حوادث و وقایع شهرهای مختلف کشور در روز 8/10/57 (2537 شاهنشاهی)
تاریخ سند: 8 دی 1357
حوادث و وقایع شهرهای مختلف کشور در روز 8/10/57 (2537 شاهنشاهی)
متن سند:
1ـ شهرهای استان گیلان از ساعت 1600 نا آرامیهائی در شهر رشت بوقوع پیوسته که منجر بآتش کشیده شدن چند شعبه بانک و شکستن شیشه تعدادی از ادارات دولتی گردیده است.در این تظاهرات 4 نفر مجروح و یک جوان 20 ساله بعلت تیرخوردگی در ناحیه سینه، فوت شده است.
از ساعت 1100 تظاهراتی با شرکت تعدادی دانش آموز و فرهنگی در رودبار بوقوع پیوسته و طی آن تابلوهای اصول انقلاب شکسته و یک کافه رستوران بآتش کشیده شده است.
1 2ـ شهرهای استان مازندران از صبح روز 8 /10 /57 در شهرهای بهشهر، ساری، بابل، آمل، بابلسر، شاهی، چالوس و تعدادی از روستاهای این استان تظاهرات و حوادث اخلالگرانه ای صورت گرفته است.
در این اخلالگریها تعدادی از شیشه های بانکها و سایر اماکن عمومی شکسته شده و تظاهرکنندگان در چند مورد با قطع اشجار و آتش افروزی در سطح خیابانها و پرتاب مواد آتش زا و انفجاری بمقابله مامورین برخاسته اند.
در بابل این افراد بساختمان سازمان اطلاعات و امنیت بابل سنگ پرتاب نموده و از جانب آنان اتومبیل یک درجه دار ژاندارمری و منزل مسکونی یک مامور شهربانی بآتش کشیده شده است.
2 3ـ شهرهای استان آذربایجان غربی صبح و بعداز ظهر روز 8 /10 /57 در شهرهای مهاباد، شاهپور، اشنویه و نقده از استان آذربایجانغربی، اجتماعاتی از مردم تشکیل و تظاهراتی انجام شده است.
در نقده بین تظاهرکنندگان مخالف و یک گروه موافق درگیریهائی بوقوع پیوست که منجر به زخمی شدن 5 نفر گردیده است.
در همین شهر منزل علی بهنیا وکیل مجلس شورایملی بآتش کشیده شده است.
1 4ـ شهرهای استان کرمانشاهان تظاهرات اخلالگرانه، روز 8 /10 /57 نیز در شهر سنقر ادامه پیدا کرده است.
در حوادث شهر مذکور در این روز، ساختمانهای بانک رهنی، سازمان پیشاهنگی و تعدادی از دکاکین مردم بآتش کشیده شده است.
و از جانب اخلالگران تیراندازیهائی نیز بسوی مامورین صورت گرفته و در یک مورد بمبی از داخل یکی از منازل بسمت مامورین پرتاب شده که آسیبی وارد نیاورده است.
2 در قصرشیرین نیز شب هنگام مورخه 8 /10 /57، بدنبال تظاهرات عده ای، یک مغازه مشروبفروشی و یک بانک آتش زده شده است.
3 5ـ قزوین متعاقب وقایع روز 7 /10 /57 شهر مذکور که منجر به کشته شدن 8 نفر گردیده است، از صبح روز 8 /10 /57 شهر متشنج بوده و اجتماعاتی در خیابانها تشکیل شده است.
در این روز تعدادی از منازل افسران و درجه داران ارتش مورد حمله قرار گرفته و منزل یکنفر افسر و همچنین تعدادی از بانکهای محدوده بازار قزوین بآتش کشیده شده است.
4 اعلامیه ای نیز در شهر توزیع شده که طی آن اعلام گردیده که بمنازل ارتشیان و پرسنل ساواک حمله خواهد شد.
6ـ همدان از صبح روز 8 /10 /57 در شهر مذکور راه پیمائی صورت گرفته و بعداز ظهر عده ای از تظاهرکنندگان به زندان شهربانی همدان حمله نموده و ضمن شکستن شیشه های پنجره ندامتگاه، بطور مصنوعی ایجاد آتش سوزی کرده که با دخالت مامورین متفرق گردیده اند.
در جریان درگیری، یکنفر کشته و چهار نفر مجروح گردیده اند.
5 در تویسرکان نیز یکنفر اخلالگر در جریان تظاهرات کشته شده است.
7ـ شیراز از صبح روز 8 /10 /57 قریب 20 هزار نفر از طبقات مختلف مردم در مسجد جامع شیراز تجمع و سید علی اصغر دستغیب برای حاضرین سخنرانی تحریک آمیزی ایراد نموده است.
پس از خاتمه سخنرانی حدود 10 هزار نفر از مجتمعین در چند خیابان شیراز تظاهراتی را انجام که بدون وقوع حادثه سوئی خاتمه یافته است.
