محضر مقدس آیت‌الله العظمی آقای خمینی، دامت برکاته
تاریخ سند: 18 مهر 1344
محضر مقدس آیت‌الله العظمی آقای خمینی، دامت برکاته
متن سند:
از: قم به: نجف شماره: 178 گرچه انتقال حضرت‌عالی از ترکیه به عراق از این جهت که محیط مناسب‌تری است مایه خوش‌وقتی [است]، ولی ادامه محرومیت ملت ایران و مخصوصاً حوزۀ علمیه قم از افاضات آن مرجع عظیم‌الشأن موجب افسردگی شدید عموم است.امیدواریم در آینده نزدیک با مراجعت حضرت‌عالی به قم مردم ایران از نعمت رهبری‌های ارزنده آن زعیم عالی‌قدر که موجب مصالح عالیه عموم اسلام و مسلمین است بهره‌مند گردند.
ابوالفضل النجفی الخوانساری1 ـ الاحقر محمد شاه‌آبادی ـ حسینعلی منتظری ـ ناصر مکارم شیرازی ـ سیدمحمدباقر ابطحی 2 ـ ربانی شیرازی ـ سیدمصطفی علم الهدی ـ عبدالعظیم محصلی ـ حسین نوری ـ علی پناه‌اشتهاردی3 ـ حسین المظاهری ـ ابوالقاسم خزعلی ـ سید یوسف تبریزی ـ علی المشکینی ـ ابراهیم امینی4 ـ جعفر سبحانی ـ علی قدوسی 5 ـ احمد پایانی اردبیلی6 ـ سیدموسی شبیری زنجانی7 ـ اکبر هاشمی ـ مصطفی اعتمادی 8 ـ یحیی انصاری شیرازی ـ محمد محمدی گیلانی ـ نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی ـ الاحقر سیدمهدی حسین لاجوردی ـ محمد مفتح9ـ سید محمدرضا سعیدی10 ـ هاشم تقدیری11 ـ ابوالقاسم محجوب ـ احمد آذری ـ محمد موحدی لنکرانی ـ محمدحسین مسجدجامعی ـ محمدعلی گرامی قمی ـ محمدرضا توسلی ـ احمد جنتی 12
توضیحات سند:
1.آیت‌الله ابوالفضل نجفی خوانساری، فرزند شیخ احمد در سال 1296 ﻫ ش در محله بیدآباد اصفهان متولد شد.
پس از فراگیری مقدمات علوم اسلامی در حوزه علمیه اصفهان برای فراگیری مراحل عالیه دروس حوزوی به نجف اشرف مهاجرت نمود.
در مدت بیش از شانزده سال اقامت در آن حوزه مقدسه از محضر اعاظم و بزرگانی چون میرزا محمدباقر زنجانِی، سیدابوالحسن اصفهانی، آقاضیاءالدین عراقی، سیدابوالقاسم خوئی، سیدعبدالهادی شیرازی و میرزاعلی آقا قاضی کسب فیض نمود و موفق به کسب درجه اجتهاد گردید.
ایشان از سال 1331 در حوزه علمیه قم ساکن گردید.
وی علاوه بر تحقیق و تدریس سطوح عالیه حوزه با شروع نهضت امام خمینی (ره) همگام با سایر علما و مدرسین حضوری فعال داشت.
آیت‌الله خوانساری دارای تألیفات فراوانی در موضوعات مختلف فقه است.
ایشان یکی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود که در مهرماه 1380 دار فانی را وداع گفت.
مقام معظم رهبری طی پیامی درگذشت این عالم فرزانه را تسلیت گفت.
2.
آیت‌الله سید محمدباقر موحد ابطحی در 2 اسفند 1306 ﻫ ش در خانواده‌ای اهل علم و معرفت در اصفهان به دنیا آمد.
پدرش، آیت‌الله حاج سید مرتضی موحد ابطحی از علمای اصفهان بود.
جدّ مادری‌اش نیز آیت‌الله سید محمدتقی موسوی احمدآبادی، نویسنده کتاب مکیال‌المکارم است.
سیدمحمدباقر مقدمات و دروس سطح را در حوزه علمیه اصفهان، نزد پدرش و استادانی همچون حضرات آیات: حاج آقا رحیم ارباب و شیخ محمود مفید آموخت.
سپس در 17 سالگی، برای ادامه تحصیل به قم رفت و در مدرسه حجتیه اقامت گزید.
