تاریخ سند: 10 فروردین 1357
مورخه گذشته سیدرضا خاتمی1 خواروبار فروش سمنان به شهربانی مراجعه تقاضای تشکیل مجلس یادبود کشتهشدگان تبریز
متن سند:
شماره: 47 /14ﻫ تاریخ: 10 /1 /2537[1357]
از: سازمان اطلاعات و امنیت سمنان
به: مدیریت کل اداره سوم 312
مورخه گذشته سیدرضا خاتمی1 خواروبار فروش سمنان به شهربانی مراجعه تقاضای تشکیل مجلس یادبود کشتهشدگان تبریز2 از ساعت 730 الی 1130 مورخه 10 /1 /37 را در مسجد شاه3 سمنان می نماید با مذاکرات اولیه ساعت ختم به ساعت 1030 الی 1230 همان روز تغییر پیدا مینماید ضمناً متقاضی تقاضا مینامید پرویز عندلیب سخنرانی نماید ولی چون عندلیب در این مورد حاضر به دادن تعهد به شهربانی نمی گردد لذا به صورت ظاهر سخنرانی ایشان منتفی و قرار میشود که در مجلس مذکور فقط به قرائت قرآن اکتفا گردد و از متقاضی نیز به وسیله شهربانی سمنان نسبت به عدم انجام هرگونه موارد خلاف تعهد همه جانبهای اخذ میگردد از 0900 صبح جاری به تدریج مردم در مسجد تجمع و تا ساعت 1000 متجاوز از یک هزار نفر در مسجد جمع و کلیه روحانیون افراطی و مخالف سمنان به ترتیب یکدیگر: عبدوس، ادب، شاهچراغی، نصیری، عالمی، سیادتی، عندلیب به صورت آزادانه از منبر استفاده و برعلیه مملکت و له خمینی مبادرت به بیان تحریکآمیز و خلاف می گردند که در این مورد طی شماره 48 ـ 10 /1 /37 از شهربانی سمنان موضوع حساسیت امر و عواقب این گونه منابر کنترل نشده استفسار و هرگونه چگونگی متعاقباًبه عرض خواهد رسید در خاتمه مجتمعین روز جاری از ساعت 1300 بدون تظاهرات خیابانی متفرق گردیدند.
نظریه: 1- ادامه چنین وضعی و عدم کنترل منابر مطلقاً به صلاح نمیباشد.
2- ضعف شهربانی و عدم پیشبینیهای لازم در این مورد قابل تحقیق میباشد.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت سمنان. زالتاش
توضیحات سند:
1. سیدرضا خاتمی، فرزند سیدمحمد در سال 1310ﻫ ش در سمنان متولد شد. ایشان از بازاریان انقلابی سمنان است که به دلیل برگزاری مراسم شهدای تبریز به بافت کرمان تبعید شد.
2. قیام مردم تبریز در 29 بهمن 1356: آفتاب سرخ یکشنبه 29 بهمن تازه دمیده بود که مردم تبریز دسته دسته براى حضور در مساجد به راه افتادند. کلاسهاى دانشگاه تبریز و همچنین بازار تبریز متراکم شد و در حالى که دهانه بازار به دستور سپهبد آزموده استاندار آذربایجان شرقى به وسیله ماموران، تحت فرماندهى رئیس کلانترى 6 تبریز بسته شده بود تا از ورود مردم به مسجد جلوگیرى شود، هر لحظه بر جمعیت حاضر افزوده مىشد. دقایقى بیش به ساعت 10 صبح نمانده بود که رئیس کلانترى 6 ضمن توهین به مقدسات مردم مسلمان، به آنها حمله کرده اسلحه گشود و چند نفر را مجروح کرد. مردم خشمگین به سوى خیابانها هجوم آوردند و از ساعت 10 صبح تا 2 بعدازظهر 73 شعبه بانک، 9 سینما،6 اتومبیل دولتى، 22 مرکز فساد، تعداد زیادى از مغازههاى مشروبفروشى و همچنین ساختمان حزب رستاخیز توسط تظاهراتکنندگان به آتش کشیده شد. به گزارش آتشنشانى تبریز، 134 نقطه شهر در آتش سوخت و دو افسر و 9 نفر مجروح شدند، ساعت 3 بعدازظهر، قواى کمکى رژیم وارد صحنه شد و با استقرار آن و نیز تاریک شدن هوا مردم به خانههاى خود بازگشتند. در جریان این حرکت اسلامى و بر اثر حمله ماموران به تظاهراتکنندگان تعدادی زخمى و برخی شهید شدند. شمار مجروحین به حدى بود که در بیمارستانهاى تبریز براى مداواى آنان جاى کافى نبود و راهروها و راهپلههاى بیمارستانها نیز انباشته از مجروحین بود که زیر نظر ماموران ساواک قرار داشتند. رژیم شاه بعدها با تناقض گویى تعداد کشته شدگان را 6 نفر ذکر کرد اما شاهدان عینى تعداد شهدا را بیشتر مىدانستند.
امام خمینى پس از آگاهى از فاجعه خونین 29 بهمن تبریز، علاوه بر نطق کوبندهاى که ایراد فرمودند، پیام مهمى نیز به همین مناسبت در 8 اسفند 1356 خطاب به مردم آذربایجان فرستادند.
3. مسجد امام خمینی (ره)(مسجد سلطانی ـ مسجد شاه)؛ در نزدیکی مسجد جامع و در مرکز شهر سمنان قرار دارد و از مهمترین بناهای تاریخی این شهر به شمار میرود.
منبع:
کتاب
آیتالله سید محمد شاهچراغی صفحه 34