1 8ـ شهرهای استان کرمان از صبح روز 8 /10 /57، در شهرهای کرمان و رفسنجان تظاهرات اخلالگرانه ای بوقوع پیوسته است.
2 تظاهرات مزبور در رفسنجان با خشونت توام بوده و تظاهرکنندگان با پرتاب بطریهای کوکتل مولوتف و سنگ و میله های آهنی قصد آتش زدن و تخریب ساختمانهای شهربانی و فرمانداری و پائین آوردن پیکره اعلیحضرت همایونی را داشته اند.
در نتیجه مقابله مامورین با اخلالگران، یکنفر کشته و چهار نفر مجروح گردیده اند.
3 9ـ شهرهای استان خراسان روز 8 /10 /57، در شهرهای مشهد، سبزوار و بیرجند تظاهرات و راهپیمائی صورت گرفته است.
در تظاهرات شهر بیرجند در اثر تیراندازی مامورین انتظامی چهار نفر اخلالگر مجروح گردیده اند.
4 10ـ اصفهان از ساعت 1100 روز 8 /10 /57، سید جلال طاهری در مسجد مصلی شهر اصفهان برای حدود 6 هزار نفر سخنرانی نموده و طی سخنان خود موضوع فتوای خمینی در مورد ترک خدمت سربازان و درجه داران را عنوان کرده است.
پس از خاتمه سخنرانی، سه هزار نفر از حاضرین بمسجد دانشگاه اصفهان رفته و در روی زمین چمن دانشگاه مزبور مجلس ختم کامران نجات الهی عضو هیئت علمی دانشکده امیرکبیر را برگزار نموده و سپس بآرامی متفرق شده اند.
در نجف آباد اصفهان دو مورد بمب گذاری در اتومبیل و همچنین منزل دو نفر از پرسنل شهربانی نجف آباد، صورت گرفته که منجر به مجروح شدن یک سرپاسبان و وارد آمدن خساراتی شده است.
11ـ شهرهای استان لرستان روز 8 /10 /57، شهرهای خرم آباد و بروجرد شاهد تظاهرات اخلالگرانه بوده است.
در بروجرد ساختمان یک میهمانخانه سنتی، یکباب مدرسه و اداره دخانیات شهر مورد حمله قرار گرفته و قسمتهائی از آنها تخریب گردیده است.
در تظاهرات خرم آباد چند نفر مجروح شده اند.
12ـ سمنان از صبح روز 8 /10 /57، حدود 4 هزار نفر در شهر سمنان مبادرت بتظاهرات اخلالگر و راه پیمائی نموده اند.
یک روحانی افراطی سخنان تحریک آمیزی ایراد و تظاهرکنندگان شعارهائی علیه مقامات عالیه مملکتی و ساواک داده اند.
این افراد مغازه یکی از موافقین را نیز بآتش کشیده اند.
1 13ـ اراک از ساعت 1600 الی 1930 تظاهرات پراکنده ای در شهر اراک بوقوع پیوسته که با دخالت مامورین آرامش برقرار گردیده است.
14ـ شهرهای استان آذربایجانشرقی روز 8 /10 /57، عناصر اخلالگر ضمن تظاهرات در شهر مراغه، چند ساختمان از جمله منازل 7 نفر از مامورین شهربانی را بآتش کشیده و در نتیجه دخالت و مقابله مامورین و تیراندازی هوائی یکنفر کشته شده است.
در میانه نیز عده ای تظاهرات نموده و بمنازل مامورین پلیس حمله کرده اند.
یکنفر از تظاهرکنندگان در حال پرتاب سنگ از پشت یکی از بامهای منازل سقوط و فوت نموده است.
در شهر مرند نیز ضمن تظاهرات اخلالگرانه چند نفر از درجه داران پادگان مراغه توسط متظاهرین مجروح شده اند و در شهر سراب متعاقب خاتمه مجلس ختم دکتر کامران نجات الهی عده ای بتظاهرات اخلالگرانه پرداخته اند.
1 ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ تظاهرات امروز (8 /10 /57) رشت در اعتراض به شهادت ابراهیم جعفری، دبیر دبیرستانهای رشت بود که دیروز بر اثر اصابت گلوله مأموران مسلح مجروح و شهید شد.«مردم خواستار تحویل جنازه دبیر جوان شدند، اما پلیس به مخالفت با آنان پرداخت و به دنبال آن تظاهراتی صورت گرفت که دامنه آن به خیابانهای استخر، لاکانی،...
کشید.
در این تظاهرات یک اتومبیل جیپ دادگستری، دو کامیون شهرداری، سه لندرور دخانیات، یک گاراژ و دو کامیون متعلق به جمشید فرزانه کاری، ساختمان شرکت فیروز، 15 شعبه بانک و چندین خانه متعلق به ماموران امنیتی رشت به آتش کشیده شد.
بر اثر تیراندازی ماموران، جوانی به نام تقی اشکیل کشته و هشت نفر مجروح شدند.