در قم، از محضر آیات عظام: سیدحسین بروجردی، سید محمد کوه‌کمری و امام خمینی(ره) بهره گرفت.
آیت‌الله موحد برای فراگیری دانش بیشتر، در سال 1329 رهسپار نجف اشرف گردید، ولی طولی نکشید که به دلیل گرمای طاقت‌فرسای نجف، به قم بازگشت.
وی پس از بازگشت به قم، در رشته های گوناگون علوم اسلامی به ویژه حدیث و رجال به تحصیل و پژوهش پرداخت و به درجه‌های عالی رسید.
آیت‌الله موحد در دوره سطح و خارج، شاگردان بسیاری را پرورش داد.
افزون بر آن، با بنیان نهادن مدرسه و مرکز پژوهشی «الامام المهدی» در قم، به گردآوری اخبار و احادیث اهل بیت(ع) همت گماشته که ره‌آورد آن، انتشار ده‌ها کتاب ارزنده مانند الصحیفۀ السجادیۀ الجامعۀ و صحیفه‌ی الامام الرضا(ع) است.
3.
آیت‌الله شیخ علی پناه اصلانی اشتهاردی سال 1296ﻫ ش در بخش اشتهارد کرج دیده به جهان گشود.
وی از دوازده سالگی به فراگیری علوم اسلامی در زادگاه خویش پرداخت و پس از طی مراحل مقدماتی، در سال 1320 به حوزه علمیه قم مهاجرت نمود و به فراگیری سطوح عالیه دروس اسلامی مشغول شد.
در این مرحله از محضر اساتید برجسته حوزه علمیه قم استفاده کرد که از آن جمله‌اند: حضرت آیت‌الله گلپایگانی(ره)، حضرت آیت‌الله مرعشی نجفی(ره)، حضرت آیت‌الله سیداحمد خوانساری(ره) و مرحوم علامه طباطبایی.
پس از پایان دوره سطوح، در درس خارج آیات ثلاثه: صدر، حجت و محمدتقی خوانساری شرکت کرد و در ادامه از محضر مرحوم حضرت آیت‌الله بروجردی و امام خمینی(ره) بهره یافت.
آیت‌الله شیخ علی‌پناه اصلانی اشتهاردی فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی خویش را از سال 1337 آغاز نمود.
علاوه بر ارشاد و راهنمایی مردم، افزون بر بیست سال عهده‌دار تدریس دروس سطح چون «الروضه‌البهیه» (لمعتین) و «مکاسب» گردید و در این رهگذر موفق به تربیت تعداد کثیری از طلاب حوزه علمیه قم شد.
تعلیق و تصحیح کتاب « مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان» ایشان در دوره دوم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان کتاب سال برگزیده شد.
از جمله مهمترین آثار آیت‌الله اشتهاردی به این عناوین می‌توان اشاره کرد: القرآن و العقل، ایضاح الفوائد، روضه المتقین علامه محمدتقی مجلسی، مجمع الفائدۀ و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان و کتاب مدارک العروۀ.
آیت‌الله اشتهاردی پس از عمری تحقیق و تألیف و تبلیغ معارف حقه مکتب اهل بیت(ع) در شامگاه 18 تیر 1387 در سن 91 سالگی دار فانی را وداع و به دیدار معبود شتافت.
4.
آیت‌الله ابراهیم امینی، فرزند حسین در سال 1304 ﻫ ش در نجف‌آباد در خانواده‌ای مذهبی و علاقه‌مند به اهل‌بیت(ع) دیده به جهان گشود.
آیت‌الله امینی دروس کلاسیک را تا ششم ابتدایی در یکی از مدارس غیردولتی و شبانه به پایان رساند و در جلسات قرآن که در مساجد تشکیل می‌شد، شرکت جدی داشت.
از همان سال‌ها عاشق طلبگی و تحصیل علوم دینی شد و در فروردین 1321 پس از کسب رضایت مادر همراه دو تن از دوستان خود به حوزه علمیه قم آمد و در مدرسه حاج ملا صادق سکونت داشت.
او در این مدت در روزهای پنج شنبه و جمعه در درس اخلاق امام(ره) شرکت میکرد و شب‌‌های جمعه نیز به درس اخلاق آقا حسین قمی می‌رفت.
