گزارش نوبه‌ای شماره ۱۵۱ فرمانداری نظامی اصفهان و حومه
تاریخ سند: 22 دی 1357
گزارش نوبه‌ای شماره ۱۵۱ فرمانداری نظامی اصفهان و حومه
متن سند:
گزارش نوبه‌ای شماره ۱۵۱ فرمانداری نظامی اصفهان و حومهمدت دوره از ساعت ۰۷۰۰ روز 21 /10 /57 الی ساعت ۰۷۰۰ روز22 /10 /57
۱- وضعیت
الف: در وضعیت عمومی اصفهان و حومه از نظر امنیت تغییری حاصل نشده و نیروهای نظامی و انتظامی مسلط بر مناطق و حوزه‌های تعیین شده هستند. ب: روحیه پرسنل نظامی و انتظامی خوب است.
۲- فعالیت‌ها:
الف: حدود ساعت ۰۹۰۰ جمعیتی در حدود ۵ هزار نفر در استادیوم ورزشی باغ همایون اجتماع و آقای زهتاب1 سخنرانی مضره نموده است.
ب: در بعدازظهر روز 21 /10 /57 در ساعت ۱۵۰۰ جمعیتی در حدود ۴ هزار نفر در مسجد سید اجتماع کرده و آقای احمدی فروشانی و پرورش2 (دبیر آموزش و پرورش که مدتی بازداشت بود) سخنرانی نموده و مردم را به ادامه اعتصاب و سرپیچی از دستورات دولت شاپور بختیار۳ ترغیب نمودند. اجتماع‌کنندگان در مسجد سید سپس شروع به راهپیمایی از مسیر خیابان‌های عبدالرزاق، ششم بهمن، پهلوی، خیابان ابن سینا نمودند. این راهپیمائی ساعت ۱۸۰۰ خاتمه پذیرفت.
پ: بنا به اطلاع واصله امروز 22 /10 /57 مردم اصفهان در مسجد جامع تجمع خواهند نمود.
ت: برابر اطلاع تلفنی سروان غزلی و بل هلیکوپتر در خیابان شاه عباس ثانی کوچه اوستا انتهای کوچه منزل دو نفر امریکائی دو عدد بمب پرتاب شده که یکی از آنها منفجر و منجر به شکستن شیشه‌های ساختمان شده و دیگری منفجر نشده بود بلافاصله تیم ضدخرابکاری از فرمانداری نظامی به محل اعزام گردید.
۳- ترتیب نیرو
الف: یک گردان و دو آتشبار از گروه ۴۴ توپخانه و یک گردان و یک آتشبار از گروه ۵۵ توپخانه و یک گروه از هوانیروز در نقاط حساس شهر مستقر هستند. ب: یک گردان از گروه ۴۴ توپخانه و یک گردان از گروه ۵۵ توپخانه به صورت آماده در پادگان مستقر هستند.
پ: یک آتشبار به استعداد ۷۱ نفر از گروه ۴۴ توپخانه مستقر در پالایشگاه اصفهان
ت: یک آتشبار به استعداد ۵۳ نفر از گروه ۵۵ توپخانه مستقر در مخازن نفت هزار جریب
ث: ۱۴ دستگاه نفر بر زرهی در نقاط حساس شهر مستقر هستند.
ج: یک آتشبار از گروه ۴۴ توپخانه به استعداد ۶۳ نفر مستقر در همایونشهر
چ: یک آتشبار از گروه ۴۴ توپخانه به استعداد ۳۷ نفر مستقر در نجف‌آباد بود در تاریخ 18 /10 /57 مراجعت نمود.
ح: یک آتشبار به استعداد ۹۳ نفر به سرپرستی سرگرد روشن میلانی در ساعت ۱۸۰۰ روز 21 /10 /57 به شهرستان یزد حرکت و در آن محل مستقر گردید.
خ: ۳۰ دستگاه خودرو کششی ۲۴ ساعته در سطح شهر به گشت‌زنی مشغول هستند.
۴- ضد اطلاعات
الف: دستگیری ۲ نفر
ب: بازداشتی
5- تجزیه و تحلیل:
با عطف توجه به رویدادهای چند روزه اخیر تکلیف یگانهای نظامی روشن نیست از یک طرف به عنوان حکومت نظامی یگانها در شهر مستقر بوده و از طرف دیگر اجتماعات تشکیل می‌شود و در برابر نظامیان شعارهای مضره و مغایر با قانون اساسی داده می‌شود که شنیدن آنها برای هر فرد نظامی غیر قابل تحمل است.
شب و روز پرسنل نظامی مورد تهدید و ارعاب قرار گرفته و این امر موجب وحشت خانواده پرسنل نظامی‌شده است.
تعدادی از پرسنل نظامی مورد حمله قرار گرفته و آنها را کشته و یا مضروب و مجروح نموده و منازلشان را نیز به آتش کشیده‌اند که در گزارشات نوبه ای به استحضار رسیده است. مراتب فوق در روحیه پرسنل اثر گذاشته و چنانچه ادامه پیدا کند وضع نگران‌کننده ای را به وجود خواهد آورد.
