پیام قائد بزرگ اسلام امام خمینی به ملت مسلمان و غیور ایران به مناسبت کشتار ملت مسلمان بدست دولت نظامی به امر شاه در صحن و حریم مطهر حضرت ثامن‌الائمه و اعلام عزای عمومی
تاریخ سند: 3 آذر 1357
پیام قائد بزرگ اسلام امام خمینی به ملت مسلمان و غیور ایران به مناسبت کشتار ملت مسلمان بدست دولت نظامی به امر شاه در صحن و حریم مطهر حضرت ثامن‌الائمه و اعلام عزای عمومی
متن سند:
پیام قائد بزرگ اسلام امام خمینی به ملت مسلمان و غیور ایران به مناسبت کشتار ملت مسلمان بدست دولت نظامی به امر شاه در صحن و حریم مطهر حضرت ثامن‌الائمه و اعلام عزای عمومیبسم الله الرّحمن الرّحیم
13570903
جنایات رژیم منحط شاه روز به روز پر اوج‌تر می‌گردد افزایش حجم جنایات بقدری است که قدرت بیان را سلب می‌نماید ضایعات این خبر هفته اخیر سرتاسر ایران را به سوگ نشانده است و قدرت تفکر را از شاه سلب کرده است.
دولت یاغی نظامی به امر شاه تر و خشک را به آتش کشیده و یکی از بزرگترین ضربه‌های این جنایتکار به اسلام به مسلسل بستن بارگاه قدس حضرت علی‌بن موسی الرضا صلوات علیه است1 این بارگاه مقدس در زمان رضاخان به مسلسل بسته شد و قتل و عام مسجد گوهرشاد به وجود آمد و دژخیمان شاه در صحن آن حضرت ریخته و کشتار کرده‌اند.2
ملت مسلمان باید از این شاه و دولت یاغی غاصب تبری کند و مخالفت با آن لازم است تمام اقشار ملت مخصوصاً اهالی قراء و قصبات باید بدانند که شاه غاصب و دولت یاغی او کمر به هدم مقدسات اسلام بسته است و اگر مهلت پیدا کند به محو آثار شریعت برمی‌خیزند بر تمام طبقات ملت لازم است با هر وسیله ممکن به سقوط این دستگاه جبار قیام کنند اطاعت این دستگاه اطاعت طاغوت و حرام است خداوند مسلمین را از شر آنان حفظ فرماید در این عزای بزرگ و جسارت به مقام امام روز یکشنبه 25 ذیحجه عزای عمومی اعلام می‌شود انالله و اناالیه راجعون
23 ذیحجه 98 روح‌اله موسوی الخمینی3
توضیحات سند:
1. در روز 29 آبان 1357پس از مراسم برگزاری ختمی که در صحن مطهر حضرت رضا(ع) صورت گرفت چند نفر از مأمورین ساواک که سابقه دستگیری مبارزین را داشتند در میان مردم شناسایی شده و به همین دلیل مأمورین مسلح رژیم برای رها کردن آنها وارد حرم شدند. در این زدوخوردها چند تیر به داخل توحیدخانه اصابت و چند نقطه از در و دیوار حرم بر اثر اصابت گلوله فرو می‌ریزد. علاوه بر آن به دلیل پرتاب گاز اشک‌آور به داخل حرم عده‌ای از زوار مجروح و بی‌هوش می‌شوند. برای آگاهی از جزئیات این روز ر.ک: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، جلد 16، صص 405 ـ 4022. قیام مسجد گوهرشاد در رابطه با کلاه شاپو و حجاب‌زدایی بود. همزمان با اجباری شدن کلاه بین‌المللی (شاپو)، زمزمه‌های «حجاب‌زدایی» بلند شد، به همین دلیل اکثر علمأ و مدرسین درجه اوّل و متعهد حوزه علمیه مشهد به تشکیل جلسات و بیدارسازی مردم پرداختند. صبح روز جمعه 10 ربیع‌الثانی 1354 قمری برابر با 20 تیر 1314 شمسی قزاقان مستقر در مشهد برای متفرق ساختن مردم وارد عمل شدند و حدود یکصد نفر را کشته و زخمی کردند. پس از این هجوم مردم اطراف مشهد با داس و چهار شاخ و بیل و... به طرف مسجد سرازیر شدند. روز شنبه 11 ربیع‌الثانی 1354 برابر با 21 تیر 1314 در مسجد گوهرشاد شعارهایی ضد «سلطنت» و ضد «کلاه بین‌المللی» و «حجاب‌زدایی» داده شد. سران قشون و شهربانی و آگاهی، نیروهای خویشتن را هماهنگ می‌کنند و قرار می‌شود بعد از نیمه های شب کشتار آغاز شود. نیمه‌های شب 12 ربیع‌الثانی صدای غرش مسلسل‌های قزاقان آسمان مقدس خراسان را به لرزه انداخت و صدای شیپور جنگ از همه طرف بلند شد.
قزاقان دو تا پنج هزار تن را کشتند و هزار و پانصد نفر را اسیر کردند. به گفتۀ یک شاهد عینی، 56 کامیون جنازه بردند. زخمی‌ها را هم همراه کشته شده‌ها در گودالی در محلّه خشت‌مالها و باغ خونی مشهد دفن کردند.
ر. ک : قیام گوهر شاد، سینا واحد صص 55 ـ 51.
کشف حجاب، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1379
3. متن اعلامیه در صحیفه امام، جلد 5، ص93 آمده است.