جناب آقای خوانساری معاون محترم وزارت امورخارجه
تاریخ سند: 8 مرداد 1348
جناب آقای خوانساری معاون محترم وزارت امورخارجه
متن سند:
شماره: 5 /401 /1402 تاریخ: 8 /5 /1348جناب آقای خوانساری
معاون محترم وزارت امورخارجه
مؤسسه بزرگ نشر کتاب‌های هنری SKIRA که شهرت جهانی دارد و مرکز آن در ژنو می‌باشد در اثر تماس و مذاکراتی که این سفارت شاهنشاهی با آقای Riviere مسئول تهیه مجموعه کتاب‌های "گنجینه‌های دنیا" "Les Tresors du mond " داشته است مؤسسه نامبرده را علاقمند ساخته که یک جلد از مجموعه مورد بحث را به گنجینه‌های هنری ایران تخصیص دهد.*
"Tresors de 1 IRAN"
در این مجموعه تاکنون هفت جلد کتاب درباره هنر اسپانیا - امریکا - مصر - ترکیه - واتیکان – ونیز چاپ شده است. تیراژ این کتاب‌ها حداقل بیست و پنج هزار نسخه است که به پنج زبان مختلف تهیه و چاپ می‌گردد. در هر جلد کتاب به طور متوسط عکس ۱۲۰ اثر هنری گنجانده می‌شود که در حدود ۹۰ عدد از آنها رنگی است. اکنون پس از مذاکرات لازم آقای Yves Riviere مسئول پروژه مزبور تقاضا دارد که موافقت رسمی مقامات مربوطه دولت ایران را دریافت و برای اوائل ماه سپتامبر سال جاری همراه با عکاس و وسائل عکاسی روانه ایران گردد. نامبرده صورت اشیاء و مکان‌هائی را که مایل به عکس‌برداری از آنهاست به این سفارت داده است که فتوکپی آن به ضمیمه ایفاد می‌گردد. از آنجا که علیاحضرت شهبانوی ایران به ترویج هنر ایران علاقه فراوان مبذول می‌فرمایند و همیشه درباره این امور دستورات مؤکدی صادر فرموده‌اند امیدوار است هرچه زودتر درباره صدور اجازه و انجام تشریفات مربوط به این کار اقدام گردد تا از این فرصت نیکو برای استفاده در ترویج گنجینه‌های هنری ایران استفاده شود. به نظر این سفارت شاهنشاهی با کمک‌های ذیقیمتی که معمولاً در چنین مواردی به چنین مؤسساتی می‌شود مفید خواهد بود. اگر از مؤسسه اسکیرا خواسته شود که یک سری از فیلم‌های نگاتیف آثاری را که از آنها عکس‌برداری می‌کند در اختیار وزارت فرهنگ و هنر قرار بدهد تا از این راه بدون انجام کوچکترین هزینه‌ای فیلم‌های نگاتیف در اختیار مقامات دولت شاهنشاهی قرار بگیرد و از آنها در فرصت‌های گوناگون استفاده گردد. شک ندارد اگر ترتیبی داده شود که کتاب مزبور برای جشن‌های دو هزار و پانصد ساله بنیاد شاهنشاهی ایران آماده گردد - بدون آنکه کوچکترین هزینه‌ای به دولت ایران تحمیل گردد - یکی از با‌اهمیت‌ترین کتاب‌های هنری ایران به مناسبت چنین جشن فرخنده‌ای در سراسر دنیا پخش خواهد گردید. خواهشمند است از تصمیمی که اتخاذ می‌فرمایند هرچه زودتر این سفارت شاهنشاهی را مطلع فرمایند.
سفیر شاهنشاه آریامهر
حسینعلی لقمان ادهم*
توضیحات سند:
* این درخواست هم به مانند خیلی از درخواست‌های مشابه که از سوی مؤسسات خارجی ارائه شده بود از طرف شورای مرکزی جشن پذیرفته شد. به سند زیر توجه کنید:فوری است
شورای مرکزی جشن بیست و پنجمین سده بنیادگذاری شاهنشاهی ایران
بازگشت به نامه شماره 2145 /2668 مورخ 19 /6 /48 درباره مسافرت اعضاء مؤسسه مطبوعاتی SKIRA به ایران جهت تهیه مجموعه‌ای از گنجینه‌های هنر ایران اشعار می‌دارد: طبق تلگراف واصله از سفارت شاهنشاهی در برن جهت آقایان „MAURICE BABEY همسرش اتباع سویس MARCO LIONELLO, VENTURA تبعه آمریکا VICTORIA, ROBERT A SCHULT ZE
RICHARDS تبعه انگلیس و RIVIERE, YVES
ROGER روادید ورود به ایران صادر گردیده است.
نامبردگان از طریق مرز بازرگان در حدود اواخر سپتامبر جاری وارد ایران خواهند گردید. ضمناً طبق اطلاع سفارت شاهنشاهی در برن تهیه مجموعه مزبور هیچگونه تعهدی برای دولت شاهنشاهی ایجاب نخواهد کرد.
از طرف وزیر امورخارجه
* حسینعلی لقمان ادهم جزء خانواده‌های وابسته به دربار پهلوی اول و دوم بود. نامبرده در 22 /4 /1354 طی نامه‌ای به شاه چنین آورده است:
«مفتخراً با کمال توفیق به شرف عرض خاکپای مبارک همایونی می‌رساند. جان‌نثار حسینعلی لقمان ادهم که پدرم سالیان متمادی در سلک خدمتگزاران دربار شاهنشاهی بود و تا آخرین دقایق عمر افتخار پزشک مخصوص رضا‌شاه کبیر را داشت و غلام نیز به نوبه خود به افتخار نوکری و خدمت به آن شاهنشاه معظم نائل آمد. همیشه سعی داشت ترتیبی اتخاذ کند که خاطر خطیر ذات مبارک آزرده نگردد... به طوری که خدمات ناچیز غلام چندین بار مورد تقدیر قرار گرفت... از پیشگاه مبارک شهریاری استدعا دارد چنانچه رأى انور ملوکانه اقتضا نماید جان نثار را مورد عنایت خاص قرار داده و با صدور اوامر مطاع همایونی نسبت به ابلاغ فرمان آجودان کشوری غلام را مفتخر فرمائید.» طبق مکاتبات بعدی وزارت دربار درخواست ادهم و دستور شاه به طور محرمانه بایگانی می‌شود. نامبرده از مهره‌های به اصطلاح سیاسی رژیم پهلوی به شمار می‌آمد و چندین نوبت سفیر شاه در کشورهای مختلف منجمله آلمان و سوئیس بود.
- اسناد ساواک - پرونده‌های انفرادی