حضور محترم حضرت آیت‌الله العظمی شریعتمداری
تاریخ سند: 4 خرداد 1344
حضور محترم حضرت آیت‌الله العظمی شریعتمداری
متن سند:
ایرانقم
حضور محترم حضرت آیت‌الله العظمی شریعتمداری ۱ مد ظله
بسمه تعالی
بعرض عالی می‌رساند 0304
سلام و تحیات به حضور شریف معروض می‌دارم و سلامت وجود حضرتعالی را از درگاه قادر متعال خواهانم.
ارادتمند به حمد الهی سالم و به انجام وظایف در حدود امکان مشغولم. با این که مدتی بود زمزمه این مسافرت و قطعی شدن مسافرت و تاریخ آن چنان صورت گرفت که به انجام بسیاری از وظایف از جمله زیارت آقایان موفق نشدم و این راستی موجب دلتنگی برای مخلص بود که چرا از این توفیق محروم ماندم. به هرحال از این بی توفیقی خود... فعلاً باعرض این نامه سلام و عرض ادب می‌کنم تا توفیق بعدی. بنده روز سه شنبه سوم فروردین از تهران حرکت کردم و تا یکشنبه ۲۲ فروردین را در اعتاب متبرکه عراق و اردن و ... تا بیروت بودم. روز ۲۲ فروردین از بیروت به هامبورگ آمدم و حالا در حدود پنج هفته است که اینجا هستم. چون مدتی قبل زمزمه آمدن اینجانب در میان بود و از همان اول اینجا هم خبر شده بودند
حالت انتظاری داشتند و توانستم از همان اولین شب جمعه نخستین برنامه را شروع کنم. فعلاً شب‌های جمعه قرائت قرآن با ترجمه و تفسیر و بعد سئوال و جواب در اصول و فروع دین هست. در این جلسات معمولاً در حدود سی نفر شرکت می‌کنند که بیش از نصف آنها دانشجو هستند. این جلسه برای فارسی زبانها است. هر دو هفته یک بار عصر جمعه یک جلسه دینی برای آلمانی‌ها و مسلمانان دیگری است که فارسی نمی‌دانند. برنامه این جلسات به زبان انگلیسی اجرا می‌شود و بعد یکی از حضار به آلمانی نیز ترجمه می‌کند. مکاتبات در مراجعات مختلف از شهرستان‌ها و خود هامبورگ، هم چنین مراجعاتی برای ازدواج که غالبا مسبوق به تشرف یکی از زوجین به اسلام است نیز قسمتی دیگر از کار اینجاست. در این مورد ترتیبی داده شد که مراجعه برای ازدواج خود سنگری برای عالم دینی مقیم اینجا شود و از نظر طرز عمل و مذاکرات و توضیحاتی که داده می‌شود برنامه طوری باشد که مراجعه کنندگان مجذوب شوند و با خاطرات دینی مطلوبی بروند به خصوص که این مراجعین اغلب از شهر‌های دیگر آلمان یا از ممالک اروپائی مجاور آلمان می‌آیند و باید طوری باشد که در محل خود مروجی برای هدف ما باشند. در این مدت چهار جلسه عمومی یکی به مناسبت جشن غدیر در منزل قبلی بنده با حضور تقریباً یکصد نفر از آقایان و دیگری سه شب در مسجد به مناسبت ایام عاشورا با دعوت و حضور عده زیادی از برادران و خواهران مسلمان و اختصاص محلی برای شرکت خانمها، برگزار شده است. در هر جلسه در حدود یک ساعت صحبت کردم و توفیقی بود که قسمتی از حقایق اسلامی در اینجا بازگو شود. در همه این مدت سعی مخلص این بوده که حفظ الغیب دوست عزیزمان آقای محققی ۲ شود البته هر نوع انتقاد صحیح از کار‌های ایشان را می‌پذیرم همان طور که انتقاد از کار‌های خودم را نیز می‌پذیرم ولی انتقاد غیر از بدگویی و ولنگاری است و جلو اینها را گرفته‌ام. شکی نیست که باید از تکرار اشتباهات گذشته اجتناب شود و این هم راهی جز انتقاد صحیح ندارد. جلسات عمومی مسجد حسن اثر فراوان داشته و مخصوصاً بیشتر دانشجویان مقیم هامبورگ و عد‌ه‌ای از دانشجویان شهر‌های دیگر آمده بودند و نمون‌های از جلسات گفتار ماه بود که در تهران داشتیم. ساختمان مسجد از نظر سفت کاری تمام شده ولی چون هیچ قسمت آن تعمیر نشده نمی‌شود از آن استفاده کرد و هر نوبت استفاده کنیم مقادیر زیادی خرج برمی‌دارد. تکمیل کلی ساختمان در حدود دو میلیون تومان خرج دارد و باید مرحله اول را تمام و آن را برای کار‌های دینی آماده کرد تا مرحله بعد. یک عیب بزرگ این وضع مسجد در انظار خارجیها زننده است بلکه مانع کار‌های تبلیغی نیز هست چون هر وقت جلسه‌ای برای کار خود بخود صحبت مسجد به میان می‌آید و مطالب دیگر را تحت الشعاع قرار می‌دهد. از این گذشته برای این که کار‌هایی را که کار‌هایی که بانوان، دانشجویان، دانش آموزان، کودکان در نظر داریم اجرا شود که احتیاج ... با این وضع فعلی نه از مسجد می‌توان استفاده کرد و نه با وجود مسجد می‌شود محل دیگری تهیه کرد. امید است با همت آقایان و برادران مسلمان این وضع پایان داده شود.
