مجالس سخنرانی مذهبی در مساجد مختلف تهران
تاریخ سند: 3 شهریور 1357
مجالس سخنرانی مذهبی در مساجد مختلف تهران
متن سند:
از ساعت 1300 روز 3 /6 /37 تا ساعت 1300 روز 4 /6 /37، بمناسبت ماه مبارک رمضان مجالس متعددی در مساجد تهران برگزار گردیده که جریان برگزاری این مجالس و سخنرانیهای وعاظ در تعدادی از مساجد مذکور، بشرح زیر بوده است:1 1ـ روز 3 /6 /37، تعدادی اعلامیه مضره بامضاء «کمیته طرفداران آزادی حقوق بشر در ایران» و اعلامیه روح اله خمینی در مورد حادثه سینما رکس آبادان و همچنین اعلامیه ای بامضاء «کریم سنجابی» روی دیوارهای داخلی و خارجی مسجد همت واقع در تجریش نصب شده و در این اعلامیه ها توسط افرادی که برای برگزاری نماز جماعت ظهر در مسجد مذکور اجتماع نموده بودند، خوانده شده است.(متن اعلامیه های مذکور قبلا باستحضار رسیده است).
2ـ ساعت 1400 روز 3 /6 /37، مجلسی با حضور حدود 5000 نفر از متعصبین مذهبی در مسجد جامع نارمک تشکیل گردیده است.
(شایع شده بوده در این مجلس مهدی بازرگان عضو موسس جمعیت باصطلاح نهضت آزادی سخنرانی خواهد نمود).
بعلت عدم حضور مهدی بازرگان و نبودن سخنران اصلی در مسجد مذکور، مداحی بنام «موسوی» اشعار مذهبی قرائت نموده است.
پس از خاتمه مجلس مذکور، جمعیت حاضر با دادن شعارهائی بنفع روح اله خمینی و علیه حکومت ایران از مسجد خارج و عده ای از تظاهرکنندگان، شیشه های یکی از شعب بانک صادرات ایران را شکسته اند.
ضمنا در جریان تظاهرات فوق، حدود 300 نسخه اعلامیه بامضاء روح اله خمینی در بین جمعیت پخش شده است.
3ـ از ساعت 1315 روز 3 /6 /37، بعد از خاتمه نماز جماعت ظهر و عصر در مسجد قبای تهران، در حالیکه حدود 300 نفر در مسجد مذکور حضور داشته اند، ابتدا شخص ناشناسی در مورد نهج البلاغه به سخنرانی پرداخته و سپس شیخ محمد مفتح (پیشنماز مسجد قبا) مطالبی درباره سجایای اخلاقی حضرت امیر (ع) و اهمیت ماه مبارک رمضان، ایراد کرده و در خاتمه برای روح اله خمینی دعا نموده است.
ضمنا یکبرگ اعلامیه به امضاء روح اله خمینی که مفاد آن درباره حوادث اخیر شهرهای اصفهان و شیراز بوده، به دیوار مسجد مزبور نصب شده بوده است.
1 4ـ از ساعت 1330 روز 3 /6 /37، پس از برگزاری نماز جماعت در مسجد امیرالمومنین تهران، مجلسی با شرکت حدود 1000 نفر در این مسجد تشکیل گردیده است.
در این مجلس ابتدا آیاتی از کلام اله مجید قرائت شده و سپس واعظی بنام «موسوی» بمنبر رفته و در خلال سخنرانی خود گفته: انقلاب همیشه از طبقات پائین شروع میشود و این انقلاب توده های مردم است، انقلاب هیچوقت از طبقه حاکم بوجود نمیآید، انقلاب طبقه حاکم عوامفریبی است.
ناطق در خاتمه اظهارات خود، واقعه آتش سوزی سینما رکس آبادان را بدولت نسبت داده است.
ضمنا 8 نسخه اعلامیه روح اله خمینی در مورد حادثه سینما رکس آبادان به دیوار مسجد مذکور نصب بوده است.
5ـ از ساعت 1330 تا ساعت 1430 روز 3 /6 /37، مجلس سخنرانی مذهبی با حضور حدود 1200 نفر در مسجد نبی اکرم واقع در منطقه کوکاکولا ـ تهران، تشکیل گردیده است.