نماز مغرب و عشا را در فیضیه به امامت آیت‌الله سیدمحمدتقی خوانساری می‌خواند تا اینکه ایام تعطیلی حوزه‌های علمیه و فصل تابستان فرا رسیده و دوره سه ماه حضور او در قم به سر آمد.
در تابستان آن سال به زادگاه خود بازگشت، امّا در سال تحصیلی بعد به دلیل کمبود و گرانی ارزاق عمومی و مشکلات معیشتی نتوانست به قم برود و به سفارش از استادان و دوستان به حوزه علمیه اصفهان رفت و در مدرسه نوریه ساکن شد.
حوزه علمیه اصفهان در آن روزگار رونق فراوانی داشت و در امور معنوی نیز بسیار شگفت‌آور بود.
آیت‌الله امینی در این سال‌ها به تکمیل دروس دوره سطح مشغول شد و همواره از محضر استادان اخلاق، همچون حاج میرزا علی شیرازی بهره می‌برد.
مدت حضور او در اصفهان نزدیک به شش سال بود.
در سال 1326 برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه قم رفت تا از محضر استادان آن دیار نیز کسب فیض نماید.
در آنجا نیز از محضر آیات عظام و استادان بسیاری در فقه و اصول و حکمت بهره برد.
در این مدت از تدریس دروس فراگرفته نیز غافل نماند.
آیت‌الله ابراهیم امینی در طول سالهای تحصیل خود، به محضر علما و استادان بسیاری شرفیاب شد.
وی در درس‌های خارج فقه و اصول آیت‌الله بروجردی(ره) و در درس خارج اصول امام خمینی(ره) شرکت می‌نمود.
بعدها که در درس خارج فقه امام(ره) نیز تشکیل شد، در آن شرکت می‌جست.
فعالیت‌های علمی و فرهنگی آیت‌الله امینی فراوان است.
از جمله می‌توان به سفرهای تبلیغی او در مناطق مختلف کشور اشاره کرد.
همچنین معظم‌له در بسیاری از سمینارهای علمی داخل و خارج کشور حضور داشته و به ایراد سخن پرداخته که برخی از آنان به چاپ رسیده است.
ایشان در سال 1344 کتاب «دادگستر جهان» را نوشت.
این کتاب زمانی به چاپ رسید که حملات دشمن به مساله مهدویت بسیار بود و بسیاری از جوانان می‌خواستند با زندگی حجت دوازدهم آشنا شوند.
فعالیت‌های مهم سیاسی آیت‌الله امینی از سال 1341 با شرکت در جلسه‌ای سرّی که مفاد آن اصلاح حوزه علمیه قم، تبلیغ اسلام، امربه‌‌معروف و نهی از منکر و سعی در اجرای احکام سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اسلام بود، آغاز شد.
آیت‌الله امینی یکی از اعضای فعال جامعه مدرسین در قبل و بعد از انقلاب بوده است.
او در مسأله بازداشت امام(ره) و تبعید او به نجف و ترکیه، رابط میان امام(ره) و برخی از علما بوده به دلیل این‌گونه فعالیت‌ها مورد تعقیب واقع شد.
او در دوران حضور امام(ره) در پاریس به دیدار او رفت و از یازده نفری بود که پس از ارتحال آیت‌الله حکیم، اعلامیه مرجعیت امام خمینی(ره) را امضا کرد.
پس از انقلاب نیز در فعالیت‌های سیاسی گوناگون شرکت داشت و همواره مدافع امام(ره) و مقام معظم رهبری بود.
برخی از مسؤولیت‌های او پس از انقلاب اسلامی به شرح زیر است: 1.
نماینده امام(ره) در امور استان هرمزگان؛ 2.
نماینده امام(ره) در امور استان مازندران؛ 3.
نماینده امام(ره) در اجرای فرمان عفو در همدان، ملایر و نهاوند؛ 4.
عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی با حکم امام(ره)؛ 5.
سه دوره نمایندگی در مجلس خبرگان از چهارمحال و بختیاری؛ 6.
نایب رئیس مجلس خبرگان؛ 7.
ریاست دبیرخانه مجلس خبرگان؛ 8.
عضویت در هیأت امنای دانشگاه امام صادق(ع) و مجمع جهانی علوم اسلامی؛ 9.
عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم؛ 10.
