تاریخ سند: 5 خرداد 1356
موضوع : تصمیم گلپایگانی در زمینه احداث گورستان عمومی
متن سند:
شماره : 37 /21
ساعت 1800 روز 27 /2 /36 حاج حبیب اله توفیقی نماینده صنف بزاز را در بازار قم ملاقات کردم وی
اظهار داشت که روز قبل به اتفاق حاج عبدالعزیز اخوان بزاز و حاج آقا محمود طباطبائی نزد آقای
گلپایگانی رفته و از ایشان خواستیم تا اقدامی بکنند.
برای ایجاد گورستان مؤمنین در قم.
ایشان
گفتند حاج سید علی اصغر میره ای حاضر شده که سی خروار زمین (در حدود 36 هکتار) به مبلغ
دویست هزار تومان در اختیار ما قرار دهد تا برای گورستان عمومی در قم اختصاص دهیم و افزودند
چه مانعی دارد که گورستان خارج از شهر دو تا باشد.
همانطور که در تهران چهار گورستان وجود
دارد.
ما مشغول مذاکره در این زمینه با مقامات بالا هستیم.
نظریه شنبه ـ نظری ندارد.
نظریه یکشنبه ـ از مدتها قبل بر اساس تصمیمات متخذه از جانب مقامات مربوطه گورستان عمومی
بنام بهشت معصومه در جاده تهران خارج از شهر تأسیس شده که کلیه امور مربوط بآن بشهرداری
قم محول گردیده.
پس از تأسیس این گورستان دفن جنازه در گورستانهای داخل شهر ممنوع گردید.
با این اقدام لطمه شدیدی به صاحبان گورستانهای خصوصی داخل شهر که منافع سرشاری از این
راه عایدشان میشد وارد گردید لذا درصدد برآمدند تا بهر نحو ممکن رفع ممنوعیت از گورستانهای
داخل شهر بکنند و در این زمینه تشبثاتی نیز معمول داشتند که به نتیجه نرسید.
علیهذا وسیله
پاره ای از روحانیون و وعاظ از جمله سید محمد آل طه که با یکی دو نفر از گورستان داران سابق
خویشاوندی نزدیک دارد در بازار دست بتحریکاتی زدند و چون زمینهای گورستان بهشت معصومه
جزء پلاک های ملی شده است که از طریق وزارت منابع طبیعی بشهرداری قم واگذار شده این
موضوع را دست آویز قرار داده و بعنوان زمین غصبی اعلام و دفن جنازه مسلمانان را در آن حرام
معرفی نمودند و به آیات نیز مراجعه و در این زمینه نظر خواهی نموده بودند نجفی مرعشی و
شریعتمداری نه اینکه آنرا بلااشکال دانستند بلکه هر یک در گورستان مذکور نسبت به ساختن
یک بقعه اختصاصی نیز اقدام کردند ولی گلپایگانی که در بازار قم نسبت به سایر آیات نفوذ
بیشتری دارد و اکثریت بازاریان قم از وی تبعیت میکنند گورستان جدید را قبول ندارد و در
صدد برآمده تا گورستان دیگری که باصطلاح ملک آن غصبی نباشد تأسیس نماید اقدامات
گلپایگانی و نظرات وی در مجالس و منابر طبق معمول وسیله سید محمد آل طه واعظ منعکس
میگردد و آل طه که از جهتی بلندگوی گلپایگانی است و از طرفی میخواهد منافع
خویشاوندانش را حفظ کند در این زمینه تلاش میکند تا بلکه گلپایگانی را در امر ساختن
گورستان دیگری موفق سازد.
شراره
نظریه دوشنبه ـ با تأیید نظریه یکشنبه ایجاد گورستان دیگری غیر از بهشت معصومه موجب ایجاد دودستگی در بین صاحبان
اموات گردیده و چون طرفداران گلپایگانی زمین گورستان بهشت معصومه را غصبی می دانند از دفن اموات در آنجا خودداری خواهند
نمود.
لذا عده ای دیگر نیز بآنان تأسی خواهند نمود.
پارسا
نظریه سه شنبه : با تأیید مفاد گزارش و نظرات داده شده به حاج سید علی اصغر میره ای و حاج عبدالعزیز اخوان و چند نفر از وعاظ
منجمله سید محمد آل طه تذکرات لازم داده شده که از پیگیری در امر احداث گورستان دیگری خودداری و نیز طی چند روز گذشته
نمایندگانی از طرف گلپایگانی از گورستان بهشت معصومه بازدید و محل را جهت دفن اموات بدون اشکال تشخیص داده اند.
علیهذا
تصور میرود که موضوع احداث گورستان از طرف گلپایگانی پیگیری نشود.
رهبر
دایره بررسی آقای وثوقی.
در گزارش روزانه درج گزارش عرضی تهیه شود.
منبع:
کتاب
آیتالله العظمی حاج سید محمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک - جلد سوم صفحه 450