گزارش
گزارش
متن سند:
گزارشاز: ۳۱۲
محترماً به استحضار می‌رساند:
لیستی از طریق دفتر تیمسار ریاست ساواک ارسال و به فرموده مقرر شده درباره افراد مندرج در لیست مزبور بررسی و هر کدام استحقاق ارفاق دارند، مورد ارفاق قرار گیرند. به شرح زیر وضعیت افراد مذکور به استحضار می‌رسد. مستدعی است اوامر عالی را ابلاغ فرمایند.
۱- شیخ عباس پورمحمدی ماهونکی1 شغل واعظ:
نامبرده بالا یکی از روحانیون ناراحت و افراطی شهرستان کرمان می‌باشد که به علت ایراد مطالب تحریک‌آمیز در منابر خود طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان مذکور به دو سال به بندر لنگه تبعید گردیده است. (آزادی وی بلامانع است)
۲- محمدجواد حجتی کرمانی شغل واعظ:
یادشده یکی از وعاظ ناراحت و افراطی شهرستان قم می‌باشد که به علت سخنرانی‌های تحریک‌آمیز و تشویق مردم به شورش و بلوا طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان مذکور ابتدا تبعید و سپس دستگیر و در حال حاضر در کمیته مشترک ضدخرابکاری بازداشت می‌باشد. (آزادی وی به مصلحت نیست)
۳- جلال طاهری حسین‌آبادی ۲ فرزند عبدالخالق شغل واعظ:
نامبرده بالا یکی از روحانیون ناراحت و از طرفداران خمینی در اصفهان می‌باشد که در تحریک مردم به شورش و بلوا در شهرستان مذکور نقش اساسی داشته که ابتدا طبق رأی کمیسیون امنیتی اجتماعی شهرستان اصفهان تبعید و سپس بازداشت و به تهران اعزام و در حال حاضر در کمیته مشترک ضدخرابکاری بازداشت می‌باشد. (با توجه به کهولت و بیماری آزادی وی بلامانع است مشروط به اینکه به اصفهان مراجعت نکند)
۴- عبدالمجید معادیخواه فرزند حسین شغل طلبه:
نامبرده یکی از طلاب ناراحت شهرستان قم می‌باشد که دارای سوابق ممتد بازداشتی بوده که اخیراً به علت سخنرانی‌های تحریک‌آمیز طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان قم به سه سال اقامت اجباری در جیرفت محکوم گردیده لیکن مشارالیه اخیراً محل تبعید خود را ترک که دستور دستگیری وی صادر گردیده است
۵ ـ حیدر علی جلالی فرزند علی حسین شغل واعظ: نامبرده بالا یکی از روحانیون مخالف و ساکن تهران می‌باشد که به علت اهانت به مقام شامخ سلطنت در تاریخ 28 /5 /57 دستگیر و در حال حاضر در کمیته مشترک ضدخرابکاری بازداشت می‌باشد. (آزادی وی بلامانع است)
۶- جواد هشترودی فرزند یوسف شغل واعظ: یادشده بالا از زندان آزاد شده
۷- محمدمهدی ربانی رانکوهی فرزند ابوالمکارم شغل طلبه:
نامبرده بالا یکی از وعاظ و روحانیون ناراحت و از طرفداران خمینی می‌باشد که به علت تحریک مردم به شورش و بلوا به سه سال اقامت اجباری در جیرفت محکوم لیکن به علت ترک محل تبعید خود دستور دستگیری وی صادر گردیده است.
۸- فضل‌الله مهدیزاده محلاتی فرزند غلامحسین شغل واعظ: یادشده بالا یکی از روحانیون فوق‌العاده ناراحت و از طرفداران خمینی و ساکن تهران می‌باشد که با وجود آنکه ممنوع‌المنبر بوده در مجالس و در منزل محمدتقی فلسفی سخنرانی و مطالب تحریک‌آمیز و خلاف مصالح کشور بیان می‌نموده که در تاریخ 7 /3 /57 در تهران دستگیر و در تاریخ 28 /4 /57 با قرار منع پیگرد از زندان آزاد شده است.