» (اطلاعات، ش 16621، «ضمیمه»، ص 3) 2ـ حوادث استان مازندران با شرح بیشتر در سندهای دیگری آمده است.
1ـ حوادث یاد شده را با تفصیل بیشتر در سندهای بعدی خواهید خواند.
2ـ در حوادث امروز سنقر ساختمان حزب رستاخیز هم طعمه حریق شد.
در آخرین تلفنگرام ساواک کرمانشاه به مرکز آمده است که تا این ساعت (21 /22) «یک نفر دیگر مجروح و یکنفر هم کشته شده است».
(پرونده 106982، ج 4) پیش از این آمار مجروحین سه نفر اعلام شده بود.
3ـ ساواک کرمانشاه پس از ذکر حوادث قصرشیرین در تلفنگرام خود یادآور شد که برق قطع است و تا فردا ادامه خواهد داشت.
«تیپ شاهین در مقابل درخواست اعزام نیروهای کمکی طی تلفنگرامی به عنوان شهربانی پاسخ منفی داده است.
با توجه به اعتصاب و تظاهرات فردا که توسط کانون معلمان اعلام شده، اعزام نیروهای کمکی لازم و ضروری است.
(همان) در گزارش ارتش آمده است که در تظاهرات امروز کرمانشاه دو نفر شهید و 12 نفر دستگیر شدند.
همین رقم برای تظاهرات کنگاور نیز یاد شده است.
(گزارش زمستان 57، ص 120) 4ـ «صبح روز هشتم دی ماه در حالی که گروه کثیری از مردم قزوین برای شرکت در مراسم تشییع جنازه و خاکسپاری قربانیان تظاهرات روز گذشته عازم گورستان بودند ماموران به سوی آنها تیراندازی کردند.
در جریان این تیراندازی گروه کثیری از مردم کشته و مجروح شدند.
» (اطلاعات، ش 15752، ص 2) ارتش تعداد شهدای امروز قزوین را 7 تن و مجروحان را 15 نفر یاد کرد (گزارش زمستان 57، ص 119) در همین گزارش و در صفحه ای دیگر تعداد شهدای قزوین ده تن و مجروحان 19 نفر قید شده است! (همان، ص 121) اخبار جنبش اسلامی نیز خبر از ورود هیاتی از طرف جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر به قزوین داد.
این نشریه نام 3 شهید شهر قزوین را که به دست مأموران حکومتی به شهادت رسیدند چاپ کرد.
(ش 10، به تاریخ 12 دی 57) 5ـ نام شهید همدان «حسن رنجبران» بود.
(کیهان، ش 10605، ص 7) «ضمنا عده ای در جلوی بیمارستان بوعلی نزدیک خانه های سازمانی دست به تظاهرات زده یک کیوسک شخصی به آتش کشیده شده است.
» (پرونده 106978، ج 4) اما حوادث مهمتر در نهاوند رخ داد.
«تمام مؤسسات دولتی و بانکها و خانه اکثر مامورین شهربانی نهاوند توسط تظاهرکنندگان به آتش کشیده شد که در نتیجه درگیری تظاهرکنندگان با مامورین یک نفر کشته و 9 نفر مجروح شده اند.
» (گزارش زمستان 57، ص 120) ظاهرا وقایع نهاوند به دنبال حمله ماموران شهربانی به منزل یکی از معتمدین شهر روی می دهد.
(اخبار جنبش اسلامی، ش 11، به تاریخ 18 دی 57) 1ـ مراسم امروز به مناسبت چهلمین روز واقعه مسجد حبیب شیراز و شهادت دکتر کامران نجات اللهی برگزار شد.
پس از سخنرانی آقای سید علی اصغر دستغیب، آیت الله سید عبدالحسین دستغیب نیز سخنرانی کرد و اظهار داشت تنها راه بازگشت امنیت به 2 و 3 و 4 کشور برکناری شاه است.
(پرونده 106992، ج 6) 2ـ تظاهرات کرمان با شرکت 5 هزار نفر پس از اجتماع در مسجد جامع آغاز گردید و با حمل پارچه نوشته ها و عکسهایی از امام خمینی شروع شد.
(پرونده 106983، ج 4) 3ـ روزنامه کیهان نام شهید را حسین مقیمی 28 ساله و تعداد مجروحان را 7 نفر نوشت.
(ش 10605، ص 6) همچنین در شهر بافت عده ای چماق به دست به خانه فرهنگیان شهر حمله کردند و خانه 11 آموزگار را به آتش کشیدند.
» (نشریه رویدادهای انقلاب اسلامی در استان کرمان، ص 21) 4ـ در مورد مشهد سند دیگری هست که خواهید خواند.
1ـ تفصیل این حادثه را در سندهای بعدی خواهید خواند.
1ـ خبرهای شهرهای آذربایجان شرقی بیش از اینهاست که در سندهای پیش رو می خوانید.