تاریخ سند: 19 بهمن 1357
متن سند:
اظهار نظر یکی از دیپلماتهای بلوک شرق در مورد اوضاع ایران
یکی از دیپلماتهای ممالک اروپای شرقی اظهار داشته در حال حاضر یکنوع تفاهم بین بختیار و ارتش برقرار است و امید بختیار فقط به ارتش است، از طرف دیگر ارتش نیز به بختیار اعتماد کرده و همین جریان فقط یک راه را جلوی پای بختیار قرار داده است آنهم ادامه سیاستهای فعلی اوست البته مشکلاتی هم سر راه بختیار قرار دارد که مهمترین آن نیروی هوائی است و چنانچه نیروی هوائی از او اطاعت ننماید و بخواهد جانب خمینی را بگیرد مشکلاتی پیش خواهد آمد که حل آن برای بختیار و ارتش بسیار مشکل است.
ما باین نتیجه رسیده ایم که بختیار در حال حاضر از طرف 120000 نفر نظامی وفادار پشتیبانی میگردد، نظامیانی که هنوز به قسم خود وفا دارند و هنوز بنفع شاه از رژیم حمایت مینمایند و میبایستی در هر حالت
قدرت آتش و نبرد این ارتش را در نظر گرفت و همین قدرت آتش به ارتش ایران این اجازه را میدهد که به تنهائی در مورد هر مسئله ای تصمیم بگیرد، گرچه تاکنون راه حل
سیاسی از طرف سران ارتش مورد پشتیبانی است ولی موقعیت مخالفین و نوع مبارزه آنها نشان میدهد که امکان بروز یک جنگ داخلی در ایران وجود دارد.
در هر حال باید گفت گرچه ارتش با درگیریهای نظامی مخالف است و مایل نیست در جریانات فعلی روی مردم آتش بگشاید ولی چنانچه اوضاع داخلی ایران وضع بحرانی پیدا نماید این ارتش با تمام قدرت و به حمایت از رژیم وارد عمل خواهد شد و این مسئله ای است که نمیتوان روی آن حساب نکرد.
ارزیابی خبر :
مطالب فوق توسط یکی از دیپلماتهای بلوک شرق عنوان شده است.
توضیحات سند:
* نورالدین کیانوری رئیس حزب توده امروز (19 /11 /57) در بوادپست با یک روزنامه محلی مصاحبه کرد و گفت که از مسلح شدن مردم «برای مقابله با نیروهای سیاه ارتجاع» حمایت می کند.
«حزب وی از آن جهت مردم را دعوت به مسلح شدن می کند که نیروهای سیاه ارتجاع با قدرت سازمان یافته مردم مسلح روبه رو شوند.
» کیانوری حمایت حزب توده را از نهضت پیش روی مردم ایران اعلام کرد.
(بولتن محرمانه خبرگزاری پارس، ش 327، ص 1)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 25 صفحه 362