امام جمعه شهر قم با حکم مقام معظم رهبری؛ آیت‌الله امینی هم‌اکنون امام جمعه شهر قم است و بیشتر اوقات او به فعالیت در دبیرخانه مجلس خبرگان سپری می‌شود.
5.
شهید آیت‌الله علی قدوسی در سال 1306 ﻫ ش در خانواده‌ای روحانی، در نهاوند متولد شد.
پس از فراگیری دروس ابتدایی و دبیرستان، در سال 1321 برای فراگیری علوم حوزوی وارد حوزه علمیه قم شد و پس از پشت سرگذاردن دروس مقدماتی در درس خارج آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین بروجردی، و حضرت امام(ره) و درس فلسفه استاد علامه طباطبایی حاضر و در سال 1341 به درجه‌ی اجتهاد نائل آمد.
شهید قدوسی مبارزات سیاسی خود را پس از ورود به حوزه با شهید نواب صفوی شروع و فعالیت‌های زیادی را در مبارزه با شاه و تفکرات الحادی و التقاطی شروع نمود.
با شروع نهضت حضرت امام(ره) در سال 1342 فعالیت‌های خود را تشدید نمود و به همراه عده‌ای تشکیلات مخفی روحانیون را به وجود آوردند و در همین ارتباط در سال 1344 دستگیر و روانه زندان شد.
پس از آزادی از زندان، مدیریت مدرسه‌ی حقانی قم به وی واگذار شد که با همکاری شهید آیت‌الله محمد حسینی بهشتی، اصلاح حوزه‌ی علمیه را سرلوحه‌ی کار خود قرار داد و فراگیری بعضی از درس‌های کلاسیک را برای طلاب اجباری نمود.
پس از مدتی این مدرسه به صورت پایگاهی برای مبارزه با رژیم شاه درآمد و طلاب بسیاری دستگیر و روانه زندان شدند.
از دیگر اقدامات شهید قدوسی می‌توان به تأسیس مکتب توحید(مدرسه طلاب خواهران) اشاره نمود.
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به فرمان حضرت امام(ره) به دادستانی کل انقلاب منصوب گردید و پس از دو سال خدمت شبانه‌روزی در شهریور سال 1360 ﻫ ش توسط منافقین کوردل به درجه‌ی رفیع شهادت نائل آمد.
پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، صص 65 الی 67 6.
آیت‌الله احمد پایانی اردبیلی در سال 1296ﻫ ش در اردبیل متولد شد.
در حدود پنج سالگی به مکتبخانه رفت و خواندن قرآن مجید و فنون تجوید و قرائت و متون فارسی چون گلستان و نصاب‌الصبیان را فراگرفت و پس از آن در مدارس دولتی تحصیلات ابتدایی را آموخت.
در سن چهارده سالگی به مدرسه علمیه‌ی ملاابراهیم شتافت و به خواندن ادبیات عرب پرداخت و به لباس روحانیت ملبس شد.
در اوایل سال 1325 به قصد ادامه‌ی تحصیل به حوزه‌ی علمیه قم آمد و به تحصیل سطوح فقه و اصول پرداخت و مکاسب را نزد آیت‌الله مجاهدی و رسائل را در محضر آیت‌الله سلطانی طباطبایی و کفایه‌الاصول را هم در درس آیت‌الله‌العظمی نجفی مرعشی فراگرفت.
آیت‌الله پایانی اردبیلی همزمان با ادامه‌ی تحصیل، به تدریس کتاب‌های حاشیه ملاعبدالله و معالم‌الاصول پرداخت.
وی در سال 1329 به درس فقه آیت‌الله حاج سید محمد حجت کوه‌کمری حاضر شد و پس از آن در درس‌های فقه و اصول آیت‌الله‌العظمی بروجردی و سپس در درس‌های فقه و اصول آیت‌الله سیدمحقق داماد شرکت جست و مبانی عملی خویش را استوار ساخت.
ایشان حدود پنجاه سال به تدریس کتاب‌های مهم فقه و اصول پرداخت.
آیت‌الله پایانی اردبیلی از بدو شروع مبارزات مرجعیت و روحانیت به رهبری امام خمینی(ره) علیه رژیم ستم‌شاهی، حضور داشت.
پس از انقلاب نیز از تأیید و پشتیبانی نظام اسلامی دریغ نکرد.
