مستخرجه از بولتن خبرهای رادیوئی جهان مورخه
تاریخ سند: 16 فروردین 1337
مستخرجه از بولتن خبرهای رادیوئی جهان مورخه
متن سند:
شماره : 10 /3 ج 3 تلگرام رضا روستا رادیو صوت العرب دیشب در برنامه اخبار خود خبری پخش کرد دائر بر اینکه سندیکای کارگران مصر تلگرامی از رضا روستا دبیر کل اتحادیه کارگران ایران دریافت داشته است.دبیر کل اتحادیه کارگران در این تلگرام وحدت مصر و سوریه و یمن را تبریک گفته و یادآور شده که این اتحاد کلیه ملل عربی را تقویت خواهد کرد و آنها را در مبارزه علیه استعمار کمک خواهد نمود.
تلگرام رضا روستا سپس می گوید که تمامی افراد ملت ایران مبارزه و جهاد ملل عرب را علیه پیمان استعماری بغداد1 و طرح آیزنهاور2 تایید می نماید و از تصمیمات کنفرانس اخیر ملل آسیائی و افریقائی در قاهره پشتیبانی می کند.
پرونده رضا روستا
توضیحات سند:
1 ـ پیمان بغداد : این پیمان در سال 1955 میلادی (1334 ش) ابتدا میان عراق و ترکیه منعقد شد و در همان سال انگلستان، پاکستان و ایران نیز به آن پیوستند و از اعضای اتحادیه عرب و قدرتهای بزرگ غربی هم دعوت شد تا به منظور حفظ امنیت خاورمیانه و جلوگیری از خطر کمونیسم به این پیمان ملحق شوند، اما هیچ یک از آنان نپذیرفتند.این پیمان که بعدا به پیمان سنتو مشهور شد، بر اثر تشویق های امریکا و هدایت وزیر خارجه آن، «جان فاستر دالیس» تشکیل شده بود، حلقه شمالی خاورمیانه ای از زنجیر امنیتی برای جلوگیری از توسعه طلبی شوروی به حساب می آمد و اگر چه هیچگاه امریکا عضو این پیمان نبود، اما به واسطه پیمان های دو جانبه با ایران، پاکستان و ترکیه و کمک های نظامی به این کشورها، موجودیت پیمان را تضمین می کرد.
این پیمان در پی کودتای 1958 (1337 ش) عراق و خروج این کشور از پیمان بغداد در 1959 (1338) به (سازمان پیمان مرکزی) یا سنتو تغییر نام یافت.
پس از انقلاب 57 ایران نیز از این پیمان خارج شد و در نتیجه آن پیمان سنتو عملاً از هم پاشیده شد.
2 ـ روایت آیزنهاور (1969 ـ 1890 م) از صاحبان منصبان عالیرتبه و رجال سیاسی آمریکا، وی در شمال افریقا (44 ـ 1942) و اروپا (45 ـ 1944) فرمانده نیروی متفقین بود و فرماندهی نیروی پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را تا 1951 برعهده داشت و دو دوره از 1953 تا 1961 رئیس جمهور آمریکا شد.
به نظر می رسد که منظور از طرح مورد اشاره در این سند، طرح پیمان دفاع جمعی آسیای جنوب شرقی باشد که در 5419 در مائیل بوده که به منظور ایجاد نظام اتحاد جهانی علیه کمونیزم ارائه شد.
1 ـ فرهنگ روابط بین الملل، ترجمه و تحقیق حسن پست، ص 232 ـ 231 و در نتیجه آن سازمان پیمان آسیای جنوب شرقی (سیتو) بنیان نهاده شد اعضای این پیمان عبارت بودند از استرالیا، انگلیس، فرانسه، آمریکا، نیوزلند، پاکستان، فیلیپین و تایلند که بعدها کامبوج، لائوس و کره جنوبی نیز به عضویت آن درآمدند.