تاریخ سند: 19 خرداد 1338
موضوع: جلسه منزل سیدضیاءالدین طباطبائی
متن سند:
شماره: 2 – 3 - 1157 تاریخ: 19 /3 /38
موضوع: جلسه منزل سیدضیاءالدین طباطبائی
ساعت ۱۸ روز مزبور یوسف مشار (مشاراعظم)1 باقر نحوی مدیر کل فرهنگ- حسین رازانی و رضوانی کارمندان وزارت دارائی- صمصامی مدیر روزنامه کارزار- شیخ عبدالحسین مینوچهر (پدر حسین مینوچهر کارمند شهرداری) - پرویز وهمی کارمند دخانیات- عدیلی خطیب فرهنگ و چند نفر دیگر که شناخته نشدهاند در منزل سیدضیاءالدین طباطبائی حضور داشتهاند.
در این جلسه ضمن صحبتهای متفرقه سید ضیاء راجع به وضع گوشت از حضار سئوالاتی نموده و عدیلی پاسخ داده تا این ساعت که هنوز مشکل گوشت حل نشده و طباطبائی گفته وزیر کشوری که دولت در امور ارزاق و مایحتاج عمومی انگشت بگذارد همین مشکلات پیش میآید و هر روز بر قیمتها افزوده میشود و دولتها باید در امور بازرگانی و اقتصادی نظارت کرده و قیمتها را ثابت نگه دارد و الا ادامه این وضع موجب خواهد شد که مردم بیش از پیش نسبت به دولتها بدبین و بیاعتماد باشند. سیدضیاء ادامه داد که ساعتی قبل چند نفر دیگری اینجا بودند و از وضع بد اتوبوسرانی، معطلی مردم در صفوف طولانی و مشکل ایاب و ذهاب شکایت و اظهار نارضایتی میکردند و سرپا نگهداشتن زن و بچه مردم و زنان و مردان مسن در صفوف طولانی در این هوای گرم طاقت فرسا جز ایجاد نارضایتی و عصبانیت در مردم نتیجه دیگری ندارد و با این وصف شرکت واحد گزارش میدهد که زیان کرده سعی دارند که نرخ کرایه اتوبوس را گران کنند و این قبیل اعمال دور از شأن دولت و خلاف مصالح مملکت است و موقعی که دولت خود موجب نارضایتی شود پس مردم به چه مرجعی پناه برده و شکایت کنند و این وضع بیش از پیش مردم را از دستگاههای دولتی ناراضی و بدبین کرده و شکاف موجود بین دستگاه حاکمه و مردم را عمیقتر خواهد کرد.
در این جلسه سید ضیاء بیشتر از حضار راجع به وضع عمومی مردم و کشور سئوالاتی میکرد و از جمله راجع به ادامه گفتار رادیوهای مسکو و ملی ایران پرسیده و علاوه کرده شنیده که هنوز خارجیها به یاوهسرائی مشغول میباشند و گویا مدت دو روز است که رادیو دیگری از ساعت ۱۴ به نام رادیو حزب توده به کار افتاده و گفتارهائی از همین قبیل پخش میکند و طباطبائی میل داشته که ضمن صحبت از دولت انتقاداتی بشود و اظهار داشته البته خارجیها از این قبیل گفتارها برای پیشرفت مقاصد خود استفاده میکنند ولی این امر برای مردم هم منافعی در بر دارد زیرا اگر ترقی قیمت اجناس از قبیل پیاز یک من یکصد ریال و عدس یک من ده تومان و بلکه بیشتر ادامه داشت خدا عالم بود که وضع به کجا منتهی میگردید و گفتار رادیوهای مزبور لااقل اولیاء و مصادر امور را مشغول کرده که ناچار شدهاند مردم را قدری آزاد بگذارند.
