صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

گزارش

تاریخ سند: 14 فروردین 1339


گزارش


متن سند:

محترما معروض میدارد.
چنانچه استحضار دارند قرنهای متوالی است که میهن عزیز ما ایران در میان کشورهای اسلامی تنها مملکتی است که با نهایت سربلندی علی الرسم خود را شیعه اثنی عشری معرفی و مردم مسلمان این سرزمین به پیروی از مذهب حقه جعفری افتخار دارند و پس از رسمیت یافتن رژیم مشروطیت در این مملکت قانون اساسی ما دیانت رسمی ایران را اسلام و با مذهب جعفری بجهانیان اعلام نمود و شاهنشاه اسلام پناه ما یگانه پادشاهی است که بر یک کشور شیعه جعفری و اثنی عشری سلطنت میفرمایند.
تردیدی نیست که بقاء و دوام و ترویج احکام این مذهب شریف بعد از عنایات و توجهات معنوی ولی عصر امام زمان عجل اله تعالی فرجه بهمت و فداکاری و زحمات مداوم علمای اعلام و فقهاء گرام بالاخص مراجع تقلید شیعیان صورت گرفته و میگیرد.
موجب کمال مسرت و امیدواری و مباهات است که اغلب و اکثر بلکه عموم فقهای امامیه که عمر خود را با سعی بلیغ و دقّت طاقت فرسا صرف بحث و تحقیق در مباحث و مسائل علوم دینی و مخصوصا درک ماخذ و اصول فقه جعفری نموده تا بدرجه شامخ اجتهاد نائل گردیده و همچنین بین آن بزرگان علم و فضل افراد فقیه و ملجاء و مرجع مسلم شناخته شده و عامه شیعیان جهان شرعا مکلف به تقلید از فتاوی آنان میباشند همه ایرانی بوده و هستند.
در همین قرن اخیر وجود مبارک آیات اله عظام و مراجع مسلم فتوی و تقلید از قبیل آیت اله شیرازی ـ آیت اله خراسانی ـ آیت اله مازندرانی ـ آیت اله رشتی ـ آیت اله اصفهانی ـ آیت اله یزدی و نظایر آنان و در حال حاضر شخصیت عظیم و جلیل آیت اله العظمی حضرت بروجردی دامت برکاته دلیل مدعاست.
آرزوی ایرانیان پیوسته این بوده و هست که در هر زمان وجود مقدس شخصیتی که ملجاء و پناه روحانی و یگانه مرجع تقلید است در کشور خودشان ساکن باشد و چون روح و جان حضرتش را در برداشته بدون زحمت و رنج سفر و خروج از کشور بتوانند از فیوضات کامله آن نایب امام زمان مستفیض و برای عرض حاجات ورفع مشکلات دینی هر وقت بتوانند بمحضر انورش تشرف حاصل کنند.
گرچه مدتی چند آن ذوات مقدسه بجهاتی و از جمله رفتار پاره سلاطین مستبد قاجاریه و اعمال حکام جابر آن سلسله از کشور خارج و بعتبات عالیات ائمه اطهار پناهنده شده بودند ولی شکر خدای را که فضل بی نهایت خود را شامل حال ایرانیان کرده و بقلب پاک و منور و مطهر یگانه مرجع مسلم تقلید و اعلم فقها یعنی حضرت آیت اله بروجردی دامت برکاته الهام نموده که در بلده طیبه قم در رحل اقامت افکنده و دانشگاه و حوزه علمیه و مکتب فقه مقدس جعفری را در آن شهر مقدس برقرار سازند و با توفیق و عنایات ربانی و توجه خاص اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی این مهم را باحسن وجه و بهترین وضع و کیفیتی جامه عمل پوشانیده و دعای روز و شب و آرزوی دیرین ایرانیان بهدف اجابت مقرون گشته.
امید آنستکه این پایه و اساس که بدست توانای حضرت آیت اله بروجردی بنیان گذاری شده همیشه باقی و پایدار بوده و خداوند منان حضرتش را طول عمر عنایت فرماید.
نظریه : بنا بجهات فوق عموم ایرانیان بالاخص اولیای امور این کشور بایستی برای بقاء و دوام این رویه مستحسن و از دست ندادن چنین موهبتی نهایت سعی و جدیت را مبذول داشته و موجبات پیشرفت حوزه علمیه قم و علمای گرام را در هر حال فراهم سازند و در هر وقت و زمان نصب العین قرار دهند که وجود مبارک مرجع تقلید شیعیان جهان در کشور ایران ساکن و بین ایرانیان باشند مخصوصا در وضع موجود جهان و رژیم و حکومت فعلی عراق از هر لحاظ بهیچ وجه بمصلحت نیست آن ذوات مقدسه در غیر ایران سکونت داشته باشند و با توجه به اینکه در هر مورد قبلاً بایستی پیش بینی های لازم بعمل آید و منظور داشتن پیشوای آتیه عالم تشیع یکی از موارد مهم و قابل توجه میباشد علیهذا مراتب زیر معروض که در صورت استقرار اراده عالی برای اجرای آن اقدام گردد.
1ـ از هم اکنون بین فقها و علما شخصیتی که از هر حیث واجد شرایط علمی ـ مذهبی و مورد توجه مسلمین باشد انتخاب و منظور گردد.
2ـ پس از انتخابات بوعاظ آموزش داده شود که در خاتمه وعظ پس از دعاگوئی بذات اقدس شهریاری محمدرضا شاه پهلوی و حضرت آیت اله بروجردی نام شخص منظور را هم ببرند و بدو دعا کنند.
3ـ از طرف علمای مشهد دعوتی از این شخصیت بشود و قبلاً طبق برنامه صحیحی در تهران و مشهد استقبال شایانی از او بشود که در خور شان و مقام نیابت امامت باشد.
4ـ موقع عزیمت بتهران وسایل شرفیابی او را به پیشگاه همایونی با تشریفات خاصی فراهم و ضمن شرفیابی از پیشگاه شاهانه استدعای ساختمان مثلاً مسجد یا مدرسه برای طلاب علوم دینی و کمک و توجه بدانها را بنماید و پس از آنکه مورد قبول واقع گشت مراتب در جراید داخلی و خارجی بوسائل مقتضی درج گردد و اظهار قدردانی شود.
5 ـ در این قبیل مسافرتها یا احیانا بیماری با گراور نمودن عکس ایشان وسیله جراید در اطراف شخصیت ایشان بحث گردد.
6 ـ در دانشکده های معقول و منقول و کلاس وعظ و خطابه دانشکده مشهد و سایر شهرستانها وسیله وعاظ شخصیت ایشان مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار گیرد و خلاصه زمینه را از هم اکنون طوری فراهم نمایند که چنانچه احیانا حضرت آیت اله بروجردی فوت نمودند با انجام این تشریفات پیشوای شیعیان از بین ایرانیان انتخاب گردد.
در خاتمه معروضمیدارد در یک ماهه ماه رمضان که رفت و امد اینجانب با روحانیون بیشتر از ماههای قبل بود آنچه استنباط گردید عقیده انها بر این است بعد از فوت آیت اله بروجردی1 سه نفر علماء مقیم نجف بشرح اسامی زیر: 1ـ ایت اله سید محسن حکیم در آذربایجان و عراق طرفدار زیاد دارد.
2ـ ایت اله سید محمود شاهرودی بین خراسانیها و مازندرانیها طرفدار زیاد دارد.
3ـ ایت اله سید عبدالهادی شیرازی2 بین تهرانیها و فارسها طرفدار زیاد دارد.
حائز این مقام خواهند شد.
موجهینی از قبیل حاج اقا روح اله خمینی ـ سید کاظم شیرازی ـ اقا نجفی در حال حاضر در قم میباشند که پاره اوقات وسیله مرحوم آیت اله بروجردی طرف استفتاء قرار میگرفته ولی وزنی که سه نفر نامبرده اولیه در جامعه روحانیت دارند سه نفر مقیم قم فاقد ان میباشند مگر اینکه طبق طرح تقدیمی معروضه بالا مورد پشتیبانی قرار گیرند.
آیت اله بهبهانی هم در حال حاضر نقش موثری در تعیین جانشینی آیت اله بروجردی دارند.
موکول باوامر عالیست.
14 /1 /39

