موضوع: جلسه تفسیر قرآن در منزل سیدمحمد شاهچراغی
تاریخ سند: 19 دی 1352
موضوع: جلسه تفسیر قرآن در منزل سیدمحمد شاهچراغی
متن سند:
از: 14 ﻫ تاریخ:19 /10 /1352به: 312 شماره: 3069/ ﻫ
موضوع: جلسه تفسیر قرآن در منزل سیدمحمد شاهچراغی
در ساعت 1900 روز 19 /10 /52 جلسه تفسیر قرآن با حضور سی نفر از طبقات مردم در منزل سیدمحمد شاهچراغی واقع در میدان منوچهری تشکیل گردید ابتدا نامبرده چند آیه از قرآن مجید را قرائت و تفسیر نمود آنگاه ضمن بیان مسائل مذهبی از محمدتقی فلسفی1 تعریف و اضافه نمود مشارالیه کتابی درباره آسمان2 نوشته که خواندنش مفید است.
نظریه شنبه: نظری ندارد.
نظریه یکشنبه: جلسه مذکور قبلاً در منزل شیخ تقی نصیری3 پیشنمازمسجد جامع4 تشکیل می‌شده ولی به علت عزیمت نامبرده به مکه فعلاً در منزل محمد شاهچراغی تشکیل می‌شود لذا از جلسه فوق مراقبت‌های لازم معمول می‌گردد.
نظریه 14/ ﻫ: نظریه یکشنبه مورد تأیید است.
سیدمحمد شاهچراغی
توضیحات سند:
1. حجت‌الاسلام شیخ محمدتقی فلسفی: فرزند حاج شیخ محمدرضا تنکابنی در سال 1286 ﻫ ش در تهران تولد یافت. تحصیلات خود را از سن 6 سالگی آغاز کرد و از محضر اساتیدی چون مرحوم والدش، آقاشیخ محمدعلی کاشانی، میرزا مهدی آشتیانی، میرزا طاهر تنکابنی و میرزا یونس قزوینی بهره‌مند گردید. وی نخستین بار در سن 16 ـ 15 سالگی در مسجد محل (فیلسوف‌ها) با شعری در وصف حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) به منبر رفت و چنان مورد استقبال مردم واقع گردید که در سن 19 سالگی از جمله مدعوین سخنرانی در مجلس شورای ملی آن زمان شد و نامش ورد زبان مردم گردید. او مبارزات خود را از زمان رضا خان آغاز نمود و در سال 1316 شمسی پس از حادثه خونین مسجد گوهرشاد، بر بالای منبر این حادثه را محکوم کرد و در نتیجه مدتی ممنوع‌المنبر و از پوشیدن لباس روحانیت محروم گردید. حجت‌الاسلام فلسفی با حزب توده و تشکیل دولت غاصب اسرائیل مبارزه می‌کرد و به جمع‌آوری اعانه جهت کمک به مردم مظلوم فلسطین می‌پرداخت. از خصوصیات بارز وی اطاعت محض و بی چون و چرا از مرجعیت عالی شیعه حضرت آیت‌الله العظمی بروجردی بود که ضمن ملاقات با شاه و رساندن نقطه نظرات آقای بروجردی، موجب عدم تخریب مسجد مادر شاه و ساخت مسجد ارک فعلی، الزامی شدن درس تعلیمات دینی در مدارس و عدم حرکت دادن مشعل از امجدیه تا دربار که نمودی از آتش‌پرستی بود، گردید. در پی غائله انجمن‌های ایالتی و ولایتی و لوایح ششگانه (1341) مخالفت خود و علما و مراجع وقت به ویژه حضرت امام خمینی (ره) را طی یک سخنرانی پرشور ابراز داشت و به همین دلیل تحت تعقیب قرار گرفت و تا بعد از برگزاری رفراندوم تحمیلی شاه از رفتن به منبر محروم شد. آقای فلسفی نخستین بار در تاریخ 18 اسفند سال 1341 در مجلس دومین سالگرد رحلت حضرت آیت‌الله بروجردی توسط نیروهای شهربانی بازداشت و 2 روز در زندان قزل قلعه محبوس گردید و سپس به مدت 48 روز ممنوع‌المنبر شد. در حادثه مدرسه فیضیه منبرهای متعدد رفت و سخنانی پرشور ایراد کرد. در شب عاشورای سال 1342 طی نطقی کوبنده به استیضاح دولت اسدالله علم پرداخت که در همان روز، سخنرانی وی تحت عنوان «اولین استیضاح ملی در سال 1342» چاپ و در تیراژ وسیع در اختیار مردم قرار گرفت. به همین دلیل برای بار دوم از سوی نیروهای شهربانی بازداشت و به زندان شهربانی منتقل گردید. این دوره زندان 45 روز به طول انجامید. پس از آزادی از زندان در روز جمعه 28 تیرماه 1342، بلافاصله به ساواک احضار و به مدت 100 روز ممنوع‌المنبر گردید، اما این بار ممنوعیت به مدت 250 روز طول کشید تا سرانجام در 26 اردیبهشت 1343 برابر با دوم محرم ممنوعیت رفع شد. وی در سفرهای تبلیغی