در این مجلس واعظی بنام «شمس» بمنبر رفته و در خلال سخنرانی خود اظهار داشته: در دنیا سلاطینی هستند که بعلت قدرتی که در اختیار دارند، کوره های آدم سوزی براه می اندازند.
یادشده سپس گفته : دعا کردن کاری از پیش نمی برد، باید دست بدست هم بدهیم و برای مبارزه متحد شویم.
امام خمینی دستور داده از وعاظ خوش بیان برای وعظ دعوت کنید.
نامبرده در خاتمه اظهارات خود با اشاره به حادثه سینما رکس آبادان گفته: ما نباید از زندان و کتک و شکنجه، ترس و وحشت داشته باشیم.
(دستور داده شد واعظ مذکور دستگیری و پس از انجام تحقیقات و تکمیل پرونده اتهامی تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
6ـ ساعت 1400 روز 3 /6 /37، پس از برگزاری نماز جماعت در مسجد ارک، در حالیکه حدود 4000 نفر در این مسجد برای استماع سخنرانی واعظی بنام «شاهرخی» اجتماع نموده بودند : از بلندگوی مسجد اعلام شده که نامبرده امروز (3 /6 /37) به عللی سخنرانی نخواهد نمود.
پس از اعلام موضوع فوق، جمعیت با فرستادن صلوات قصد خروج از مسجد را داشته اند که در این هنگام جوان ناشناسی تعدادی اعلامیه مضره بین آنها پخش نموده است.
افراد مذکور پس از حدود 200 متر راه پیمائی متفرق شده اند.
7ـ از ساعت 1345 الی ساعت 1530 روز 3 /6 /37، واعظی بنام صادقی در حضور حدود 2500 متر [= نفر] در مسجد صاحب الزمان واقع در خیابان آیزنهاور به سخنرانی پرداخته و در خلال اظهارات خود گفته: باید با خانواده زندانیان و تبعیدشدگان تماس بگیریم و از آنان دلجوئی کنیم و در حد امکان کمکهای لازم را بآنها بکنیم.
من (صادقی) خود با فرزند یکی از زندانیان تماس گرفتم و کادوی مناسبی برای وی بردم و از اینکه پدرش بخاطر مردم زندانی شده است، خوشحال بود.
یادشده در خاتمه سخنان خود، از مردم خواسته است که برای پیروزی فلسطینی ها در راه مبارزه با یهود، دعا نمایند.
8ـ از ساعت 1400 روز 3 /6 /37، مجلس سخنرانی مذهبی با حضور حدود 1000 نفر در مسجد همت تهران تشکیل گردیده است.
در این مجلس سیدهادی خامنه ای بمنبر رفته و ابتدا مطالبی درباره حکومت، اجتماع و جامعه ایراد نموده است.
ناطق سپس گفته : جامعه ما در حال حاضر در بدبختی بسر میبرد، ما را مانند عروسکی بازی میدهند و با سرگرم کردن ما، خودشان در ناز و نعمت بسر میبرند.
یادشده آنگاه مثالی درباره انقلابیون آمریکا ذکر کرده و ادامه داده : مردم باید از خودتحرک نشان دهند.
رهبر ما بفکر این اجتماع و در فکر ما نیست.
دین ما را میخواهند از میان بردارند و دلیل آن اصول انقلاب است که در این اصول نامی از اسلام برده نشده است.
مجلس مذکور در ساعت 1510 بدون حادثه خاتمه یافته است.
(دستور داده شد واعظ مذکور دستگیر و پس از تحقیقات تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
9ـ ساعت 1530 روز 3 /6 /37، در حالیکه حدود 200 نفر در مسجد جامع شهرری اجتماع نموده بودند، واعظی بنام محمدحسن عباس پور بمنبر رفته و با صدای بلند اظهار داشته: «زنده باد خمینی».
واعظ مذکور توسط مامورین شهربانی دستگیر که تحقیقات از وی ادامه دارد.
10ـ از ساعت 2115 روز 3 /6 /37، مجلسی با حضورحدود 150 نفر در مسجد الائمه واقع در دزاشیب تشکیل گردیده و واعظی بنام شیخ قاسمی در آن به سخنرانی پرداخته است.