9- حسینعلی منتظری فرزند علی شغل واعظ: نامبرده بالا یکی از روحانیون متعصب قشری و ناراحت بوده که تاکنون اقدامات متعددی در زمینه تحریک مردم به شورش و بلوا داشته و به همین اتهام چندین بار بازداشت و سپس آزاد شده است. مشارالیه در اغتشاشات افراد اخلالگر در سال ۵۴ در حوزه علمیه قم یکی از محرکین اصلی به انجام اخلال در نظم عمومی بوده و با عناصر وابسته به گروه‌های خرابکار و تروریست نیز رابطه برقرار نموده و با کمک مالی به این گروه‌ها آنان را تقویت و یاری می‌کرده است که به همین جهت در سال ۵۴ دستگیر و سرانجام به ده سال حبس محکوم گردیده است (آزادی وی به مصلحت نیست)
۱۰- ابوالقاسم خزعلی فرزند غلامرضا شغل واعظ:
یادشده یکی از روحانیون ناراحت و افراطی شهرستان قم و از طرفداران خمینی می‌باشد که همواره در منابر خود مبادرت به ایراد مطالب تحریک‌آمیز و خلاف مصالح کشور می‌نماید، مشارالیه اخیراً به اتهام تحریک مردم به اغتشاش و انجام تظاهرات خیابانی در شهرستان قم، طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان مذکور به سه سال اقامت اجباری در شهرستان بیجار محکوم ولی یادشده متواری و تاکنون دستگیر نگردیده است.
11- محمدصادق صادقی گیوی معروف به خلخالی فرزند یدالله شغل واعظ:
نامبرده یکی از روحانیون ناراحت و افراطی شهرستان قم می‌باشد که به اتهام تحریک مردم به اغتشاش و انجام تظاهرات خیابانی از طریق کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان مذکور به سه سال اقامت اجباری در شهرستان بندر لنگه محکوم گردیده است. (آزادی وی بلامانع است)
۱۲ ـ محمدتقی عبدوست (عبدوس) فرزند عباس شغل طلبه:
نامبرده بالا به علت ایراد مطالب خلاف واقع و تحریک‌آمیز و تجلیل از خمینی در شهرستان شهسوار دستگیر و به کمیته مشترک ضدخرابکاری اعزام گردیده است و در حال حاضر در بازداشت بسر می‌برد. (فعلاً آزادی وی به مصلحت نیست)
۱۳ ـ محمد یزدی معروف به خیرخواه یزدی فرزند علی شغل واعظ:
نامبرده بالا یکی از روحانیون ناراحت و افراطی شهرستان قم می‌باشد که به اتهام تحریک مردم به اغتشاش و انجام تظاهرات خیابانی طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان مذکور به سه سال اقامت اجباری در شاه‌آباد غرب محکوم گردیده است. (آزادی وی بلامانع است)
۱۴ ـ سیدعلی‌محمد دستغیب فرزند علی‌اکبر شغل واعظ:
یاد شده بالا یکی از روحانیون ناراحت و افراطی مقیم شیراز می‌باشد که به علت تحریک مردم به اغتشاش و اخلال در نظم عمومی در تاریخ 15 /1 /56 طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان مذکور به سه سال اقامت اجباری در بندرلنگه محکوم گردیده است. (آزادی وی بلامانع است)