آیت‌الله پایانی به غیر از تدریس متوالی، در ایام تعطیلی حوزه‌ی عملیه‌ی قم رخت سفر برمی‌بست و برای تبلیغ شعایر دین به نقاط دیگر هجرت میکرد و به راهنمائی مردم و اقامه جماعت می‌پرداخت و این تا سالیان پایان عمرش ادامه داشت.
او دارای اجازه‌ی نقل حدیث و امور حسبیه از استادش آیت‌الله حجت بود.
تألیفات ایشان عبارتند از: تقریرات درس فقه آیت‌الله حجت کوه‌کمری (بحث بیع)؛ تقریرات درس فقه آیت‌الله العظمی بروجردی؛ شرح مکاسب به نام «ارشاد الطالب الی الحقایق المکاسب» از اول مکاسب محرمه تا اواسط خیارات؛ حاشیه کفایۀالاصول؛ حاشیه‌ی مکاسب (که حاشیه بر مکاسب محرمه(در یک جلد) و حاشیه بر بیع در دو جلد به چاپ رسیده است)؛ «رسالۀ فی احکام الاراضی و اقسام‌ها» که در مجموعه‌ی مقالات کنگره‌ی شیخ انصاری به چاپ رسیده است)؛ «رسالۀ فی بیع فضولی» که در مجموعه مقالات کنگره‌ی محقق اردبیلی به چاپ رسید.
آنچه از تقریرات ایشان به چاپ رسیده است، عبارتند از: در کلاس درس مکاسب(شرح قسمتی از مکاسب محرمه در سه جلد، نوشته آقای رضا محمودی)؛ در محضر شیخ انصاری (نوشته جواد فخار طوسی؛ در این کتاب مکاسب محرمه در نه جلد، و نیمی از بیع در هشت جلد و اکثر خیارات در نه جلد شرح گشته و همه آنها نیز به چاپ رسیده است.
آیت‌الله پایانی سرانجام در تاریخ یک‌شنبه ششم اسفند ماه 1375 در هفتاد سالگی دار فانی را وداع گفت.
پیکرش پس از تشییع و نماز آیت‌الله شبیری زنجانی بر آن، در جوار مرقد استادش آیت‌الله سیدمحقق داماد در صحن حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
7.
آیت‌الله العظمی سید موسی شبیری (حسینی) زنجانی 9 اسفند 1306ﻫ ش دیده به جهان گشود.
دروس حوزوی را در حدود 1320 آغاز کرده و فراگیری کتب سطح را در خلال سه یا چهار سال به پایان رسانید و در دروس خارج مرحوم آیت‌الله العظمی سیدصدرالدین صدر قدس سره حاضر گردید.
معظم‌له برای بهره‌گیری از معارف حوزه عریض و ریشه‌دار نجف اشرف، دوباره به این مرکز علمی سفر کرد، بار نخست در سال 1333 و بار دوم در سال 1334 بود و در دروس فقه مرحوم آیت‌الله العظمی سیدعبدالهادی شیرازی قدس سرّه (1305 ـ 1382) در کتاب الصلاۀ، و در دروس فقه مرحوم آیت‌الله‌العظمی سیدمحسن حکیم قدس‌سرّه (1306 ـ 1390) کتاب الحج حاضر گشت و در دروس اصول و فقه (بحث رضاع) مرحوم آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی قدس‌سرّه (1317 ت 1413) شرکت نمود.
ایشان دارای تألیفات فراوانی است که از آن جمله می‌توان اشاره نمود به: 1.
تحریر الجواهر(کتاب حج) 2.
تجری فتاوی الجواهر(کتاب حج) 3.
شرح بر حج عروۀ‌الوثقی(فصل اقسام حج) 4.
توضیح المسائل فارسی 5.
دروس نکاح، تقریرات این دروس پس از رحلت آیت‌الله اراکی ایشان از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به عنوان یکی از مراجع عظام تقلید معرفی گردید.
8.
آیت‌الله حاج شیخ مصطفی اعتمادی در سال 1304 ﻫ ش در خانواده‌ای اهل علم و تقوا در روستای «خواجه سلطان محمد» تبریز به دنیا آمد.
پدرش، حاج میرزا علی خواجه‌ای از روحانیان بزرگ منطقه بود.
وی دانش‌اندوزی را با آموختن قرآن در شش سالگی آغاز کرد.
سپس کتاب‌های فارسی، گلستان سعدی، ادبیات عرب، حاشیه و شرایع را نزد پدر فراگرفت.