نحوی از سیدضیاء پرسید دولتها چگونه بایستی از این قبیل اعمال و اقدامات جلوگیری کنند و سید پاسخ داده اولاً دولت بایستی کاسبی و تجارت را کنار بگذارد و ثانیاً خود ایجاد عوامل نکنند یعنی با اقدامات خلاف مدرک و سند و آتو به دست مخالفین و دشمن ندهند که آنها از نقاط ضعف دولتها استفاده کنند و چنانچه شنیده باشند رادیوهای خارجی مطالبی را بازگو میکنند که خود دولت در ایجاد آن دخیل میباشد و اگر موضوع گوشت- حبوبات- سبزیجات- اتوبوس و وضع کارمندان و آموزگاران به نحو صحیحی حل و فصل شود دیگر محل ایرادی برای خارجی و مخالفین باقی نمیماند که از آن علیه دولت استفاده تبلیغاتی کنند و راه اصولی حل مشکلات فعلی هم به نظر او پائین آوردن قیمتها و زیاد کردن ارزش پول ایران است و بس و اگر هم شخص وطن خود را دوست دارد و میبیند که نمیتواند کار کند چه بهتر که کنار رفته و شخص مصلحی قدم جلو گذارده و کارها را سر و صورت دهد.
صمصامنیا در خصوص علت عدم انتشار روزنامه خود توضیحاتی داده و گفته الساعه دیگر در مملکت آزادی قلم نیست و هر ساعت از شهربانی و یا سازمان امنیت به وسیله تلفن دستور میدهند که فلان مطلب را بنویسید و فلان مطلب را ننویسید و روزنامه ناشر افکار و عقاید مقامات انتظامی شده و ما اخبار ایرانی را از خارج میگیریم و طباطبائی گفت هر چه باشد روزنامه زبان حال مردم است و میشود با گوشه و کنایه مطالب را نوشت.
در خصوص وضع حجاج صحبت شد طباطبائی گفت تمام فرق مسلمانان جهان در مکه دارای یک پناهگاه و با هیئتی مرتب و مطمئن هستند و از آنها خوب پذیرائی میشود جز ایرانیان که حاجیهای ایرانی مثل سگ در کوچه و بازار سرگردانند و باعث آبروریزی ایران شدهاند و از طرف دولت سعودی که در آن کشور روحانیون تشکیلات قوی دارند به ما که شیعه هستیم اجازه داده نشده چنین تشکیلاتی داشته باشیم او در سفر اخیر خود با ابن سعود تماس گرفته و رضایت وی را برای احداث چنین مکانی که مسلمانان تمام ممالک دنیا دارند جلب کرد و ایشان قول مساعد داد و در ایران با اولیای دولت هم مذاکره کرده و قرار شده از هر حاجی ۱۰۰ ریال اعانه برای احداث چنین مکانی اخذ شود و چند سال است که این پول جمعآوری میشود ولی کمیسیون بازی میکنند و معلوم نیست به کجا کشیده است و او هم که دید روی آن نظر است خود را کنار کشیده است.
دفتر اخبار
در پرونده سید ضیاءالدین طباطبائی بایگانی شود 1 /4 /38
توضیحات سند:
1- یوسف مشار (مشاراعظم) : فرزند میرزا جعفرخان مستوفی و نوه دختری علاءالدوله در سال ۱۲۷۶ متولد شد. پس از اتمام دوره متوسطه به مدرسه عالی علوم سیاسی رفت و پس از اتمام تحصیلات مدتی در وزارت امور خارجه و سپس در وزارت معارف مشغول شد. در انتخابات دوره پنجم از بروجرد راهی مجلس گردید. پس از به انقراض سلسله قاجاریه و در دوران نخستوزیری فروغی، کفیل وزارت معارف گردید. در کابینه مصدق در سال ۱۳۳۰ وزیر پست و تلگراف و تلفن شد. در انتخابات دوره هفدهم به وکالت مردم تهران به مجلس رفت و بعد از خاتمه مجلس به اروپا عزیمت کرد. یوسف مشار در سال ۱۳۶۵ درگذشت.
منبع:
کتاب
سیدضیاءالدین طباطبایی صفحه 103