۱۵ ـ علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی ۳ فرزند علی شغل واعظ:
یادشده بالا از روحانیون افراطی و طرفدار خمینی می‌باشد که فعالیت‌های حادی به نفع خمینی داشته و اکثراً در منابر خود مطالب تحریک‌آمیز و انتقادی عنوان و از روحانیون افراطی و گروه‌های خرابکار پشتیبانی می‌نموده و دارای سابقه بازداشتی نیز می‌باشد. مشارالیه در سال ۵۴ به اتهام فعالیت به نفع گروه به‌اصطلاح مجاهدین خلق دستگیر و سرانجام به سه سال حبس جنائی درجه یک محکوم گردیده است. (برای وی تقاضای عفو شده است)
۱۶ – نورالدین رحیمی ۴ فرزند سیدعلی‌اکبر شغل پیش‌نماز:
نامبرده یکی از روحانیون افراطی و طرفدار خمینی است که در زمینه توزیع اعلامیه‌های خمینی و برگزاری مجلس ختم کشته‌شدگان وقایع تبریز و دیگر شهرهای کشور دست‌اندر کار بوده و در اغتشاشات روزهای ۱۸ و 23 /5 /57 شهرستان خرم‌آباد شرکت داشته که به همین جهت در تاریخ 23 /5 /57 در شهرستان مذکور دستگیر و در حال حاضر در کمیته مشترک ضدخرابکاری بازداشت می‌باشد. (آزادی وی به مصلحت نیست)
۱۷- حسین حق‌بین فرزند رضا شغل طلبه: یادشده به اتهام شرکت در تظاهرات شهرستان قم دستگیر و در بازرسی بدنی از وی یک قبضه سلاح کمری با چهار عدد فشنگ کشف و در حال حاضر در کمیته مشترک ضدخرابکاری بازداشت می‌باشد. (آزادی وی به مصلحت نیست)
18- مجید سیف‌السادات فرزند مرتضی شغل واعظ:
نامبرده بالا به اتهام ایراد سخنان خلاف مصالح کشور و تحریک و تشویق مردم به ایجاد تظاهرات و آشوب و بلوا در شهرستان خرم‌آباد در تاریخ 23 /5 /57 دستگیر و سپس به تهران اعزام و در کمیته مشترک ضدخرابکاری بازداشت می‌باشد. (آزادی وی به مصلحت نیست).
19 ـ صدرالدین حائری 5 فرزند عبدالحسین شغل پیش‌نماز:
یادشده بالا یکی از روحانیون ناراحت و افراطی و ساکن شیراز می‌باشد که نمایندگی خمینی را نیز در استان فارس داراست. مشارالیه در تاریخ 19 /6 /57 به علت تحریک مردم به انجام تظاهرات و تشویق مردم به فعالیت به نفع خمینی در شیراز دستگیر گردیده است. (آزادی وی بلامانع است)
۲۰ ـ عبدالرحیم ربانی شیرازی شغل واعظ:
نامبرده بالا از وعاظ ناراحت و از طرفداران خمینی در شهرستان قم می‌باشد که در سخنرانی‌های خود مردم را تحریک به فعالیت‌های ضد ملی نموده که به همین مناسبت طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان قم به سه سال اقامت اجباری در جیرفت محکوم گردیده است. (آزادی وی بلامانع است.)
