معرفی مهمانی شنبه 27/7 کاخ گلستان1
معرفی مهمانی شنبه 27/7 کاخ گلستان1
متن سند:
معرفی مهمانی شنبه 27 /7 کاخ گلستان11ـ ویسکی 4 بطری
2ـ شامپانی 15 بطری
3ـ شراب قرمز 15 بطری
4ـ شراب سفید 24 بطری
5ـ جین 3 بطری
6ـ کنیاک یک بطری
7ـ ورموت یک بطری
پپسی‌کولا 19 شیشه
آب علی 29 شیشه
کانادادرای 5 شیشه
کران ترو 2 /1 بطری
توضیحات سند:
1. کاخ گلستان در محل کنونی کاخ گلستان، مسجد ارگ تهران، ادارات مربوط به دادگستری و همهی زمین‌های اطراف «مجموعه سلطنتی ارک» قرار گرفته بود که زمان ساخت و احداث آن به دوران صفویه بازمی‌گردد. مجموعه‌ی ارک سلطنتی در دوره‌ی کریم خان زند بازسازی شد و در روزگار شاهان قاجار مرکز فرماندهی آنها بود. می‌گویند ناصرالدین شاه قاجار در دوران خود تغییرات زیادی در ارگ سلطنتی ایجاد کرد. از آن مجموعه امروز فقط کاخ گلستان باقی مانده است. این منزلگاه همانند خانه‌های سنتی ایران دارای دو بخش بیرونی و اندرونی بود. بخش بیرونی شامل دو قسمت یعنی حیاط دارالحکومه یا دیوانخانه و دیگری باغ مربع به نام باغ گلستان بود که این دو حیاط را بناهایی از یکدیگر جدا می‌ساخت. در شرق دارالحکومه و شمال آن فضای اندرونی قرار داشت که حیاطی بزرگ بود و محل اقامت زنان شاه و عمارت خوابگاه شاهی در آنجا ساخته شده بود و در واقع حرمسرا را تشکیل می‌داد. این مجموعه در دوره‌ی پهلوی تخریب و به جای ساختمان فعلی وزارت امور اقتصادی و دارایی ساخته شد. حیاط تخت مرمر یا دارالحکومه، مقر تخت نشستن برگزاری بار عام و محل حکومت بود. در حالی که فضای باغ گلستان اندرون شاهی بود و به مراسم و بزم‌های شبانه‌ی دربار اختصاص داشت.با اینکه ارگ سلطنتی از بین رفته، اما بخش به‌جا مانده از آن یعنی کاخ گلستان خود از وسعت و شکوه بی‌نظیری برخوردار است. کاخ گلستان قدیم و موزه‌ی گلستان فعلی از مجموع 14 تالار و کاخ تشکیل شده که هرکدام از آنها در بر دارنده‌ی بخشی از هنر ایرانی هستند. مثلاً تالار آیینه یکی از تالارهای مشهور کاخ گلستان است که ساخت آن در سال 1294 ﻫ ق پایان رسیده است. شهرت عمده‌ی تالار آیینه علاوه بر تزئینات داخلی آن به دلیل نقاشی معروفی است که مرحوم میرزا محمدخان کمال‌الملک غفاری به سال 1309 ﻫ ق از آن کشیده است و اینک در کاخ گلستان نگهداری می‌شود.
وقتی ناصرالدین شاه برای اولین بار به اروپا سفر کرد و گالری‌های بزرگ کشورهای غربی را دید و تصمیم گرفت موزه‌ای شبیه به موزه‌های اروپا در ایران تأسیس کند، بدین منظور عمارت بیرونی تخریب و در عوض در سمت شمال غربی و در جوار تالار عاج، تالار سلام احداث شد. علت نامگذاری آن هم این بود که سلام‌های خاص و رسمی کشور در این تالار انجام می‌گرفت و به همین دلیل آن را تالار سلام می‌خواندند. در عین حال در این تالار نفیس‌ترین اشیا و آثار هنری به ویژه جواهرات سلطنتی نگهداری می‌شد.
در سال 1345 محمدرضا پهلوی قصد کرد در همین تالار تاجگذاری کند. به همین دلیل موزه‌آرایی آن از حالت قدیمی خارج شد تا به صورت فعلی درآید. هم اکنون در طبقه‌ی زیرین تالار سلام هنرهای ظریف ایران دوره‌ی قاجار و نیز نقاشی‌هایی از هنرمندان این عصر به نمایش درآمده است.
گلستان تالار دیگری هم به نام تالار الماس دارد که شهرت آن به خاطر دیوارهای آیینه‌کاری شده‌اش است. این تالار با توجه به آنکه از جمله بناهای فتحلیشاهی به شمار می‌رود، به محل موزه آثار و اشیای وی اختصاص یافته است.
