهد شد و باقیمانده آبروی جامعه روحانیت هم بر باد خواهد رفت و اگر نظر پرسش دوستانه و گلایه از دستگاه میباشد که در این مورد اقدام و ضمن مخابره تلگرافی به پیشگاه ملوکانه استدعا گردیده تجدیدنظری در بعضی از مواد قانون حمایت خانواده بشود که از این پیشنهاد نیز استقبال شده و اقدام دیگری هم در شرایط موجود به مصلحت نمیباشد.
4. عبدالرسول قائمی (از روحانیون سرشناس و متنفذ خوزستان) طی ارسال نامه جهت آیتالله شریعتمداری سؤال نموده موضوع عزیمت او به تهران صحت دارد یا خیر؟
5. سیدعلینقی تهرانی و عبدالرحیم شیرازی از روحانیون مخالف و افراطی مقیم تهران و قم ازجمله اشخاصی میباشند که بایستی دقیقاً کلیۀ اعمال آنان تحت کنترل قرار گیرد.
مراتب به عرض تیمسار ریاست ساواک رسید. مقرر فرمودند ضمن اخذ فتوکپی نامهای که خادمی نوشته و شناسایی آورنده پیغام میلانی، تحقیقات و رسیدگی دقیق معمول و نتیجه به عرض برسد.
اقدامات انجام شده: در اجرای اوامر صادره اقدام و روشن گردید علاوه بر خادمی، میلانی هم نامهای برای آیتالله شریعتمداری ارسال داشته است که فتوکپی نامههای مزبور به پیوست تقدیم میگردد.
خادمی در نامه خود متذکر گردیده در مقابل لایحهای که راجع به طلاق و غیره به مجلس داده شده، باید اقدام جدی نمود و حاضر است با بعضی از علماء اصفهان به تهران و یا قم مهاجرت نماید و اجتماعی تشکیل گردد و چنانچه صلاح باشد از سایر شهرستانها هم دعوت گردد تا در این زمینه مذاکره و تصمیم عاجلی اتخاذ شود. همچنین میلانی در نامه خود نوشته در قبال این جریانات چه باید کرد؟ زیرا با متانت و آرامش اقدام گردید و نتیجهای حاصل نشد. معهذا بایستی با حسن تدبیر و ملاحظه اینکه آشوبی روی ندهد، اقدام نمود و اضافه نموده با این احوال تصمیم میگیرم که ایران را ترک نمایم ولی میبینم تکلیف ساقط نمیشود.
میلانی در نامه مزبور خواسته است چنانچه تدبیری به نظر ایشان میرسد وی را ارشاد نماید.
توضیح اینکه در مورد عزیمت چند نفر از اعضاء هیئت مؤتلفه اسلامی به قم و مراجعه به آیات مزبور، تاکنون این موضوع تأیید نشده لکن برابر گزارش ساواک قم و طبق تحقیقاتی که از طرف ساواک تهران بهعملآمده، چند نفر از روحانیون تهران از جمله سیدعلینقی تهرانی، سیدحسین علوی طباطبایی بروجردی و شیخ باقر شهیدی ضمن تشکیل جلسهای در مورد قانون حمایت خانواده، آییننامه تحصیلاتی طلاب علوم دینی و تبعید آیتالله قمی مذاکره و بنا به تصمیم متخذه در این جلسه، نامبردگان در روز 21 /2 /46 به قم عزیمت و پس از ملاقات با آیاتالله شریعتمداری و گلپایگانی بعدازظهر همان روز به تهران مراجعت مینمایند و در این ملاقاتها مذاکراتی به این شرح بهعملآمده است:
آیتالله شریعتمداری اظهار نموده یکی از علماء شهرستانها (منظور سیدحسین خادمی بوده) طی ارسال نامهای خواسته است که به تهران عزیمت نمایم و سایر علما هم به تهران رفته و اقداماتی انجام دهند و اضافه نموده که عزیمتش به تهران صلاح نیست و با اینگونه مبارزات مخالف است و چنانچه منظور مذاکره و تذکر دادن باشد که عمل شده و اگر دولت عمل خلاف شرع انجام دهد، بایستی تنها تذکر داد و برای آزادی قمی و روحانی و منتظری قول مساعد داده است.
آیتالله گلپایگانی ضمن گلایه از عدم همکاری آیتالله مرعشی نجفی، از مراجعین خواسته است که ملاقاتی با آیتالله نجفی نموده و تذکرات لازم به وی بدهند. همچنین راجع به آزادی سه نفر یادشده اظهار نموده که اقدام خواهد کرد.
با عرض اینکه نسبت به کنترل اعمال و رفتار روحانیون موردبحث اقدام لازم بهعملآمده است، مراتب استحضاراً معروض گردید.
توجه ساواک مشهد را در مورد میلانی جلب نمایید و باید پسر قمی را برعلیه او تحریک کند؛ حتی روی منبر حمله نماید. دستورات شفاهی هم بگیرید. [امضای نصیری]
اعمال هرندی بیش از همه باید تحت مراقبت قرار گیرد. فعالیت زیرزمینی هم دارد که باید معلوم شود ـ 31 /4 [امضای نصیری]
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 05 صفحه 339