۲۱ ـ عباسعلی صادقی قهاره فرزند محمدباقر شغل امام جماعت:
نامبرده بالا به اتهام ایراد سخنان خلاف مصالح مملکت و تحریک و تشویق مردم به ایجاد تظاهرات و آشوب و بلوا در شهرستان خرم‌آباد در تاریخ ۵۷/۵/۲۳ دستگیر و به تهران اعزام و در کمیته مشترک ضدخرابکاری بازداشت می‌باشد. (آزادی وی به مصلحت نیست)
۲۲ ـ مهدی قاضی فرزند رضا شغل واعظ:
نامبرده بالا یکی از روحانیون افراطی و ناراحت مقیم قم و از طرفداران خمینی می‌باشد که در اثر تحریک مردم به شورش و بلوا عده‌ای مبادرت بشکستن شیشه‌های بانک‌ها و حمله به محل حزب رستاخیز و شکستن شیشه‌های اتومبیل‌های متوقف شده نموده که به همین علت به سه سال اقامت اجباری در سقز محکوم گردیده است. ضمناً محمدتقی فلسفی از حضور تیمسار ریاست ساواک استدعای بذل توجه در مورد مشارالیه را نموده که مراتب طی گزارشی در تاریخ 11 /7 /57 به عرض رسیده و ریاست ساواک پی‌نوشت فرمودند فعلاً اقدامی ندارد (آزادی وی به مصلحت نیست)
۲۳ ـ سیدعلی اصغر دستغیب 6 فرزند علی‌اکبر شغل واعظ و پیش‌نماز: نامبرده بالا یکی از وعاظ ناراحت و افراطی و از طرفداران خمینی در شیراز می‌باشد که چندین بار احضار و تذکرات لازم به وی داده شده، مشارالیه به علت تحریک مردم به ایجاد بلوا و شورش و اخلال در نظم عمومی طبق رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهرستان مذکور به سه سال اقامت اجباری در سراوان محکوم گردیده است. (آزادی وی بلامانع است)
۲۴ ـ سیدمحمود علائی طالقانی ۷ فرزند ابوالحسن شغل امام جماعت:
نامبرده بالا تاکنون چندین بالا (بار) به علت فعالیت ضد امنیتی دستگیر و سرانجام بده سال حبس محکوم و پس از گذشت هفت سال از محکومیتش مورد عفو ملوکانه واقع و از زندان مرخص شده لیکن پس آزادی از زندان مجدداً فعالیت‌های خود را شروع و در منابر از اقدامات و فعالیت‌های گروه‌های تروریست پشتیبانی که به یک سال و نیم اقامت اجباری در بافت محکوم و پس از طی مدت تبعیدی، در تهران از نظر مالی به گروه تروریست مارکسیست‌های اسلامی کمک‌هایی می‌نموده که به همین علت در سال ۵۴ دستگیر و سرانجام بده سال زندان محکوم گردیده است. (آزادی وی به مصلحت نیست)
۲۵ ـ محمد جعفری معروف به ورامینی فرزند ابراهیم شغل روحانی:
نامبرده بالا یکی از روحانیون افراطی بوده که به دنبال سخنرانی تحریک‌آمیز در خرم‌آباد دستگیر و به تهران اعزام و در حال حاضر در کمیته مشترک ضدخرابکاری بازداشت می‌باشد (آزادی وی فعلاً به مصلحت نیست)
توضیحات سند:
۱- عباس پورمحمدی ماهونکی از روحانیون رفسنجان است. وی در حوزه علمیه قم تحصیل کرد. سپس به رفسنجان بازگشت و به اقامه جماعت و تبلیغ پرداخت و در مدرسه علمیه آن شهر به تربیت طلاب همت گماشت. وی از جمله روحانیون مبارز در فاصله ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ است (شریف رازی، محمد گنجینه دانشمندان، ج ۵. ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰)۲- جلال‌الدین طاهری حسین‌آبادی معروف به طاهری اصفهانی در اصفهان به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۳ ش با رتبه اول دیپلم گرفت و به رغم اصرار رئیس فرهنگ اصفهان برای ادامه تحصیل در علوم جدید، وارد مدرسه صدر شد و تحصیلات حوزوی را شروع کرد. در سال ۱۳۲۵ برای ادامه تحصیل به قم آمد و دوره سطح را خواند و به درس خارج فقه و اصول آیات عظام خوانساری. بروجردی، محقق داماد و حضرت امام(ره) حاضر شد و افزون بر این به همراه شهید مطهری. شهید بهشتی و...