تالار عاج، تالار ظروف، حوض خانه، شمس العماره، خلوت کریمخانی، عمارت بادگیر، کاخ ابیض، عمارت برلیان، نگارخانه و موزه‌ی مخصوص، دیگر تالارها و کاخ‌های درونی مجموعه‌ی گلستان هستند که هر کدام از آنها تاریخ ساخت مشخصی دارند و برای امور خاصی از آنها استفاده می‌شده است.
درست است که کاخ‌های به‌جا مانده از حکومت شاهانی برای مردم یادآور جورهایی است که متحمل شده‌اند، اما مطالعه در تاریخ و مشاهده‌ی آثار برجای مانده از یک دوران تاریخی ما را به شناخت راه و رسم و شیوه‌ی مردمان آن زمان رهنمون می‌کند. کاخ گلستان مجموعه‌ای تاریخی از چند صدسال پیش تاکنون است که دست کم شاهان 4 سلسله را به خود دیده است و گرچه در هر دوره‌ای تغییراتی در آن ایجاد شده اما هنوز هم می‌تواند برای بازگو کردن احوالات کسانی که روزی ساکنش بودند، زبانی گویا باشد، گرچه پهلوی‌ها فارغ از این کاربرد تاریخی و فرهنگی به چشم دیگری به کاخ گلستان نگاه می‌کردند. آنها مراسم‌های خاص و پذیرایی از مهمان‌هایی که به نظر خودشان خیلی مهم بودند را به کاخ گلستان منتقل می‌کردند. در واقع خاندان پهلوی تابستان‌ها به سعدآباد ییلاق می‌کرد و سلام و شادباش عید نیز از سوی شاهنشاه از این محل در تلویزیون پخش می‌شد. ریخت و پاش‌های شاه و اطرافیانش هر روز به شدت اعتراض مردم می‌افزود و آنها بی‌تفاوت نسبت به فقر موجود در جامعه، خاصه وقتی که به کاخ گلستان می‌رفتند، به بزم‌ها و ریخت و پاش‌های خود می‌افزودند.
خسرو معتضد که شاهد نزدیک برخی از این بزم‌ها بوده، در توصیف یکی از آنها نوشته است: « مجلس شام بسیار تماشایی است. روی میز بزرگ و زیبایی در وسط تالار کاخ گلستان، انواع اغذیه اروپایی جلب‌نظر می‌کند. مارچوبه را از بلژیک و جگر غاز را از استراسبورگ به تهران آورده‌اند. هفت خروار گل شامل دو هزار دسته عبارت از گل‌های میخک، مریم، سوسن، یاس، کوکب، داوودی و سایر گل‌ها در تالارهای جشن عروسی چشم و مشام مهمانان را نوازش می‌کند. اما این گل‌ها که نامشان آشناست، هیچ یک از خاک ایران نیستند. آنها را که گلخانه‌ای هستند با هواپیما از هلند به ایران آورده‌اند و گوشت گوسفندان هم از کانادا و استرالیا به ایران آمده است. همهی اینها درحالی بود که مردم در فقر مادی و معنوی به سر می‌بردند و رواج بی‌بندوباری در کشور که مردم آن مسلمان بودند، از حد گذشته بود. برای همین بود که لحظه به لحظه بر خشم ملت افزوده می‌شد و از هر طریقی برای بیان اعتراض خود استفاده می‌کردند. عزت شاهی در خاطرات خود روزی را مثال می‌زند که ژنرال دوگل به ایران آمده بود و با کالسکه‌ای همراه شاه به داخل کاخ گلستان می‌رفت: «یکی از دوستان من از ازدحام موجود میدان ارگ استفاده کرد و سنگی به طرف شاه و دوگل پرتاب نمود که به کالسکۀ آنها برخورد کرد. از این قبیل اتفاقات بسیار بود و دامنۀ اعتراضات بدانجا رسید که در عید نوروز سال 1357 شاه برخلاف سال‌های دیگر در تالار سلام کاخ گلستان حاضر نشد تا نمایندگان طبقات مختلف به او تبریک بگویند. گویی وخامت اوضاع خود را دریافته بود و می‌دانست که دیگر نمی‌تواند خود را به زور به عنوان شاه محبوب ایران معرفی کند.
حالا یک میدان ارگ است و یک مسجد ارگ. حالا یک بازار تهران است و یک محله قدیمی تهران و حالا دیگر کاخی نیست، فقط موزه‌ای هست برای تماشای آنهایی که می‌خواهند با تاریخ دیدار کنند.