پانزده ساله بود که برای ادامه تحصیلات به تبریز رفت و در مدت کوتاهی، معالم و مطول و هر دو جلد شرح لمعه را به پایان رساند.
آیت‌الله اعتمادی در سال 1325 ﻫ .
ش رهسپار قم شد و رسایل، مکاسب و کفایه‌الاصول را به ترتیب نزد حضرات آیات حاج میرزا محمود دوزدوزانی، میرزا فتاح شهیدی و سید شهاب الدین مرعشی نجفی فراگرفت.
سپس در درس خارج اصول آیت‌الله‌العظمی سید حسین بروجردی و خارج فقه آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری و برخی دیگر از بزرگان حوزه شرکت کرد.
آیت‌الله اعتمادی همزمان با تحصیل، به تدریس نیز پرداخت.
ایشان در تبریز، ادبیات عرب، تدریس میکرد.
در قم نیز به تدریس کتاب‌های حاشیه، مطول، قوانین، رسایل و کفایه‌الاصول پرداخت.
ایشان افزون بر پژوهش و تدریس به تبلیغ و ارشاد نیز همت گماشته و به همین دلیل، سفرهای بسیاری به مناطق گوناگون کشور انجام داده است.
9.
شهید آیت الله دکتر محمد مفتح عالم اندیشمند، مبارز ژرف اندیش، استاد دانشگاه، نویسنده و مترجم معاصر، در سال 1307 ﻫ ش در همدان متولد شد.
پس از دوره دبستان، جهت فراگیری معارف اسلامی به مدرسه مرحوم آخوند ملاعلی معصومی همدانی (ره) رفته و پس از آن در 15 سالگی به حوزه علمیه قم هجرت نمود و در آن جا به سرعت مدارج و مراحل علمی را با استفاده از محضر حضرات امام خمینی (ره)، آیت‌الله‌العظمی بروجردی، علامه طباطبائی و آیت‌الله محقق داماد پیمود و به درجه اجتهاد رسید.
در کنار آن، دکترای فلسفه را نیز از دانشکده الهیات دریافت نمود و در نزدیک کردن دو قشر دانشجو و طلبه سعی فراوان کرد.
پس از اوج گیری مبارزه روحانیت و تبعید حضرت امام خمینی(ره) به مبارزه در ابعاد مختلف آن ادامه داد که منجر به اخراج وی از آموزش و پرورش و تبعید به نقاط دورافتاده گردید.
پس از تبعید ناچار به اقامت در تهران شد و فصل دیگری از زندگانی مبارزاتی او آغاز گشت.
وی در منبر و درس علیه استبداد و استعمار فرهنگی به مبارزه پرداخت.
در سالهای 1340 ـ 1342 جزء مبارزان نهضت امام(ره) بود و پس از آن سال‌ها در خط امام(ره) حرکت میکرد.
بارها دستگیر، تبعید و ممنوع المنبر گردید.
در سال 1352 مسجد جاوید را احیاء و با تشکیل کلاس‌ها، حرکت فرهنگی خود را آغاز کرد، اما ساواک آن مسجد را تعطیل و او را به همراه حضرت آیت‌الله خامنه ای دستگیر و روانه زندان ساخت.
پس از آن، مسجد قبا را تأسیس و آن را به صورت پایگاه مهمی در جهت فعالیت‌های مبارزاتی علیه رژیم شاه درآورد.
در سال 1356 و 1357 نماز عید فطر را با عظمت برگزار کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به عضویت شورای انقلاب و جامعه روحانیت مبارز درآمد.
وی همچنین ریاست دانشکده الهیات را به عهده گرفت.
شهید مفتح در 27 آذر 1358 در حالی که وارد دانشکده می شد، به دست گروه فرقان به شهادت رسید.
از آثار وی حاشیه بر منظومه، ترجمه تفسیر مجمع البیان و روش اندیشه می باشد.
ر.ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید آیت‌الله دکتر محمد مفتح، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1382 10.
شهید آیت‌الله سید محمدرضا سعیدی خراسانی در دوم اردیبهشت ماه 1308 هش در منطقه «نوغان» مشهد دیده به جهان گشود.
دروس ابتدایی را نزد پدرش سیداحمد آموخت و در دوران نوجوانی به لباس روحانیت درآمد.