در درس خصوصی حضرت امام که در حجره شهید مطهری تشکیل می‌شد شرکت کرد. از آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی حضوری فعال داشت با اجازه حضرت امام(ره) اقدام به اقامه نماز جمعه در شهر اصفهان کرد و چون نماز وی مورد استقبال چشمگیر مردم قرار گرفت به دستور ساواک نماز جمعه او تعطیل شد. در سال ۱۳۵۶ و بعد از شهادت حاج آقا مصطفی خمینی دستگیر و به تهران اعزام شد و مدت‌ها در زندان کمیته مشترک و زندان قصر مورد بازجویی و شکنجه قرار گرفت. در آستانه پیروزی انقلاب از زندان آزاد شد. امامت جمعه اصفهان و نمایندگی مجلس خبرگان رهبری از جمله مسئولیت‌های وی بعد از انقلاب می‌باشد (پیام انقلاب، شماره ۵۴. [۲۹ اسفند ۱۳۶۰]، ص ۱۹-۱۶ و ۵۴ و شماره ۵۵ [۱۴ فروردین ۱۳۶۰]. ص 45-42)
۳- آیت‌الله علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۱۳ ش در یکی از بخش‌های رفسنجان به نام «نوق» در خانواده‌ای متوسط و کشاورز به دنیا آمد. از پنج سالگی به مکتب‌خانه رفت و چندین سال در مکتب‌خانه درس خواند. در سال ۱۳۲۷ ش با تصمیم و توصیه خانواده جهت تحصیل علوم دینی روانه قم شد. در حوزه علمیه قم به تحصیلات خود ادامه داد و تابستان‌ها در مدرسه علوی تهران به تحصیل علوم جدید پرداخت. دوران مقدمات و سطح را نزد مدرسان حوزه علمیه قم از جمله آیات مشکینی، مجاهد سلطانی و... گذراند و در دوره خارج فقه و اصول از محضر آیت‌الله العظمی بروجردی استفاده کرد؛ اما بیشترین بهره را از درس حضرت امام(ره) برد و حدود هفت سال از شاگردان نزدیک حضرت امام بود و هر روز به درس ایشان حاضر می‌شد. معروف‌ترین دوستان طلبگی هاشمی رفسنجانی عبارت بودند از: آیات سیدعلی خامنه‌ای، ربانی املشی و دکتر محمدجواد باهنر و آقای محمدجواد حجتی کرمانی. هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۳۶ ش با همکاری شهید باهنر و دیگران سازمان انتشاراتی مکتب تشیع را تأسیس کردند.
هاشمی رفسنجانی سوابق مبارزاتی خود را به سه دوره تقسیم می‌کند. دوره اول را شرکت در نهضت ملی شدن صنعت نفت از طریق شرکت در جلسات سیاسی ـ مذهبی و پخش اعلامیه برمی‌شمارد. دوره دوم را در فاصله بین نهضت ملی نفت تا آغاز نهضت اسلامی در سال ۱۳۴۱ می‌داند که مبارزه از طریق سخنرانی و آگاهی دادن به مردم بود و دوره سوم را مبارزه مستقیم نام نهاده که از ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۷ به طول انجامید. در این دوره پنج بار دستگیر، محاکمه و زندانی شد. ابتدا در سال ۱۳۴۲ ش به منظور اعزام به خدمت سربازی دستگیر شد. بعد از دو ماه فرار در سال ۱۳۴۳ دوباره دستگیر شد و مدت چهار ماه بازجویی و شکنجه گردید. وی متهم به شرکت در ترور منصور بود. اما در واقع به دلیل نگارش کتاب «کارنامه سیاه استعمار» دستگیر شده بود. در سال ۱۳۴۶ بار دیگر دستگیر و به سه ماه زندان محکوم گردید. در سال‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ نیز دستگیر شد و مدتی را در زندان گذراند. در سال ۱۳۵۴ به دلیل ایجاد یک خط سالم برای جلوگیری از انحراف افراد سازمان مجاهدین خلق برای چندمین مرتبه گرفتار شد و مدت سه سال در زندان رژیم بود (به نقل از زندگینامه خود نگاشته مندرج در کتاب تشکل فراگیر، اثر عبدالله جاسبی، ج ۴، ص ۳۱۰ ـ ۳۱۳).