توضیحات سند:

1ـ یکی از آرزوهای دیرینه حکومت پهلوی، به ویژه محمدرضا، کاهش و قطع نفوذ روحانیت ایران در تصمیم گیری های دولت و بر نظریات مردم بود.
از این رو رژیم هیچ فرصتی را برای رهایی از آن از دست نمی داد.
با شدت گرفتن بیماری حضرت آیت الله العظمی بروجردی، تئوری پردازان رژیم چاره را در این دیدند که یا با یکی از مراجع مطرح در ایران، به ویژه قم، کنار بیایند.
چون چنین امری میّسر نگردید و مرجعی را نیافتند که هم با رژیم همساز شود و هم مقبولیت عامه داشته باشد، لذا دومین مرحله نقشه خود را پیشنهاد کردند که همان انتقال مرجعیت از ایران بود.
پیام تسلیت رحلت آیت اله العظمی بروجردی از سوی شاه به نجف اشرف و آیت الله حکیم در این راستا قابل توجیه است.
2ـ آیت اله سید عبدالهادی حسینی (شیرازی) فرزند آیت اله حاج میرزا اسماعیل در سال 1305 ه ق به دنیا آمد.
در سامرا مقدمات علوم را فرا گرفت و از درس آیت اله آقا میرزا محمد تقی شیرازی و آیت اله آقا میرزا علی آقا شیرازی بهره گرفت.
سپس به نجف اشرف عزیمت کرد و در سلک شاگردان علمای بزرگ چون آخوند ملا محمد کاظم خراسانی، شیخ الشریعه اصفهانی، میرزا محمد باقر اصطهبانی و حاج آقا رضا تبریزی در آمد.
پس از تکمیل تحصیلات دوباره به سامره بازگشت و ملازم آقا میرزا محمد تقی شیرازی و آقا میرزا علی شیرازی شد و به تدریس پرداخت و شاگردان بیشماری تربیت کرد.
آیت اله سید عبدالهادی پس از رحلت شریعت اصفهانی، مرجع تقلید جهان تشیع شد.
وی سرانجام عصر جمعه دهم صفر سال 1382 هجری قمری در کوفه فوت کردند و جسدش را به نجف اشرف منتقل کرده و به خاک سپردند.

منبع:

کتاب قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 1 صفحه 178




صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.