ناطق در خلال سخنان خود گفته: ما در کارها باید از دستورات امام یا مراجع تقلید پیروی کنیم تا بتوانیم با دشمنان مبارزه کنیم.
ما غیر از قوانین قران، قوانین دیگری را قبول نداریم.
در خاتمه مجلس فوق نامبرده برای خمینی و شهدای اسلام دعا نموده که جمعیت با صدای بلند صلوات فرستاده است.
11ـ از ساعت 2130 الی ساعت 2330 روز 3 /6 /37 مجلس سخنرانی مذهبی با حضور عده کثیری از طبقات مختلف مردم در مسجد امیرالمومنین واقع در خیابان آیزنهاور تشکیل گردیده است.
سخنران مجلس واعظی بنام (فاکر) بوده و در خلال سخنان خود از رژیم ایران انتقاد و از خمینی تمجید نموده و او را (خمینی) ذره ای از وجود امام حسین قلمداد نموده است.
یادشده سپس به حادثه سینما رکس آبادان اشاره و پس از نسبت دادن حادثه مذکور بدولت، در خاتمه از جمعیت خواسته است که هنگام خروج از مسجد از دادن شعار خودداری نمایند.
یادشده برای توجیه گفتار اخیر خود گفته: اگر شعار دهید، مسجد را خواهند بست و آن وقت مردم نخواهند توانست از حقایق سیاسی و اجتماعی کشور آگاهی حاصل نمایند.
پس از پایان اظهارات نامبرده، حدود 3000 نفر از جمعیت از مسجد خارج و بقیه برای اجرای مراسم شب قدر در مسجد باقی مانده اند.
ضمنا هنگام خروج جمعیت مذکور، از پشت بام مسجد حدود 100 برگ اعلامیه مضره بداخل حیاط مسجد مذکور ریخته شده است.
(دستور داده شد واعظ مورد بحث دستگیر و پس از تحقیقات و تکمیل پرونده اتهامی تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
12ـ ساعت 2145 روز 3 /6 /37، در حالیکه حدود 200 نفر از متعصبین مذهبی جهت استماع سخنرانی واعظی بنام «نجفی» در مسجد رسول اکرم واقع در چهارراه اناری اجتماع نموده بودند، حدود 10 برگ اعلامیه مضره از قسمت زنانه به قسمت مردانه مسجد مذکور ریخته شده است.
اعلامیه مذکور توسط مامورین جمع آوری و یک نفر باتهام دخالت در پخش اعلامیه دستگیر گردیده است.
13ـ از ساعت 2400 روز 3 /6 /37، مجلس سخنرانی مذهبی با شرکت حدود دو هزار نفر در مسجد لرزاده تهران برگزار گردیده است.
در مجلس مذکور ابتدا شخصی بنام «خاموشی» با لباس شخصی و بطور ایستاده به سخنرانی پرداخته و مطالبی در مورد خودشناسی از دیگاه اسلام ایراد کرده است.
نامبرده در خلال سخنرانی خود، چند بار از روح اله خمینی نام برده که جمعیت سه بار صلوات فرستاده است.
پس از خاتمه سخنرانی یادشده، در حدود ساعت 0030 روز 4 /6 /37، امام جماعت مسجد مذکور بنام «عمیدی زنجانی» به منبر رفته و در سخنرانی که ایراد کرده، دولت را مسئول حادثه آتش سوزی سینما رکس شهر آبادان معرفی کرده است.
نامبرده نیز مانند سخنران اول مجلس مورد بحث، از روح اله خمینی نام برده که جمعیت صلوات فرستاده است.
در این مجلس تعدادی اعلامیه مضره در مورد چگونگی ساختن مواد آتش زا و بمبهای دستی در بین جمعیت توزیع گردیده است.
این مجلس در ساعت 0230 روز 4 /6 /37 خاتمه یافته و جمعیت متفرق شده است.
14 ـ از ساعت 2200 روز 3 /6 /37، مجلسی با شرکت حدود 2500 نفر در مسجد صاحب الزمان تهران برگزار گردیده است.
در ابتدای مجلس مذکور، واعظی بنام «سبزواری» به منبر رفته و مطالبی در مورد شهادت حضرت علی (ع) ایراد کرده و در خلال سخنرانی خود به حادثه سینما رکس شهر آبادان اشاره و با عنوان اینکه تاکنون اعلامیه آیات ثلاثه مقیم قم و همچنین اعلامیه روح اله خمینی در این زمینه بدست او نرسیده گفته: با رسیدن اعلامیه مراجع، موضوع حادثه سینما رکس شهر آبادان روشن خواهد شد.