او برای ادامه تحصیل به مشهد رفت و منطق و اصول را نزد عالمان برجسته ای چون ادیب نیشابوری، شیخ هاشم قزوینی، شیخ کاظم دامغانی و شیخ مجتبی قزوینی فرا گرفت.
پس از پایان دروس سطح به شهر قم هجرت کرد و از محضر آیات عظام بروجردی و میرزا هاشم آملی کسب فیض نمود.
با راه یافتن به محضر درس حضرت امام خمینی (سلام اللّه علیه)، جزو نامدارترین شاگردان ایشان شد و با دریافت لبّ اسلام ناب محمدی، تلاشهای سیاسی اش آغاز گردید.
اولین بار در آبادان به خاطر سخنرانی علیه حکومت دستگیر شد که با وساطت آیت‌الله العظمی بروجردی آزاد گردید.
پس از آن به فرمان ایشان برای تبلیغ و تدریس به کویت رفت و چند سال در این کشور اقامت گزید.
در حادثه 15 خرداد 1342 که منجر به دستگیری امام خمینی گردید، در کویت رژیم شاه را به باد انتقاد گرفت و با ارسال نامه برای مراجع مقیم نجف آنان را از خطری که جان امام را در ایران تهدید می کرد، مطلع نمود.
پس از چند ماه به قصد زیارت حضرت امام با لباس مبدل وارد ایران شد و به دنبال تبعید ایشان از ترکیه به نجف، خود را به آنجا رسانید و برای بهتر شناساندن امام به علما و مدرسین حوزه علمیه تلاش فراوانی کرد.
او در مسیر مبارزه علیه رژیم شاه بارها توسط ساواک تحت تعقیب قرار گرفت، دستگیر شد و ممنوع المنبر گردید.
وی در ماجرای کاپیتولاسیون، به شدت علیه مستشاران آمریکایی به انتقاد پرداخت.
پس از بازگشت به قم، به دعوت عده ای از مؤمنین جنوب شرقی تهران، به مسجد موسی بن جعفر (علیه السلام) آمد و ضمن اقامه جماعت در آنجا، مسجد را به صورت پایگاهی قوی علیه رژیم شاه درآورد.
در سال 1345 به اتهام اقدام علیه امنیت کشور دستگیر و 66 روز بازداشت بود.
سال بعد به طور مخفیانه به عراق رفت.
در سال 1347 به فرمان امام مأمور جمع آوری کمک برای فلسطینیان شد.
در اردیبهشت 1349 در اعتراض به مشارکت سرمایه داران آمریکایی در اقتصاد ایران سخنرانی کرد.
او ورود سرمایه گذاران آمریکایی به ایران را خیانتی بزرگتر از کاپیتولاسیون و قراردادی استعماری تر از تنباکو می دانست و با سخنان تند، نامه ها و بیانیه های افشاگرانه، رژیم شاه را سخت به وحشت می انداخت.
به همین دلیل در روز 11 خرداد 1349 مأموران با هجوم به منزل وی، او را دستگیر و به زندان قزل قلعه بردند.
مدت 10 روز تحت شدیدترین شکنجه ها قرار گرفت و استقامت نمود تا آن که سرانجام مأموران ساواک با طرح مرموزی در روز 20 خرداد 1349 با قطع برق زندان و یورش به سلولش، با پیچیدن عمامه به دور گردنش، وی را ه شهادت رساند.
در تاریخ 21 خرداد، جنازه شهید برای مراسم کفن و دفن به قم انتقال یافت.
ساواک برای جلوگیری از حرکت مردم، به طور مخفیانه جنازه را دفن کرد؛ در حالی که در مراسم دفن، به غیر از چند نفر ساواکی و شاهد محلی تنها سید محمد سعیدی، فرزند آن شهید حضور داشت.
رئیس ساواک برای جلوگیری از شرکت مردم و روحانیون در مراسم ترحیم شهید آیت‌الله سعیدی، دستور داد کسانی که در این زمینه تبلیغ یا فعالیت کنند به مدت سه سال تبعید گردند.
در حالی که جو خفقان و وحشت در همه جا حاکم بود و ساواک از تشکیل مجالس ترحیم برای شهید ممانعت می کرد، جمعی از مردم تهران، در حالی که روحانی مجاهد آیت‌الله سید محمود طالقانی و دکتر عباس شیبانی در جلوی جمعیت در حرکت بودند، با بازگشایی مسجد موسی بن جعفر (علیه السلام) که از تاریخ بازداشت شهید بسته بود، اولین مجلس ترحیم را برای او برگزار کردند.
