[گزارش ]
تاریخ سند: 30 تیر 1357
[گزارش ]
متن سند:
گزارش ساواک و شهربانی درباره وضع چراغانی در شهرستانها و از جمله تبریز مبنی بر اینکه سر درب اکثر ادارات دولتی چراغانی بوده ولی اصناف از برگزاری جشن و چراغانی خودداری نموده اند، از شرفعرض گذشت.اوامر ملوکانه شرفصدور یافت: «از ارتشبد شفقت سئوال شود چطور یک چنین چیزی؟» اوامر شاهانه به استاندار آذربایجان شرقی ابلاغ، اظهار داشت: 1ـ علت عدم شرکت اصناف در جشن، صدور اعلامیه ای از طرف قاضی طباطبائی رهبر روحانیون تبریز باستناد نامه ای که از طرف شریعتمداری برای وی نوشته بوده است.
در اعلامیه ذکر شده: برای اعتراض عملی به کارهای خلاف قوانین اسلام و پیشرفت نفوذ کلمه علمای اسلام در افکار مراسم جشن و سرور موقوف و جزئی ترین نشانی از آثار سرور نباید دیده شود.
2ـ روز 30 /4 (15 شعبان) که بازاریان و اصناف در چند مسجد اجتماع نمودند در وقت خروج قصد تظاهرات خیابانی داشته اند که بوسیله عناصر انتظامی جلوگیری و ضمن دستگیری 13 نفر، از اینکه مدرک قاطعی دال برداشتن روابط قاضی طباطبائی با خمینی بدست آمد که وی مجری دستورات خمینی در ایران و بخصوص تبریز میباشد و در مورد موقوف شدن جشن 15 شعبان دستور خمینی بوده که شریعتمداری را هم با اصرار حاضر بقبول آن نموده است.
شخص دستگیر شده به ساواک تحویل گردید.
1 3ـ با توجه به این موضوعات از اهم مسائل این استان و مملکتی است.
»2 دفتر ویژه اطلاعات گزارش فوق در پاسخ او امر ملوکانه در ساعت 1030 روز 31 /4 مخابره گردید.
3 افسر مسئول دفتر
توضیحات سند:
1ـ در توضیح این موضوع بولتن کمیته مشترک ضد خرابکاری چنین نوشته است: «سید جواد پور میرغفاری، پیشه ور، به اتهام شرکت در تظاهرات ضد میهنی و دادن شعارهای مضره توسط مأموران شهربانی تبریز دستگیر و نظر به این که در بازرسی بدنی از یاد شده نامه یکی از روحانیون افراطی به عنوان برادر روح اللّه خمینی به نام مرتضی پسندیده (ساکن خمین) حاوی مطالبی درباره تحریم چراغانی نیمه شعبان و تبلیغ این موضوع و همچنین تکثیر و انتشار اعلامیه ای مربوط به خمینی کشف گردید، در تاریخ 1 /5 /2537 از طریق سازمان اطلاعات امنیت شهرستان تبریز به مرکز انتقال یافت.متهم موصوف در تحقیقات معموله منکر شرکت در اعتصابات و اغتشاشات بوده و اظهار می دارد یکی از روحانیون تبریز در یک ملاقات خصوصی نامه ای به وی داده که به برادر روح اللّه خمینی تحویل نماید.
» (بولتن ویژه کمیته مشترک ضد خرابکاری /ش 4579/ک ـ 4 /5 /2537) 2ـ چه بسا پاسخهایی از این دست، محمدرضا پهلوی را به این نتیجه رساند که برخوردهای نظام سلطنتی با تظاهر کنندگان باید سخت تر از آنچه که تا آن روز روی داده بود، باشد.
«شاه و مشاوران اصلیش معتقد شدند که سازش با رهبران مذهبی امکان ندارد.
» (اسناد لانه جاسوسی/ ج 25/ص 79) در همین سند از سفارت آمریکا است که شاه صراحتا دستور می دهد ارتش وارد رویارویی شود و اجازه آتش گشودن بر تظاهر کنندگان را داشته باشد.
(همان) به عبارت دیگر سران امنیتی رژیم شاه و نیز خود او به این نتیجه رسیدند که خط سازش در میان روحانیان کم رنگتر از آن است که فکرش را می کردند.
3ـ کیهان نوشت: «در تظاهرات 30 تیر در تبریز 14 نفر دستگیر شدند که هویت 8 تن از تظاهر کنندگان به شرح زیر اعلام شد: حسین شاکران (کارگر) ـ رسول بنابی (کارگر)، رسول آگاهی چمن زنی (دانش آموز)، مهدی علی عباسی (کفاش)، محمد تقی خوش فطرت (کارمند ماشین سازی)، محمد علی کنگرانی (تعمیرکار)، حمید ملک پور (کارگر)، مصطفی برقی (دانش آموز)، مهدی عدالت زاده (کارگر).
این عده با پرونده امر توسط مأموران تحویل دادسرای تبریز شدند.
» (کیهان/ش 10528/ص 2)