صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

مهندس جعفر شریف امامی

مهندس جعفر شریف امامی


متن سند:

کارمند سابق راه آهن بوده و به هزینه وزارت راه جهت تکمیل تحصیلات به کشور آلمان اعزام گردیده و پس از اتمام تحصیلات به کشور مراجعت و مشغول خدمت گردیده است مدتی نیز در وزارت کشاورزی و در کابینه مرحوم رزم آرا به کفالت وزارت راه منصوب و با حمایت و پشتیبانی کامل دکتر عبداللّه معظمی برادر همسرش که در زمان حکومت مرحوم مصدق رئیس مجلس شورایملی بوده به سناتوری انتخاب و در کابینه دکتر اقبال وزیر اقتصاد و سپس به نخست وزیری منصوب و در حال حاضر نیز به ریاست مجلس سنا و بنیاد پهلوی را عهده دار می باشد.
اکثر دوستان خود را در بنیاد پهلوی به کار گمارده و اخیرا با تبانی و سازش با مهندس روحانی وزیر آب و برق مقداری زیادی زمین در قزوین خریداری و در شهرستان کرج نیز مقداری زمینی از شخصی به نام کهبد گرفته که با کمک و همت دکتر معظمی دامداری عظیمی در کرج تأسیس نموده دارای باغ مشجر بزرگی از درختان سیب و گلابی می باشد که در سال در حدود 200 هزار تومان محصول دارد و با دوستی و آشنایی نزدیک که با آقای فاتح دارد اکثر میوه ها را در سردخانه وی نگهداری تا غیر از فصل معین به قیمت گزافی در بازار به فروش برساند شخصی است تاجر پیشه اهل زدوبند و در زندگی خصوصی بسیار خسیس ولی در محیط اداری حاتم طائی و از پول بنیاد و مجلس به عناوین مختلف خرج می نماید دارای یک فرزند پسر که در ایران تحصیل می کند و دو طرف دختر یکی همسر معظمی ها و دیگری که در اروپا مشغول تفریح و گردش و خوشگذرانی می باشد و در نظر است که با پسر مهندس زنگنه ریاست سازمان برنامه حکومت مصدق ازدواج نماید شخص مذکور رئیس جمعیت فراماسیون نیز می باشد از نظر صحت عمل و درستی مورد اعتماد نبوده و به مناسبت تجاربی که در مشاغل مختلف داشته دارای مدیریت و شایستگی می باشد همچنین بواسطه فعالیت مضره معظمی و احمد آرامش شوهر خواهرش که از طرفداران جدی حکومت مصدق بوده اند از حسن شهرت مطلوبی برخوردار نبوده شخصی است خودخواه جاه طلب و برای رسیدن به مقامات مملکتی از هیچ جنایتی روگردان نیست به آقای اسداله علم1 و اردشیر زاهدی و سپهبد نصیری روابط حسنه ای نداشته و اکثرا مابین سناتورها از آنان بدگویی می نماید.
پدر مشارالیه معمم است و دارای حسن شهرت نبوده شخص مورد بحث در عنفوان جوانی از لباس روحانی استفاده می نموده دارای دو خواهر یکی مطلقه بوده و هویت همسرش معلوم نیست و دیگری همسر آرامش که به علت اهانت به مقام سلطنت و حکومت مشروطه و طرفداری از مصدق به زندان محکوم و اخیرا آزاد گردیده است با کمک سیاست دولت انگلیس و چون فردی پشت هم انداز می باشد توانسته موقعیت و نفوذ خود را تاکنون حفظ نماید.
غلامحسین 1 /3 /50

توضیحات سند:

1ـ امیراسداللّه علم فرزند محمد ابراهیم خان شوکت الملک در سال 1298 در بیرجند متولد شد.
در سال 1321 از دانشکده کشاورزی کرج فارغ التحصیل گردید.
او از اوان جوانی وارد سیاست شد.
ازدواج مصلحتی او با ملکتاج قوام دختر قوام الملک شیرازی یکی از متحدین انگلیس در جنوب ایران، به دستور رضاشاه صورت گرفت و راه پیشرفت او را هموارتر ساخت.
طی سالهای 1313 ـ 1320 در ارتباط فعال با سرویس اطلاعاتی بریتانیا نقش حساسی در عملیات جاسوسی، به ویژه در تهران و شرق و جنوب ایران ایفا نمود و در رأس شبکه عوامل اینتلیجنت سرویس قرار گرفت.
در سال 1323 اسداللّه علم حکم مقام پیشخدمتی مخصوص شاه را از محمدرضا پهلوی دریافت کرد و در سال 1326 فرماندار کل بلوچستان شد که تا سال 1328 به طول انجامید.
در دی ماه 1328 در کابینه ساعد وزیرکشور شد.
در ترمیم این کابینه، به وزارت کشاورزی منصوب گردید.
او در کابینه منصور بار دیگر وزیر کشاورزی شد و سپس در کابینه رزم آراء به پست وزارت کار رسید.
با قتل رزم آراء و نخست وزیری مصدق، علم از سوی شاه سرپرست اداره املاک و مستغلات پهلوی شد و از هرگونه تلاش جهت سقوط دولت مصدق باز نایستاد و در کودتای 28 مرداد 1332 نقشی مؤثر ایفا کرد.
پس از کودتا و قدرت یابی مجدد شاه، علم در زمره یکی از معدود مشاوران شاه درآمد.
با تشکیل کابینه حسین علاء در فروردین 1334 وزیر کشور شد که تا نیمه فروردین 1336 ادامه یافت.
در این سال رژیم پهلوی برای نشان دادن خود به عنوان حکومتی دموکراتیک تشکیل دو حزب را تدارک دید که علم در رأس حزب مردم قرار گرفت.
در اوایل دهه 1340 شاه بنیاد موقوفات خاندان پهلوی را تأسیس کرد و او را به عنوان سرپرست انتصاب نمود که تا مرداد سال 1341 به طول انجامید.
در 30 تیر 1341 به سمت نخست وزیری منصوب شد.
رفراندوم فرمایشی «انقلاب سفید» در دوران زمامداری او انجام گرفت که با مخالفت همه جانبه مردم و علماء روبرو گردید.
البته پیش از آن امام خمینی (سلام اللّه علیه) به اشکال گوناگون علم و سیاستهای او از جمله مصوبه هیأت دولت در مورد انجمنهای ایالتی و ولایتی را مورد حمله قرار داده بودند.
گسترش اعتراضات راهی جز عقب نشینی برای او باقی نگذاشت و مصوبه فوق الذکر در 8 آذر 1341 ملغی اعلام شد.
اما روند حوادث منجر به قیام پانزده خرداد 1342 گردید که علم در سرکوب آن نقش ویژه و تعیین کننده ای داشت.
دیری نپایید که وی از سمت خود استعفا داد و به ریاست دانشگاه پهلوی در شیراز منصوب شد.
مدتی در پست وزارت دربار به محمدرضا خدمت کرد، ولی به علت بیماری در نیمه مرداد 1356 استعفا داد.
سرانجام علم، یکی از قدرتمندترین مهره های رژیم شاه در تاریخ 25 فروردین 1357 بر اثر سرطان خون در یکی از بیمارستانهای آمریکا از پا درآمد.
ر.ک : ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج 1 و 2 بازیگران عصر پهلوی، ج 1، ص 643 ناصر نجمی، از سید ضیاء تا بازرگان، ج 1 و 2 پیتر آوری، تاریخ معاصر ایران از کودتای 28 مرداد تا اصلاحات ارضی، ص 9، (ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی)

منبع:

کتاب جعفر شریف امامی به روایت اسناد ساواک صفحه 406


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.