موضوع: دولت و حزب ایران نوین
تاریخ سند: 29 فروردین 1345
موضوع: دولت و حزب ایران نوین
متن سند:
طبقه بندی حفاظتیاز: ۳۲۲ شماره: ۴۹-3۰۰/الف
به: ۴۹-۳۱۲-الف تاریخ گزارش: 29 /1 /45
موضوع: دولت و حزب ایران نوین
منوچهر قیائی فرماندار پیشین تهران که از دوستان نزدیک دکتر منوچهر اقبال - سپهبد خاتم و سناتور امام جمعه1 تهران است ضمن صحبت خصوصی می‌گفت: مقامات سیاسی امریکایی مایل می‌باشند آموزگار وزیر دارایی عهده‌دار مقام نخست وزیری گردد و بدست او اختیار امور مالی ایران را بدست گیرند و در مقابل دیپلماسی انگلستان و شوروی از کاندید بودن نخست وزیری مهندس شریف امامی که فرد بی‌طرفی است و وابستگی به امریکائی‌ها ندارد پشتیبانی می‌کنند. منوچهر قیائی علاوه می‌کرد که علت ماندن کابینه هویدا و حزب ایران نوین بر سر کار همین است که هنوز برای انتخاب رئیس دولت آینده شاهنشاه تصمیم قطعی نگرفته‌اند و خواه آموزگار در مسند نخست وزیری قرار گیرد و خواه شریف امامی هر دو موجبات انحلال حزب مذکور را فراهم خواهند ساخت و حکومت حزب ایران نوین چون عامل تصویب قرارداد مربوط به مصونیت مستشاران نظامی آمریکا1 بوده است و مورد مخالفت شدید مردم و جامعه روحانیت به شمار می‌رود باید تغییر پیدا کند تا ناراحتی‌های افکار عمومی از این لحاظ تسکین یابد.
توضیحات سند:
___1- سید حسن امامی: سید حسن امامی فرزند حاج میرزا ابوالقاسم بود. او تحصیلات خود را در علوم قدیم در کشور به پایان رساند و برای اخذ دکترای حقوق به سوئیس رفت و پس از مراجعت به کشور به ریاست دادگستری منصوب شد و همزمان سمت استادی در دانشگاه را نیز داشت. در سال ۱۳۲۳ پدرش از دنیا رفت و سید حسن ملبس به لباس روحانیت گردید و پس از فوت پدر، امام جمعه تهران شد. از طرف روحانیت طرد شد. دکتر امامی در دوره هفدهم از مهاباد وکیل مجلس شورای ملی گردید. او یک ماه بعد از افتتاح با حمایت‌های دربار به ریاست مجلس رسید نایب رئیس مجلس رضوی نماینده یزد بود. حوادث ۳۰ تیر ۱۳۳۱ در این دوره مجلس اتفاق افتاد مردم در اعتراض به اعلامیه قوام قیام کردند و تهران یکپارچه متشنج شد. سید حسن امامی به اتفاق رضوی روانه کاخ سعد آباد شدند که با محمدرضا شاه ملاقات کنند در دروازه شمیران مورد حمله مردم واقع شدند و مردم شیشه اتومبیل او را خرد کردند. امامی ناچار به مجلس برگشت و از مجلس با شاه تلفنی تماس گرفت و در رابطه با اوضاع کشور صحبت کرد. سه روز بعد، قوام مستعفی و مجدداً دکتر مصدق به نخست وزیری رسید. سید حسن امامی که در این ماجرا نقش مؤثری داشت ناچار بعد از زمامداری دکتر مصدق بعنوان معالجه به سوئیس رفت و از همانجا استعفای خود را نوشت و ارسال کرد. امامی در اروپا بود تا اینکه در فروردین ۱۳۳۲ به عتبات عالیات رفت و از تهران غلامحسین مصدق فرزند دکتر مصدق به نجف رفت و پسرعمه و پسردایی باهم به ایران برگشتند. دکتر امامی بعد از ورود به ایران همچنان به کارهای پنهانی پرداخت تا اینکه در دوره دوم مجلس سنا به سناتوری انتخاب شد. امام جمعه تهران در زمان رزم‌آرا در مسجد شاه مورد حمله نبی‌الله اکبری قرار گرفت و با چاقو مضروب شد و عصب یک دست او قطع شد و دست او فلج گردید. سید حسن امامی از فراماسونری‌های سرشناس ایران بود. ارنست وان هک استاد اعظم لژ بزرگ ملی فرانسه که به منظور شرکت در مراسم تأسیس او بزرگ ایران در اسفندماه سال ۱۳۴۷ به ایران آمده بود پس از مراجعت به کشور خویش ضمن تسلیم گزارشی به لژ بزرگ ملی فرانسه اعلام نمود «پس از انجام تشریفات تقدیس لژ بزرگ ایران برادران بسیار محترم دکتر سعید مالک، محمد ساعد، عباس هویدا، و دکتر حسن امامی به سمت بزرگ استادان لژ بزرگ ایران انتخاب شدند.» او همچنین عضو انجمن راضی و لژ نور بود. «زندگی سیاسی رزم‌آرا جعفر مهدی‌نیا، ص ۱۰۰» فراماسونری در ایران، اسماعیل رائین، ص ۳۲۸»
2- مصونیت مستشاران نظامی آمریکا: در سال ۱۳۴۳ دولت وابسته ایران بدون آنکه در برابر ملت احساس مسئولیت کند بار دیگر در احیای کاپیتولاسیون قدم برداشت و قانونی جدید از تصویب مجلس گذراند تا مستشاران نظامی آمریکا و تکنسین‌های وابسته و اعضای خانواده و خدمه آنها از شمول قوانین قضایی ایران معاف شوند و به دیپلمات‌ها و اعضای سیاسی سفارتخانه‌های خارجی موضوع قرارداد بین‌المللی وین ملحق گردند این اقدام در زمانی که حتی کشورهای نیمه مستعمره و در جریان استقلال آفریقا هم به آن تن در نمی‌دادند با گفتی بسیار همراه بود. آمریکا بیش از چهل هزار مستشار در ایران داشت می‌بایست از هر جهت در رفاه باشند حتی قوانین، محل اقامت آنها را محدود ننماید و از هر گونه احتمال مجازات مصون بمانند و با نقض قوانین جزایی و ارتکاب جرم به طور علنی هم امکان تعقیب آنها نباشد. کاپیتولاسیون جریانی بود که در دولت علم آغاز شد و در دولت منصور به اتمام رسید هر دوی این نخست وزیران سعی داشتند موضوع در ابهام باقی بماند و انتشار نیابد و مردم اطلاعی حاصل نکنند تا در مرحله بعد آن را چیزی غیر از کاپیتولاسیون نام گذارند که بر اساس قوانین هر کشور به خصوص قوانین جزائی در داخل مرزهای آن باید به طور قاطع قابل اجرا باشد تا وضع حاکمیت مشخص و ملموس باشد. محدود کردن قلمرو اقتدار دادگاه‌ها صدمه صریح به حق حاکمیت و ناقض استقلال و آزادی یک ملت است که قانون آن هم در مجلس سنا و هم شورای ملی به تصویب رسید. امام خمینی (ره) بر علیه این قانون قیام کردند و مردم را نسبت به عواقب آن آگاهی بخشیدند. همین اقدامات حضرت امام باعث دستگیری و تبعید ایشان گردید. «تاریخ سیاسی معاصر ، جلال‌الدین مدنی جلد دوم».