صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

گزارش ویژه اطلاعات خارجی و فعالیت ایرانیان مقیم کشورهای خارج

گزارش ویژه اطلاعات خارجی و فعالیت ایرانیان مقیم کشورهای خارج


متن سند:

پانزده روزه اول اسفند ماه 1339 ترجمه این گزارش در تاریخ 6 /2 /40 توسط آقای [ناخوانا] به آقای ضیاء ابراهیمی داده شده است.
رئیسی ب ـ اطریش 1ـ دکتر غلامحسین فروتن عضو هیئت اجرائیه حزب منحله توده که ضمنا رابط بین کمیته مرکزی حزب با اطریش و فرانسه نیز می باشد موقع مسافرت به وین به خانه کاظم ثقفی می رود (عموی زن ثقفی است) علت مسافرتهای مشارالیه به اطریش سر و سامان دادن به گروههای حزبی آنجا است و در مسافرت اخیر علاوه بر ثقفی با 6 نفر دیگر منجمله مصطفی لنکرانی ملاقات نموده است.
2ـ روز جمعه 3 ژانویه در ساعت 2 بعد از ظهر دادگاه وین برای رسیدگی به شکایت هوشنگ موید از مصطفی لنکرانی تشکیل گردید (مراتب در گزارش پانزده روزه اول بهمن ماه به عرض رسیده است) افرادی که در این دادگاه از طرف هوشنگ مؤید به عنوان شاهد حاضر شده بودند: پرویز منوچهری.
مسعود قدرت.
علی اشرف فتحی پور.
ایرج صدری.
فروهر امینی.
شاه جهان شجاعی و احسان اله مؤید می باشند.
از طرف مصطفی لنکرانی افراد زیر به عنوان شاهد شرکت کردند.
پرویز آقامیری.
استپانیان.
هادی هنجنی.
علی اصغر خدابنده.
مسعود معصومی و قوامی.
شاهدهای مؤید همه در این روز شهادت خودشان را دادند ولی بین آنها اختلاف کلام وجود داشت.
یکی از شاهدهای او به نام احسان اله مؤید موقع جشن در وین نبوده و لنکرانی این موضوع را توسط یکی از دوستانش فهمیده است و قرار شد پاسپورت او را به دادگاه بخواهند.
نظر لنکرانی اینست که بهر ترتیبی شده پای سفارت ایران را در این جریان به میان بکشد تا اگر تبرئه شد فورا از سفارت ایران به دادگاه بالاتر به عنوان این که سفارت ایران همیشه برای وی توطئه می سازد شکایت بکند.
در این مورد نیز فعالیتهای زیادی نموده است.
دادگاه در ساعت 6 تمام شد و از شاهدهای مصطفی لنکرانی فقط هنجنی شهادت داد و قرار شده یک ماه دیگر مجددا دادگاه تشکیل گردد.
لنکرانی در این مورد تلفنی با دکتر عزیزی تماس گرفته و سئوال نموده است آیا وی قصد دارد در دادگاه حاضر شده و به نفع مؤید رأی بدهد، لیکن مشارالیه اظهار داشته چنانچه به دادگاه بیاید به ضرر مؤید صحبت خواهد نمود.
3ـ در 26 /11 /39 از طرف نیروی سومی ها و چپی ها در شهر وین تراکتی پخش گردید که در آن از دانشجویان دعوت به اجتماع در سفارت و اعتراض به دولت شده بود.
دو روز قبل از پخش تراکت سازمان دانشجویان تصمیم گرفته بود دمونستراسیونی بر علیه دولت و اعتراض به انتخابات در شهر بدهد و قرار بود از جلوی در دانشگاه این دمونستراسیون شروع گردد لیکن پلیس اطریش با آن مخالفت کرد.
روی این اصل دانشجویان قرار گذاشتند در سفارت جمع شوند.
برای اداره دسته نیروی سومی ها که مسئولین آنها از طرف نیروی سوم تهران انتخاب شده اند اشخاص زیر بوده اند : سیامک امیر شاهی، پزشکان، طاهری، مشایخی، و مسئول دسته چپی ها در این جریان ابوالقاسم احسانی، پرویز منصوری، چنگیز پهلوان بوده اند.
در ساعت 10 روز 27 /11 /39 در حدود 130 نفر از دانشجویان در جلوی در سفارت اجتماع کردند و از طرف سرپرستی آقای کیخسرو کشاورز و از طرف سفارت مأمورین سفارت و آقای سفیر حضور داشتند.
محصلین قطع نامه فرستاده شده از لندن را خواندند و خواستار شدند دانشگاه تهران باز شود و تمام دانشجویان دستگیر شده فورا آزاد شوند و برای این که با سفیر تماس بگیرند سه نفر را انتخاب نمودند (این سه نفر قبلا انتخاب شده بودند) که سه نفر مزبور را نیروی سومی ها انتخاب کرده و چپی ها نیز موافقت کردند.
این سه نفر عبارت بودند از طاهری.
سیامک امیر شاهی.
مسعود قدرت که هر سه عضو نیروی سوم می باشند.
لیکن آقای سفیر کبیر به دانشجویان تذکر دادند سفارت را ترک کنند و به کار آنها رسیدگی خواهد شد.
لیکن کسی سفارت را ترک نکرد و قرار شد تلگراف به تهران بشود تا به حرف آنها ترتیب اثر بدهند.
