تاریخ سند: 23 آبان 1357
در روز جاری واحدهائی از فرمانداری نظامی در مقابل دانشکدههای مادر مستقر و از ورود دانشجویان به دانشکدههای مادر جلوگیری نمودهاند
متن سند:
شماره 2 /25 /542 تاریخ:23 /8 /1357
از: اطلاعات شهربانی خراسان
به: ریاست سازمان اطلاعات و امنیت خراسان
تلفنگرام
در روز جاری واحدهائی از فرمانداری نظامی در مقابل دانشکدههای مادر مستقر و از ورود دانشجویان به دانشکدههای مادر جلوگیری نمودهاند. از ساعت 0745 دانشجویان به تدریج در باشگاه دانشگاه اجتماع و تا ساعت 0945 تعدادی از استادان، کارمندان، دانشجویان دیگر و چند فرد روحانی منجمله مرعشی، تهرانی، شمس، عماد[ی] و عدهای دیگر نیز به آنها پیوسته و سپس سخنرانیهائی وسیله چند تن از دانشجویان و یکی از روحانیون به نام مرعشی در مورد نابودی رژیم و حکومت اسلامی و دعوت به مبارزه ایراد و در ساعت 1040 اجتماعکنندگان که حدود 2000 نفر بودند پس از شکل گرفتن و تنظیم پلاکارتهای مضره، شروع به راهپیمائی نموده و مبادرت به دادن شعارهای ضد میهنی در محوطه بیمارستان شهناز که جنب باشگاه دانشگاه است و به هم مرتبط هستند نموده و پس از اتمام راهپیمائی، دو مرتبه در محوطه باشگاه اجتماع و شیخ علی تهرانی پیرامون وضعیت روز و نابودی رژیم و اینکه این رژیم دست نشانده آمریکا بوده و کد 66 میخواهد با حیله و نیرنگ مسلمانان ایران را رهبری نماید در حالی که ملت ایران زیر بار ظلم و ستم قرار نخواهد گرفت و از کلیه طبقات خواسته است که روز یکشنبه هفته آینده در منزل آیتالله قمی و آیتالله شیرازی اجتماع و مبادرت به راهپیمائی نموده و سپس در باشگاه دانشگاه اجتماعاتی تشکیل دهند و اضافه نموده است که در ساعت 0800 روز 24 /8 /57 نیز در همین محل سخنرانیهائی توسط شیخ علی خامنهای و خودش ایراد خواهد شد و به قرار اطلاع، اجتماع آنان به منظور بزرگداشت روز شریعتی خواهد بود. در بین رهبران اجتماعکنندگان روز جاری، فعالیت دکتر روحانی و دکتر آریائی چشمگیرتر و تحریکات شیخ علی تهرانی و مرعشی کاملاً آشکار بوده است. در ساعت 1145 اجتماع کنندگان متفرق گردیدند. ضمناً اعلامیههائی مبنی بر اطلاعیه جبهه ملی ایران1 که 3 مورد را از دکتر سنجابی در آن عنوان شده است بین تظاهرکنندگان توزیع شده است.
1. سلطنت کنونی ایران با نقض مداوم قوانین اساسی و اعمال ظلم و ستم و ترویج فساد و تسلیم در برابر سیاستهای بیگانه فاقد پایگاه قانونی و شرعی است.
2. جنبش ملی اسلامی ایران با وجود بقاء نظام سلطنتی غیرقانونی با هیچ ترکیب حکومتی موافقت نخواهد کرد.
3. نظام حکومت ملی ایران باید براساس موازین اسلام و دموکراسی و استقلال به وسیله مراجعه به آراء عمومی تعیین گردد
همین خبر حاکی است که روز جاری نیز کتابهائی به نام ویتنام در داخل منزل آیتالله شیرازی به فروش رسیده است. اتفاق سوء رخ نداده است.
رئیس شهربانی خراسان
از سوی سرهنگ نوروزی
وقایع دانشگاه
توضیحات سند:
1. جبهه ملی: در زمستان 1328ش، جمعی از رهبران و سران احزاب سیاسی ملیگرا که هدف مشترک آنها ملی شدن صنعت نفت بود گردهم آمدند و جبهه واحدی را موسوم به جبهه ملی به رهبری دکتر محمد مصدق پایهگذاری کردند. از جمله این احزاب میتوان به حزب ایران، حزب ملت ایران بر پایه پانایرانیسم، حزب زحمتکشان ملت ایران، نهضت خداپرستان سوسیالیست، انجمن بازرگانان و کسبه ایران و غیره اشاره کرد. پس از پیروزی نهضت ملی نفت و تشکیل کابینه دکتر مصدق، برخی از احزاب و جمعیتهای تشکیلدهنده جبهه ملی از این جبهه کنارهگیری کردند و حتی به صف مخالفان دکتر مصدق پیوستند. به هر حال جبهه ملی تا کودتای آمریکایی انگلیسی 28 مرداد 1332 از دکتر مصدق و دولت او حمایت میکرد و بعد از کودتا به دلیل دستگیری و زندانی شدن بسیاری از سران جبهه ملی عملاً این جبهه فروپاشید. در سال 1338ش مجدداً گروهی از هواداران دکتر مصدق، جبهه ملی دوم را ایجاد کردند این جبهه در جریان قیام 15 خرداد 1342 واکنشی از خود نشان نداد و باعث انتقاد عدهای از سکوت آنان در قبال کشتار 15 خرداد توسط رژیم شد. به سبب بروز اختلاف و دودستگی میان سران جبهه ملی سرانجام در بهار 1343 جبهه ملی دوم نیز فروپاشید و تلاش گروهی از اعضای این جبهه برای تشکیل جهبه ملی سوم بینتیجه ماند. در جریان تصویب لایحه کاپیتولاسیون با سکوت و بیتوجهی از آن گذشتند. در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی دکتر کریم سنجابی و گروهی از بازماندگان جبهه ملی دوباره اقدام به تشکیل و فعال کردن جبهه ملی کردند و این بار سنجابی رهبری این جبهه را برعهده گرفت و تا خرداد 1360 که امام(ره) جبهه ملی را به سبب رد و غیر انسانی خواندن حکم اسلامی قصاص مرتد اعلام کرد؛ فعال بود. پس از آن اعضای جبهه ملی از کشور فرار کردند.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 17 صفحه 126