معذرت می‌خواهم ولی لازم بود گزارش کارها لااقل به این مقدار خدمتتان داده شود. انتظار دارم در هر مورد اگر مطلبی به نظر شریف می‌رسد مرقوم فرمایید تا کارها به نحو احسن انجام شود.
آقا را سلام ابلاغ فرمایید.
والسلام علیکم ادام الله ظلکم
محمد حسینی بهشتی
۴/۳/۴۴
توضیحات سند:
۱- آیت‌الله شریعتمداری: آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری در سال ۱۲۸۳ ه ش در تبریز به دنیا آمد. تحصیلات خود را در تبریز، مشهد و قم پی گرفت و با گذشت زمان یکی از مدرسین فقه شد. وی پس از کسب مقام اجتهاد به درخواست اهالی آذربایجان به آن سامان رفت و به تدریس فقه و اصول پرداخت، اما در سال ۱۳۲۷ ه ش به قم بازگشت و در این شهر ماندگار شد. وی قبل از عزیمت به قم در سال ۱۳۲۶، على رغم تحریم علمای آذربایجان، با شاه ملاقات کرد. ارتباط او با رژیم تا پیروزی انقلاب پابرجا بود. نقش آقای شریعتمداری در دوران مبارزه با اهمیت تلقی می‌شد، اما این اعتقاد به دلیل تأکید او بر حفظ نظام شاهنشاهی و عمل به قانون اساسی رژیم، رفته رفته کم رنگ شد و بعدها راه ایشان از راه مبارزان خط امام خمینی (ره) جدا افتاد. پس از انقلاب نیز مخالفت‌های وی با نهضت اسلامی ادامه یافت، تا حدی که یکی از عوامل کودتای نوژه علیه انقلاب اسلامی شد. پس از اثبات این مسأله وی از طرف جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از مرجعیت خلع شد. او در سال ۱۳۶۵ درگذشت.۲- مرحوم حجت‌الاسلام و المسلمین آقای شیخ محمد محققی لاهیجانی که سالها ساکن یزد بود در ربیع الاول سال ۱۳۷۵ ه ق به درخواست حضرت آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین بروجردی به سوی بندر هامبورگ در آلمان عزیمت کرد و چون به دو زبان انگلیسی و آلمانی تسلط داشت در آنجا به رسیدگی و تبلیغ امور دینی پرداخت. عمده فعالیت‌های او عبارت بودند از: برگزاری اعیاد و سوگواری‌ها، تشکیل کلاس‌های درس عربی و فارسی برای کودکان، جلسات ماهانه برای آلمانی‌های تازه مسلمان، مسافرت‌های تبلیغی به اطراف، نشر کتب، پاسخ به سئوالات، نظارت بر ذبح اسلامی مراسم غسل و کفن و دفن اموات مسلمین ایرانی و غیر ایرانی، عیادت مریضها، کمک مالی به بینوایان و دانشجویان و در راه‌ماندگان، و خرید زمینی به مساحت چهار هزار متر مربع در بهترین نقطه شهر هامبورگ و شروع بنای مسجد در سال ۱۳۳۹ ه ش. مرحوم محققی پس از رحلت آیت‌الله بروجردی به ایران بازگشت و تا هنگام فوت در قم به کتابفروشی مشغول بود. ر.ک: زندگانی زعیم بزرگ عالم تشیع آیت‌الله بروجردی / دوانی، علی، ص ۲۵۳ و ۳۰۳