خود به شهرهای مختلف، محور سخنرانی‌های خود را پیام‌های حضرت امام (ره) قرار می‌داد و به تبیین و تشریح خط کلی نهضت می‌پرداخت. پس از تبعید امام به ترکیه (1343 ش)، از سوی ساواک مورد سوء قصد قرار گرفت. در سال 1350 در مورد حادثه اخراج ایرانیان از عراق به ایراد یک سخنرانی و تشریح مواضع امام علیه بعثیون عراق پرداخت، اما به دنبال توهین دو تن از سناتورهای انتصابی رژیم شاه نسبت به حضرت امام، چنان به رژیم شاه حمله کرد که حکم ممنوعیت دائمی او از رفتن به منبر صادر شد. پس از گذشت 2 سال از ممنوعیت منبر مرحوم فلسفی، رژیم به طور مستقیم به وی اعلام کرد که تنها با نوشتن یک دستخط یک سطری به شاه، ممنوعیت وی لغو خواهد شد، ولی او زیر بار این ذلت نرفت و همچنان استقامت ورزید.آقای فلسفی سال‌های 56 و 57 خصوصاً هنگام شهادت آقا مصطفی خمینی و درج مقاله‌ای با نام جعلی احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات و اهانت به ساحت مقدس حضرت امام به موضعگیری‌های بسیار سخت پرداخت. در ایام محرم 1357 مردم را به برگزاری با شکوه مراسم عزاداری فراخواند و آنان را از گرفتن اجازه عزاداری از شهربانی منع نمود. سرانجام پس از هفت سال ممنوعیت منبر و در روز سوّم ورود حضرت امام خمینی (ره) به وطن (بهمن 1357)، در مدرسه علوی (اقامتگاه موقت امام) و با حضور هزاران نفر از علما و روحانیون تهران و سایر ولایات ایران، اولین سخنرانی خود را در محضر حضرت امام و به خواست ایشان ایراد نمود و موجبات انبساط خاطر امام و سایر حاضرین را فراهم آورد. در پایان امام فرمودند: «اعلام کنید که منبر آقای فلسفی فتح شده است.» حجت‌الاسلام فلسفی صاحب سخنرانی‌های روشنگرانه و تألیفات ارزشمند ماندگار از جمله کتاب کودک در دو جلد، کتاب جوان در دو جلد و آیت‌الکرسی می‌باشد. ایشان علیرغم کهولت سن تا پایان عمر با برکت خود به فعالیت‌های مختلف و منبرهای تبلیغی خویش ادامه داد و سرانجام در روز جمعه 27 آذر 1377 در سن 93 سالگی به رحمت ایزدی پیوست. وی در حرم مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در شهر ری به خاک سپرده شد.ر. ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک، حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1378.
2. کتاب آیت‌الکرسی، پیام آسمانی توحید: که مأمور ساواک، موضوع آن را به اشتباه درباره آسمان دانسته است.
3. آیت‌الله حاج شیخ محمدتقی نصیری: در سال 1310 ﻫ ش در سمنان به دنیا آمد. پس از تحصیلات حوزوی در قم به سمنان بازگشت و به مدت نیم قرن در خدمت دین و مردم سمنان بود که تدریس و تبلیغ و مدیریت حوزه علمیه یکی از این خدمات است. آیت‌الله نصیری از محضر بزرگانی چون: ملاعلامحسین هراتی، ادیب نیشابوری و میرزا هاشم قزوینی، آیت‌الله العظمی بروجری، آیت‌الله العظمی سیدمحمدضا گلپایگانی، محقق داماد و آیت‌الله العظمی امام خمینی (ره) کسب فیض کرد. آیت‌الله نصیری در جریان نهضت امام خمینی(ره) یکی از همراهان ایشان بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در سنگر تبلیغ و ارشاد به فعالیت پرداخت و یکی از فرزندان خود به نام محمدصادق را در جریان جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران به اسلام و انقلاب اسلامی تقدیم نمود. آیت‌الله محمدتقی نصیری سرانجام در شهریور ماه 1393 ﻫ ش دارفانی را وداع گفت. کتاب «آیت‌الله حاج شیخ محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک» را مرکز بررسی اسناد تاریخی در سال 1394 منتشر کرده است.
4. مسجد جامع، از قدیمی‌ترین ابنیه شهر سمنان که بخش‌های مختلف آن، میراث دوران‌های مختلف اسلامی است. بخشی از بازار سمنان در کنار این اثر معنوی قرار دارد.