تاریخ سند: 28 اردیبهشت 1342
موضوع : چگونگى جلوگیرى پلیس
از برگزارى اجتماع مسجد ارک
متن سند:
شماره : 3758/ س ت تاریخ :28 /2 /42
موضوع : چگونگى جلوگیرى پلیس
از برگزارى اجتماع مسجد ارک
طبق دعوتنامه و اعلامیههاى قبلى قرار بود از ساعت 1500 روز یکشنبه 21 /2 /42 در مسجد ارک مجلس یادبودى بمناسبت چهلم شهداى قم1 ترتیب داده شود از ساعت 1400 درب مسجد قفل گردید و افراد کلانترى 9 جلوى مسجد مستقر شدند. در ساعت 1500 هفت دستگاه لندرور بسرنشینى در حدود 50 نفر پلیس امدادى در میدان ارک مستقر گردیدند. از ساعت 1520 الى 1815 افرادیکه براى شرکت در مراسم مسجد ارک میآمدند در گوشه و کنار خیابان جمع شده و دستههاى 80 الى 100 نفرى تشکیل میدادند و تقریبا تظاهرات موضعى صورت میدادند و شعارشان فرستادن صلوات بود که هر دفعه مامورین پلیس حمله کرده و آنها را متفرق مینمودند. در یکى از تظاهرات موضعى یکنفر در هنگام فرار با یک درفش کفاشى از پشت بسرهنگ 2 شهربانى حمله نموده درفش را در بدن سرهنگ مزبور فرو کرده بود که سرهنگ مزبور فورا ببهدارى شهربانى اعزام و پانسمان گردید و مجددا مدت کوتاهى بمیدان ارک مراجعت نمود. در بین تظاهر کنندگان افراد معمم زیاد دیده میشد که با جملاتى سعى داشتند افراد را تحریک نمایند در این جریان 14 نفر توسط افراد کلانترى 9 دستگیرى گردیدند.
شخصى نیز بنام غلامحسین جوهر فرد دستگیر شدند که در کیفى که همراه داشت یک اعلامیه خطى
توضیحات سند:
1ـ در روزهایى که با چهلم فاجعه مدرسه فیضیه قم مصادف بود به دستور آیت اللّه حکیم که پس از فوت آیتاللّه بروجردى موقعیت خاصى در عالم تشیع داشتند اعلامیهاى مبنى بر برگزارى مجلس ترحیمى راس ساعت 30 /3 تا 7 بعد از ظهر روز 21 /2 /1342 در مسجد ارک منتشر شد ولى دولت از برگزارى این مجلس جلوگیرى کرد و مجلس ختم برگزار نشد.
مربوط بافسران و درجه داران و دو برگ اعلامیه آقاى خمینى بدست آمده در اعلامیه افسران نوشته شده بود که ما افسران و درجه داران دیگر تحمل اعمال شاه خائن را نداریم.
از صبح روز مزبور بشدت در بازار تهران خبر ختم مسجد ارک شایع شده بود و عده زیادى از بازاریان مغازههاى خود را تعطیل نموده و جهت شرکت در مراسم مزبور بجلوى مسجد ارک رفته بودند.
چون اکثر مردم بدون اطلاع از این حوادث جهت خرید لوازم مورد احتیاج خود ببازار آمده بودند و از جریان اطلاع نداشتند بنابراین در اثر مشاهده حمله پلیس بافراد سخت عصبانى و ناراحت شده و نسبت بدستگاه و مأمورین انتظامى بد گوئى میکردند و تقریبا یک عدم رضایت عمومى در بین اینگونه افراد بى خبر ایجاد گردیده بود.
منبع:
کتاب
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 2 صفحه 207