گزارش
تاریخ سند: 21 مهر 1328
گزارش
متن سند:
از: دژبان مرکز تاریخ: 21 /7 /1328به: ریاست ستاد ارتش شماره: 25485/ق
گزارش
محترماً عطف به امریه شماره 11593 - 18 /7 /28 شعبه 3 رکن 2 معروض می‌دارد. طبق گزارش دژبانی بخش 7 در ساعت 9 صبح روز 25 /6 /28 گروهبان سوم دژبان مصطفی پازکی مأمور آن بخش غیرنظامی مصطفی اسدی راننده کامیون شماره 5354 شرکت آسفالت آراسته را به کلانتری آورده گزارش می‌دهد که در پاس خود مشغول انجام وظیفه بودم مشاهده شد یک جیپ ارتش جلوی کامیون مزبور را گرفته، سرهنگ کیا جمعی امور مرزبانی و راننده آن را (غیر نظامی اسدی) کتک‌کاری می‌نماید. پس از مراجعه به سرهنگ نامبرده اظهار نمودم به کلانتری تشریف بیاورید بلافاصله جیپ خود را سوار و اسم راننده را یادداشت و اظهار نمود که فوراً برمی‌گردم لزوماً از غیرنظامی نامبرده در حالی که پیشانیش مجروح بوده بازجویی اظهار می‌دارد که چند نفر عمله از شهرری به سه‌راه امین حضور می‌بردم در موقع رسیدن به سه‌راه، پاسبان راهنمایی به من راه داده در حین پیچ زدن جیپ شماره 1291 جلوی من ایست کرده و یک نفر سرهنگ که پشت رل نشسته بود از ماشین خارج و مرا کتک‌کاری نموده و نیز سروان گتمیری معاون کلانتری که در بازرسی بخش بوده گزارش می‌دهد که در ساعت مزبور مشاهده شده عده[ای] در سه راه امین‌حضور تجمع، علت از پاسبان شماره 1034 سئوال، اظهار می‌نماید چند دقیقه پیش جیپ شماره بالا مرزبانی که راننده‌اش سرهنگ کیا بوده نسبت به راننده کامیون شماره 5354 کتک‌کاری نموده است و گویا علت کتک‌کاری این بوده که جیپ مزبور از کوچه درب‌دار خارج و برای سبقت از کامیون بوق می‌زند، ولی راننده متوجه نشده، که باعث عصبانیت افسر نامبرده می‌گردد و تا سه راه امین‌حضور او را تعقیب و در آنجا راننده را کتک‌کاری می‌نماید و نیز اهالی محل که از عمل مشارالیه احساساتشان تحریک شده و صورت‌مجلس تنظیم و به کلانتری تحویل و اظهارات راننده را گواهی می‌نمایند و نیز از پاسبان شماره 62 مأمور گارد شهری بازجویی کتباً اظهارات و صورت‌مجلس تنظیمی را تأیید و راننده جهت معاینه به بهداری شهربانی اعزام مدت 7 روز درمان تعیین می‌گردد. علیهذا پرونده امر در کلانتری تشکیل طی شماره 5771 – 26 /6 /28 به دادسرای تهران احاله، دژبانی نتیجه را استعلام و پس از وصول پاسخ مراتب متعاقباً به عرض خواهد رسید. موکول به اوامر عالی است.
فرمانده دژبان پادگان مرکز . سرتیپ محمد دفتری1
عیناً به عرض می‌رساند که[ناخوانا] عمل شود. 23 /7 /28
توضیحات سند:
1. سرتیپ محمد دفتری، فرزند محمود در سال 1285ش به دنیا آمد. پس از تحصیلات دبیرستانی به دانشکده افسری تهران رفت و سپس در سن‌سیر فرانسه ادامه تحصیل داد. مدتی در دانشکده افسری مربی بود و سپس به سپهبد رزم‌آراء نزدیک شد و به عنوانِ حافظ اسرار و نزدیکترین فرد به او شناخته شد. وی آجودان مخصوص محمدرضا پهلوی نیز بود که در روز ترورِ وی در سال 1327ش، همراهِ وی بود.در سال 1328ش مأمور دستگیری آیت‌الله کاشانی (ره) بود. در دولت رزم‌آراء رئیس شهربانی شد. پس از ترور رزم‌آراء از ریاست شهربانی برداشته شد و مدتی رئیس گارد گمرک و زمانی نیز رئیس مرزبانی بود. در زمان دکتر محمد مصدق، مجدداً رئیس شهربانی شد و از جمله افرادی بود که در جریان کودتای 28 مرداد 1332ش دارای نقش اصلی بود و به همین علت در دولت فضل‌الله زاهدی نیز ریاست شهربانی به عهده او گذاشته شد. با سرنگونی دولت زاهدی، او نیز راهی اروپا شد و در سال 1334ش، به ایران بازگشت. درجه سرلشگری گرفت و رئیس اداره تسلیحات ارتش گردید. در اردیبهشت سال 1340ش با روی کار آمدنِ دکتر علی امینی بازنشسته شد و سپس به علت سوءاستفاده مالی در زمان تصدی تسلیحاتِ ارتش، دستگیر و زندانی و پس از محاکمه به 8 سال حبس مجرد محکوم گردید.
سرلشگر دفتری که عضو حزب مردم و مدتی قائم‌مقام دبیرکل حزب بود، در سال 1356ش درگذشت.
ر .ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوی . ج 1 . ص 166 و ج 2 . ص 475 و روزشمار تاریخ ایران جلد 1 و 2.