ناطق با دعا برای سلامتی روح اله خمینی به سخنرانی خود خاتمه داده است.
با پایان سخنرانی واعظ مذکور، دو تن دیگر از وعاظ به اسامی شمس و ابطحی مطالبی ایراد کرده اند و سپس امام جماعت مسجد مذکور بنام «خوانساری» به منبر رفته و ضمن فرستادن صلوات برای سلامتی روح اله خمینی اظهار داشته: ما از قران هیچ چیز نداریم.
ما نه حجاب داریم و نه با دزدی و فساد مبارزه میکنیم.
قرآن را روی سر میگذاریم و آیات آنرا زیرپا.
با دادن آزادی به زنان، زن به لجن کشیده شده.
هر روز تعداد زیادی پروانه مشروبفروشی بمردم میدهند، اما وقتی میخواستیم پروانه احداث مسجد بگیریم نزد آیت اله شریعتمداری رفتیم، ایشان گفتند سه سال است موفق نشده اند پروانه احداث مسجد عباس آباد را بگیرند.
ناطق سپس از جمعیت خواسته با روحانیت اتحاد داشته باشند و یکصدا بخواهند هر چه زودتر روح اله خمینی را به ایران بازگردانند.
نامبرده همچنین از امور حج انتقاد و با عنوان اینکه عده ای پولهای مملکت را برای قمار و عیاشی به خارج از کشور میبرند اظهار داشته: «من از مرگ ترسی ندارم و کفن خود را نیز حاضر کرده ام».
یادشده در خاتمه سخنرانی خود به نقل از آیت اله شریعتمداری گفته: ما مخالف آتش سوزی، بمب گذاری و شکستن شیشه های بانکها و سایر اماکن و همچنین مارکسیسم و کمونیزم هستیم.
این مجلس در ساعت 1300 روز 4 /6 /37 خاتمه یافته و جمعیت متفرق شده است.
1 15ـ از ساعت 2200 روز 3 /6 /37، مجلسی با شرکت حدود 1500 نفر در مسجد نبی اکرم در تهران برگزار گردیده است.
در این مجلس ابتدا واعظی بنام «موسوی» به منبر رفته که سخنرانی وی جنبه خلاف مصالح مملکتی نداشته است.
پس از خاتمه سخنرانی واعظ مذکور، واعظ دیگری بنام «بیانی» به منبر رفته و در سخنرانی که ایراد کرده به حادثه سینما رکس شهر آبادان اشاره و گفته: «مردم میدانند که این حادثه کار دولت است».
ناطق سپس اضافه کرده: مگر روحانیت چه میگوید.
آنها میگویند چرا اینهمه زندانی و تبعیدی بیگناه وجود دارد.
ما امام زمان را داریم و آنهاتوپ و تانک و...
دارند.
ما از نهضتی که هدف آن پیشبرد اسلام است، دست نمی کشیم.
نهضت ما جهانی شده و حتی اربابان آنها (آمریکا) هم میدانند ما فقط یک هدف داریم و آن اسلام است.
ناطق سپس به حوادث اخلالگرانه ای که در تعدادی از نقاط مختلف کشور رخ داده، اشاره کرده و گفته: مگر کسانی که در شهرهای اصفهان ـ شیراز و...
کشته شدند، چه کرده بودند؟.
نامبرده در سخنرانی خود چند بار از روح اله خمینی نام برده و خواستار برقراری حکومت اسلامی در کشور شده است.
این مجلس در ساعت 2400 روز 3 /6 /37، خاتمه یافته و جمعیت متفرق شده است.
این مجلس در ساعت 2400 روز 3 /6 /37، خاتمه یافته و جمعیت متفرق شده است.