۴- حجت‌الاسلام و المسلمین نورالدین رحیمی فرزند سیدعلی‌اکبر رحیمی در سال ۱۳۱۴ ش در خرم‌آباد به دنیا آمد. از دوازده سالگی تحصیلات مقدماتی را در حوزه علمیه قم آغاز کرد و سرانجام در ادامه تحصیل در این حوزه به درس بزرگانی چون حضرت امام(ره) آیت‌الله بروجردی، آیت‌الله داماد و آیت‌الله صدر حاضر شد. سپس به خرم‌آباد مراجعت کرد و به عنوان ممتازترین شاگرد آیت‌الله کمالوند در حوزه علمیه کمالیه مشغول تدریس و تبلیغ گردید و در غیاب آیت‌الله کمالوند امور مدرسه کمالیه را اداره می‌کرد. پس از فوت آن مرحوم رسماً به عنوان جانشین آیت‌الله کمالوند به سرپرستی حوزه علمیه کمالیه و امامت جمعه خرم‌آباد برگزیده شد. وی در جریان سال‌های مبارزه با حکومت پهلوی همگام و همراه با شهید آیت‌الله اسدالله مدنی بود و به سبب فعالیت‌های سیاسی سال‌های ۱۳۴۳ ۱۳۴۴ و ۱۳۵۷ به زندان افتاد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه علمیه کمالیه و کمیته انقلاب اسلامی خرم‌آباد به خدمتش ادامه داد و بعد از شهادت برادرش فخرالدین رحیمی در حادثه هفتم تیر ۱۳۶۰، از سوی مردم ملاوی به نمایندگی مجلس شورای اسلامی انتخاب شد. وی در دوره دوم مجلس شورای اسلامی هم نماینده مردم ملاوی بود و سرانجام در اسفند ۱۳۶۴، هنگامی که همراه با عده‌ای از شخصیت‌ها و مسئولان کشوری با یک هواپیمای غیر نظامی عازم جبهه‌های جنوب با زدند در نزدیکی اهواز با حمله هواپیماهای متجاوز عراق به شهادت رسیدند (اطلاعات، شماره ۱۷۹۲۵، 16 /4 /1365، ص ۱۱۴؛ کیهان، شماره ۱۲۹۶۵، 29 /11 /1365، ص 6).
۵- آیت‌الله حاج شیخ صدرالدین حائری در سال ۱۳۰۹ ش در شیراز به دنیا آمد، مقدمات، ادبیات و دوره سطح را در ایران خواند و برای ادامه تحصیل به نجف اشرف رفت و از مدرسان آن حوزه استفاده برد. سپس به شیراز بازگشت و به اقامه جماعت و ترویج دین و تبلیغ و تفسیر قرآن و تألیف پرداخت. وی از جمله روحانیان مبارز پیرو خط امام بود و چندین بار مورد تعقیب و دستگیری مأموران ساواک قرار گرفت. هم‌اکنون ایشان نماینده مرکز مدیریت حوزه علمیه قم در شیراز بوده و در مسجد امام خمینی شیراز اقامه جماعت می‌نماید. (شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج ۵. ص ۴۴۰)
۶- حجت‌الاسلام و المسلمین علی‌اصغر دستغیب در سال ۱۳۲۴ ش در شیراز به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را تا اخذ دیپلم ریاضی ادامه داد و هم‌زمان به فراگیری علوم حوزوی پرداخت و دوره سطح را گذراند. در مبارزات سال ۱۳۴۲ که در منطقه فارس از سوی شهید دستغیب هدایت می‌شد فعالانه شرکت کرد. پس از آن دائماً از طرف مأموران رژیم مورد تعقیب و یا جلب و منع