موضوع : سیدمحمود علایی طالقانی
تاریخ سند: 30 خرداد 1351
موضوع : سیدمحمود علایی طالقانی
متن سند:
به : ر ـ ساواک از : ژ.کل.
ر 2 (دایره اطلاعات) شماره : 33 /128 /02 /501 با نگرش به 7732 /312 ـ 18 /9 /50 ناحیه ژاندارمری کرمان گزارش می نماید.
یادشده در ساعت 1015 روز 21 /3 /51 با هواپیما از زاهدان به کرمان وارد و بلافاصله از فرودگاه به بافت بدرقه گردیده است.
ف ـ ژ کل ـ ارتشبد اویسی1 از سوی سپهبد معزی تحویل رئیس بخش 312 شده است دایره عملیات 31 /3 فیش بررسی و ارائه فرمایند.
1 /4
توضیحات سند:
1ـ غلامعلی اویسی، عامل کشتار مردم تهران در دو فاجعه بزرگ پانزدهم خرداد 1342 و هفدهم شهریور 1357، در 1297 در قم به دنیا آمد.او، در سال 1315، دوره شش ساله دبیرستان نظامی و در 1317 دوره دانشکده افسری را به پایان رساند.
اویسی، در 1337 ـ 1331 در مشاغل گوناگون نظامی، فرماندهی گروهان و گردان و آموزشگاه گروهبانی لشکر 2، ریاست شعبه بازرسی دژبان مرکز و فرماندهی هنگ 26 تیپ کازرون را عهده دار بود.
پس از کودتای 28 مرداد 1332، اویسی، به دریافت نشان درجه دوم رستاخیز نائل شد و بتدریج ترقی وی، در هرم دیوانسالاری نظامی آغاز گردید.
او، پس از طی دوره دانشگاه جنگ در تهران و دوره ستاد فرماندهی در امریکا، در سال 1339 به ریاست ستاد گارد و در سال 1341، به فرماندهی لشکر یکم گارد رسید و در همین سمت بود که به عنوان فرماندار نظامی تهران، به قتل عام قیام کنندگان پانزده خرداد 1342 دست زد.
وی، در سال 1348، فرماندهی ژاندارمری کشور و در سال 1351، فرماندهی نیروی زمینی ارتش را عهده دار بود.
اویسی، در جریان انقلاب اسلامی، بار دیگر عهده دار سمت فرماندار نظامی تهران شد.
وی، عامل کشتار خونین هفدهم شهریور تهران شناخته شد و بنا به موقعیتش در رأس نیروی زمینی، فرمانداری نظامی سایر شهرها را نیز، تحت کنترل داشت.
او، در دیماه 1357، به بهانه معالجه، از ایران خارج شد و تقاضای بازنشستگی نمود.
اویسی، در زمره نخستین افسران عالیرتبه متواری رژیم پهلوی بود که با سرمایه سرویسهای اطّلاعاتی غرب، فعالیّتهای تروریستی را علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی، از خاک عراق و ترکیه آغاز کرد.
او، در تاریخ 1362، به دست افراد ناشناس، در پاریس به قتل رسید.
(مشاهیر سیاسی قرن بیستم، احمد ساجدی، انتشارات محراب قلم، تهران، 1374، صفحه 60)