برای این منظور آقای سفیرکبیر سه روز مهلت خواست و دانشجویان قرار گذاشتند در این 3 روز 10 نفر نماینده از طرف خودشان انتخاب کنند و در سفارت بخوابانند و اگر در سه روز دانشجویان دستگیر شده تهران آزاد نشوند باز محصلین اجتماع کنند.
ده نفری که در سفارت ماندند به قرار زیر می باشند : چنگیز پهلوان.
مسعود قدرت.
طاهری.
دریابیگی.
هرمز درویش.
سیامک امیرشاهی.
اخگر.
هوشنگ مؤید.
در این جریانات چپی ها تصمیم گرفتند کاملاً خودشان را در جبهه ملی ها مخلوط نموده و تمام شعارهای آنها را بدهند و صد در صد از آنها پشتیبانی کنند و این عمل را هم تا امروز ادامه داده اند تصمیم مزبور از زمانی که رادیو برلین قطع نامه کمیته مرکزی حزب توده را خوانده است گرفته شده.
4ـ در وین موسسه ای به نام موسسه آفریقا و آسیا تشکیل گردیده.
افراد نیروی سوم توسط علی گوشه که در آنجا به عنوان سرایدار کار می کند راه پیدا کرده اند.
سعی اعضای نیروی سوم آنست که هر چه بیشتر محصلین را به این موسسه بیاورند و برای خودشان تبلیغ نمایند.
اخیرا عناصر توده ای هم طبق دستور آنجا می روند که اگر اعضای نیروی سوم خواستند بحث کنند آنها هم شرکت داشته باشند.
روز 20 /11 /39 از طرف نیروی سومی ها (جامعه سوسیالیست های ایران) اعلامیه ای در شهر وین پخش شد این اعلامیه از قرار معلوم از تهران رسیده بود.
آدرس تمام ایرانیان را توسط موسسه آفریقا و آسیا به دست آورده و برای آنان ارسال نموده بودند.
اعضای نیروی سوم که در این موسسه عضویت دارند : سیامک امیر شاهی.
پزشکان.
مسعود قدرت.
امیر پرویزی.
جالینوس.
علی گوشه.
فوادی.
مشایخی.
کاظمی.
آذری پور.
اعضای حزب توده در این موسسه عبارتند از : مسعود معصومی.
زرین.
قوامی.
هادی هنجنی.
احسانی.
پورتراب.
سیروس بیضائی.
پهلوان.
منصوری.
ایرج بیضائی.
کاراپتیان.
خاوری.
خرازی.
لیوانی.
قصبه ای.
خدابنده لو.
سلامی راد.
آقامیری که مجموعا در حدود 40 نفر می باشند که سی نفر از آنها رسما عضو حزب توده بوده و بقیه نسبت به حزب مزبور سمپاتی دارند.
5 ـ اخیرا اعضای نیروی سوم در وین سخت به فعالیت افتاده و سعی می نمایند که همیشه با محصلین در تماس باشند.
در سازمان دانشجویان وین برادر (نیروی سومی) و لیوانی (توده ای) کناره گیری نموده و به این جهت رفیع زاده و احسانی که عضو علی البدل بوده اند به جای ایشان انتخاب شده اند.
6ـ چون پاس مسعود معصومی تا 19 /11 /1960 بیشتر اعتبار ندارد و دولت اطریش بوی ابلاغ کرده است که کشور مزبور را ترک نماید نامبرده درصدد تهیه وسیله ای است که بتواند پاس خود را تمدید کند و چون از طرف سفارت ایران مأیوس شده با دکتر عزیزی مذاکره و وی که از جریان عضویت معصومی در حزب توده مطلع شده بود گفته است که به سفارت ایران مراجعه کرده و بگوید من محصل هستم و بایستی پاس مرا تمدید کنید.
سپس از طریق سرپرستی مدارک وی از وزارت فرهنگ خواسته شده و به عنوان این که وی محصل است سفارت گذرنامه اش را تمدید خواهد کرد.
7ـ در اعلامیه ای که از طرف اتحادیه دانشجویان ایرانی مقیم وین (اتریش) به مناسبت انتخابات دوره بیستم مجلس شورای عالی در وین منتشر گردیده از اقدامات دانشجویان دانشگاه تهران پشتیبانی شده است.
8 ـ اعلامیه شماره 1 «ایرانیان هوادار سوسیالیسم در اطریش» که اخیرا منتشر شده است ضمن حمله به دولت ایران نوشته است که سوسیالیسم آزادی توده ها را تأمین می کند.
سوسیالیسم تضادی را که از دیر زمان میان فقیر و ثروتمند، رعیت و مالک و کارگر و کارفرما وجود داشته به نفع زحمتکشان واقعی از بین می برد.
در آخر این اعلامیه اضافه شده که ما از همه مبارزان سوسیالیست نهضت ملی ایران دعوت می کنیم که به صفوف ما به پیوندند و از همه طرفداران نهضت انتظار همکاری در یک جبهه مشترک ملی را داریم.

منبع:

کتاب چپ در ایران - حزب توده در خارج از کشور به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 441





صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.