به همین علت در تاریخ 22 خرداد، آیت‌الله طالقانی و دکتر شیبانی بازداشت شدند و در قم، طلاب حوزه علمیه با انتشار اطلاعیه ای از کیفیت شهادت مرحوم شهید آیت‌الله سعیدی، توطئه ها و اقدامات اخیر رژیم پرده برداشتند.
یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید آیت‌الله سید محمدرضا سعیدی، تهران،مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1376 11.
آیت‌الله حاج شیخ هاشم تقدیری سبزواری، فرزند غلامحسین در سال 1304 ﻫ ش در سبزوار دیده به جهان گشود.
پس از فراگیری خواندن و نوشتن در مکتب خانه به حوزه علمیه سبزوار رفت.
پس از فراگیری مقدمات و سطح در سال 1332 ش به حوزه علمیه قم عزیمت نمود.
از دروس اعاظم و بزرگانی چون آیت‌الله العظمی بروجردی، امام خمینی(ره)، علامه طباطبایی، آیت‌الله حاج شیخ مرتضی حائری یزدی، آیت‌الله میرزا هاشم آملی و آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد بهره‌مند گردید.
بنا به دعوت موسس حوزه علمیه خوانسار در سال 1362 به آن دیار عزیمت کرده و در مدت 13 سال در آنجا به تدریس همت گماشت.
آیت‌الله سبزواری در طول نهضت امام خمینی(ره) همواره پشتیبان و یاور آن بوده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز خدمات شایانی را ارائه نمود.
وی با حکم حضرت امام خمینی(ره) به مدت دو سال امامت جمعه شهرستان سنقر کلیائی را عهده‌دار بود.
سرانجام این عالم فرزانه در 28 آبان سال 1375 دار فانی را وداع و در جوار مضجع شریف حضرت فاطمه معصومه(س) آرام گرفت.
12.
آیت‌الله احمد جنتی، فرزند هاشم در 1305ﻫ ش در روستای لادان اصفهان در یک خانواده روحانی به دنیا آمد.
تحصیلات حوزوی را تا 18 سالگی در مدرسه جده بزرگ اصفهان ادامه داد و در خلال این مدت ادبیات را در محضر سیدمحمدباقر سدهی و حاج شیخ علی مشکاتی فرا گرفت.
در 1324 به قم آمد و در مدرسه فیضیه و حجتیه نزد آیات صدوقی، عبدالکریم صدوقی، عبدالکریم تهرانی، حاج آقا بهاءالدینی، محمدباقر سلطانی طباطبایی، مجاهد و سیدزین العابدین کاشانی به تحصیل پرداخت و درس خارج فقه و اصول را در محضر آیات عظام سیدمحمدتقی خوانساری، سیدمحمد حجت، بروجردی، سیدمحمدرضا گلپایگانی و امام خمینی (ره) فرا گرفت.
وی پس از فراغت از تحصیل در1340 به تدریس فقه، شرح لمعه، رسایل، مکاسب، معالم و کفایه در قم پرداخت.
از 1342 به بعد در شورای مدیریت مدرسه حقانی با شهید قدوسی و شهید بهشتی همکاری کرد.
آیت الله جنتی زندگی سیاسی و مبارزاتی خود را از سال 1342 آغاز کرد و در طول مبارزه، 4 بار دستگیر و زندانی شد.
نخستین بار در 1345 به همراه شهید محمد منتظری، آذری قمی، ربانی املشی، مروارید و نوری همدانی در زندان قزل قلعه محبوس شد.
در سالهای 1350 و 1351 نیز سه مرتبه دیگر دستگیر و مدتی را در زندان بسر برد.
در 1351 به مدت سه سال به شهرستان اسدآباد همدان تبعید شد.
مسئولیت های ایشان بعد از پیروزی انقلاب عبارتند از : رئیس دادگاه انقلاب اسلامی خوزستان، دبیر شورای عالی تبلیغات، سرپرست سازمان تبلیغات اسلامی، دبیر شورای سیاست گذاری تبلیغات خارج از کشور، امام جمعه موقت قم و تهران، عضو و دبیر فقهای شورای نگهبان، نماینده مجلس خبرگان رهبری.