(دستور داده شد واعظ مذکور دستگیر تا از طریق دادسرای نظامی تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
16ـ از حدود ساعت 2230 روز 3 /6 /37، مجلسی با شرکت حدود 2 هزار نفر در مسجد جلیلی تهران برگزار گردیده است، در این مجلس واعظ ناشناسی به منبر رفته و ضمن بحث درباره حکومت اسلامی، رژیم ایران و مقامات عالیه مملکتی را شدیدا موردانتقاد قرار داده و مدعی شده مقامات مملکتی بهترین زمینهای مملکت را به نام خود و خانواده شان به ثبت داده اند.
ناطق همچنین حادثه سینما رکس آبادان را به حکومت ایران نسبت داده و با ذکر مواردی این حادثه را به حکومت ایران منتسب کرده و گفته: این حادثه را برای این ایجاد کردند که به اربابان خود بگویند، ملت ایران وحشی است و استحقاق آزادی ندارد.
نامبرده همچنین ضمن آنکه حکومت ایران راپشتیبان دولت اسرائیل معرفی کرده، از جمعیت خواسته به انقلاب و جهاد مبادرت نمایند، زیرا بزرگترین عبادت اسلامی جهاد است.
در این مجلس مهدی بازرگان عضو موسس جمعیت باصطلاح نهضت آزادی نیز حضور داشته است.
مجلس مذکور در ساعت 0300 روز 4 /6 /37 خاتمه یافته و جمعیت متفرق شده است.
(دستور داده شد واعظ مذکور دستگیر تا پس از تحقیقات و تکمیل پرونده از طریق دادسرای نظامی تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
17ـ از ساعت 2300 روز 3 /6 /37، مجلسی با شرکت حدود 3 هزار نفر در مسجد همت تجریش برگزار گردیده است.
در این مجلس مصطفی ملکی ـ امام جماعت مسجد مذکور به منبر رفته و در سخنرانی خود ضمن بحث درباره حکومت اسلامی اظهار داشته: آیت اله خمینی توصیه کرده در مقابل کسانی که با برقراری حکومت اسلامی مبارزه میکنند، ایستادگی و مبارزه نمائیم.
هر چقدر آنها پافشاری نمایند، ما نیز مبارزه خواهیم کرد.
ناطق درادامه سخنرانی خودحادثه سینما رکس شهر آبادان را به دولت منتسب کرده و از دانشجویان وجوانان خواسته مردم را از اوضاع مملکت آگاه کنند.
یادشده اضافه کرده: متاسفانه در مملکت ما عده ای اشراف زاده و پولدار هستند که در فکر دین نیستند.
آنها نتوانسته اند دین را از بین ببرند و ما را استثمار کنند.
این مجلس در ساعت 2400 روز 3 /6 /37 خاتمه یافته و جمعیت متفرق شده است.
(دستور داده شد واعظ مذکور دستگیر تا تحت پیگرد قانونی قرار گیرد).
18ـ از ساعت 2200 روز 3 /6 /37 تا ساعت 0015 روز 4 /6 /37، مجلسی با شرکت حدود 4 هزار نفر در مسجد جامع نارمک برگزار گردیده که در این مجلس دو نفر از وعاظ به اسامی «عابدی و موسوی» سخنرانی کرده اند که اظهارات آنها جنبه خلاف مصالح مملکتی نداشته است.
ضمنا تعدادی اعلامیه مربوط به روح اله خمینی درباره حادثه سینما رکس شهر آبادان در بین گروهی از جمعیت شرکت کننده در مجلس، توسط افراد ناشناسی پخش گردیده است.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است .
توضیحات سند:
1ـ امروز (3 /6 /57) مصادف بود با شب بیست و یکم ماه رمضان، شب شهادت حضرت علی (ع) و دومین شب از شبهای احیاء.1ـ مأمور ساواک در گزارش دیگری اضافه می کند: «در ساعت 2100 مورخه 3 /6 /37 به مسجد قبا مراجعه شد و مشاهده گردید که مسجد تعطیل و آرامش برقرار است.
» * از جمله حوادث امروز (3 /6 /57) تهران آتش گرفتن رستوران حصیر طلایی در خیابان ژاله، رستوران نوین در اسکندری شمالی، بانک صادرات واقع در خیابان فرح آباد (پیروزی) و شکستن شیشه های شعبه دیگر بانک صادرات در جاده آرامگاه بود.
(جمهوری اسلامی، ش 77، ص 7) 1ـ ساعت ذکر شده در اینجا اشتباه است.
احتمالاً 0130 درست باشد.