بود از جمله در سال ۱۳۵۱ ش دو بار دستگیر شد. پس از آن برای شرکت در دوره خارج فقه و اصول به قم آمد. در سال ۱۳۵۶ هم‌زمان با اوج گیری انقلاب اسلامی به زندان عادل‌آباد مشهد افتاد و سپس به سراوان در سیستان و بلوچستان و از آنجا به بندر لنگه منتقل شد. نمایندگی مجلس خبرگان رهبری از جمله مسئولیت‌های وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی است (کیهان، شماره ۱۱۷۵۰ [۲۷ آذر ۱۳۶۱]، ص ۸)
۷- آیت‌الله سیدمحمود علایی طالقانی معروف به طالقانی، سال ۱۲۸۹ ش / ۱۳۲۹ ق در روستای گلیرد از توابع طالقان به دنیا آمد. پدر ایشان آیت‌الله سیدابوالحسن طالقانی از شاگردان میرزای شیرازی و از دوستان نزدیک شهید مدرس بود. سیدمحمود تا ده سالگی در زادگاهش خواندن و نوشتن و مقدمات معارف دینی را فرا گرفت. در ۱۲۹۹ ش برای ادامه تحصیل به قم رفت و در مدارس رضویه و فیضیه دوره‌های سطح و خارج فقه و اصول را با موفقیت به پایان رساند. در سال ۱۳۱۷ ش پس از نائل شدن به درجه اجتهاد به تهران مهاجرت کرد و در مدرسه سپهسالار (عالی شهید مطهری) به تدریس پرداخت. سال بعد به اتهام توهین به مقامات رژیم و نداشتن جواز عمامه بازداشت گردید. وی در طول دوران زندان به جوانان تفسیر قرآن آموخت. در سال ۱۳۲۱ کانون اسلامی مخفی را با شرکت استادان و دانشجویان مسلمان به هدف نشر و اشاعه معارف قرآنی تشکیل داد در سال ۱۳۲۳ امامت مسجد روستای شهرک در مرکز بخش طالقان را به عهده گرفت. در سال ۱۳۲۷ امامت مسجد هدایت که کانون تجمع روشنفکران و تحصیل‌کرده‌های مسلمان بود را عهده‌دار گردید. در ماجرای نهضت ملی نفت از این نهضت حمایت کرد و پس از کودتای ۲۸ مرداد مدتی به زندان افتاد. آیت‌الله طالقانی در تأسیس نهضت مقاومت ملی و نهضت آزادی ایران نقش فعالی داشت. در بهمن ۱۳۴۱ و در آستانه رفراندوم دستگیر و زندانی شد. در سال ۱۳۴۲ و در اوج نهضت اسلامی به رهبری حضرت امام دستگیر و برای مدت ده سال محکوم به زندان شد. در سال ۱۳۴۶ عفو و آزاد شد اما در ۱۳۵۰ دوباره بازداشت گردید و برای مدت سه سال به زابل و بافت تبعید گردید. در سال ۱۳۵۴ به جرم مبارزات اسلامی و به اتهام اقدام علیه امنیت کشور دستگیر و محکوم به ده سال حبس شد و تا آبان‌ماه ۱۳۵۷ در زندان بود. آیت‌الله طالقانی هدایت و رهبری راهپیمایی تاسوعا و عاشورای ۵۷ را عهده‌دار بود. ایشان سرانجام در ۱۹ شهریور ۱۳۵۸ دار فانی را وداع کرد. آثار زیادی از وی به ویژه درباره تفسیر و معارف قرآنی بر جای مانده است (کیهان، شماره ۱۱۳۷۹ [۱۸ / شهریور / ۱۳۶۰]، ص ۶؛ نوید اصفهان، شماره ۲۶۲ [۱۷ شهریور ۶۲]، ص ۸ اطلاعات هفتگی، شماره 2005 [19 /6 /1359]، ص 15-10 و 62-58)