فرماندار نظامی اصفهان و حومه سرلشگر احمد غفاری
فرماندهان گردان رویت نمایند.
توضیحات سند:
١- حسنعلی زهتاب در سال ۱۳۱۸ هش در اصفهان متولد و پس از گذراندن تحصیلات ابتدائی و متوسطه، تحصیلات عالی خود را با دریافت لیسانس ادبیات به پایان رسانید.در زمان دانشجویی به دلیل سخنرانی در دانشگاه اصفهان، به عنوان عامل اصلی اغتشاش دانشگاه توسط ساواک دستگیر و به تهران اعزام و زندانی گردید. در نهضت حضرت امام (ره) در خرداد سال ۴۲ در مقابل درب دانشگاه تهران به همراه شهید حاج مهدی عراقی علیه رژیم طاغوت سخنرانی و سپس متواری گردید. وی بارها توسط ساواک احضار و مورد بازجویی قرار گرفت.
در دوران انقلاب (۵۶-۵۷) به مبارزات خود شدت بخشید و در جریان تحصن منزل آیت‌الله خادمی در سازماندهی اعتصابات معلمین نقش به سزائی داشت که به همین اتهام توسط ساواک دستگیر و مدتی بازداشت گردید.
پس از انقلاب نیز در مسئولیت‌های مختلف آموزش و پرورش مشغول به کار بوده است.
۲- علی‌اکبر پرورش در سال ۱۳۲۱ ﻫ ش در اصفهان متولد شد و پس از تحصیلات ابتدائی دبیرستان و دانشگاه در اصفهان در دوره دانشسرای عالی شرکت نمود و تا مقطع کارشناسی ارشد در رشته ادبیات و کارآموزی دبیری ادامه داد. وی قبل از انقلاب دبیر دبیرستان‌های اصفهان بود که با ایجاد ارتباط با افرادی همچون شهید مظلوم بهشتی و شهید آیت نقش به سزائی در سازماندهی جوانان در تشکل‌های فرهنگی و نظامی‌داشت. در جریان تحصن منزل آیت‌الله خادمی از گردانندگان اصلی محسوب می‌گردید که پس از اعلام حکومت نظامی در اصفهان به عنوان یکی از محرکین دستگیر و مدتی زندانی گردید. پس از آزادی به همراه عده‌ای از فرهنگیان اقدام به تأسیس جامعه معلمان اصفهان نمود که در سازماندهی اعتصابات و تظاهرات فرهنگیان استان نقش به سزائی داشت.
در سال ۵۸ از طرف مردم اصفهان جهت مجلس خبرگان قانون اساسی و در سال ۵۹ جهت نمایندگی مجلس شورای اسلامی انتخاب و در مجلس به عنوان نائب رئیس انتخاب و به نمایندگی از مجلس در شورای عالی دفاع شرکت می‌نمود و از سال ۶۰ به عنوان وزیر آموزش و پرورش در کابینه شهید محمد علی رجائی، شهید محمدجواد باهنر و مهندس سید میرحسین موسوی شرکت داشت.
۲- شاهپور بختیار پسر یک خان ایل بختیاری است که در سال ۱۲۹۳ ﻫ ش متولد شد. تحصیلات ابتدایی خود را در اصفهان به پایان رساند و سپس در یک کالج فرانسوی در بیروت به تحصیل پرداخت و جهت ادامه تحصیل به فرانسه رفت و موفق به دریافت لیسانس گردید.
او در جنگ جهانی اول در ارتش فرانسه خدمت کرد و پس از دریافت دکترای حقوق به ایران بازگشت و در وزارت کار مشغول به کار شد.
وی در حالی که رئیس اداره کار خوزستان بود، در اعتصابی علیه شرکت نفت ایران و انگلیس شرکت کرد. مخالفت او با شرکت نفت ایران و انگلیس و سیاستهای کارگری او محبوبیت زیادی را در میان کارگران خوزستان برایش فراهم آورد.
در انتخابات دو دوره مجلس کاندید شد و در دولت مصدق مشاور عالی امور کارگری مصدق بود. به دنبال سقوط مصدق به نهضت مقاومت ملی پیوست. وی برای نمایندگی اصفهان فعالیت کرد ولی موفقیتی به دست نیاورد و در سال ۱۳۳۳ دستگیر و پس از یک سال مورد عفو شاه قرار گرفت و پس از آن به عضویت در کمیته مرکزی حزب ایران انتخاب شد.
بختیار در اصفهان به عضویت تشکیلات فراماسونری آمریکاییان (لو امید اصفهان) که اکثر اعضای آن آمریکاییان مقیم اصفهان بودند درآمد و در دوران پیروزی انقلاب پیشنهاد محمدرضا پهلوی را برای تشکیل کابینه دولت پذیرفت که این کابینه ۳۸ روز طول کشید و با پیروزی انقلاب اسلامی سرنگون شد.
فردوست درباره بختیار چنین می‌نویسد: «دوران دولت بختیار کوتاه بود، ولی او در همین ۳۷ روز بیش از بسیاری از نخست‌وزیران دوران پهلوی دزدی کرد. پرویز ثابتی (یکی از رؤسای ساواک در زمان نصیری) از طریق منابع ساواک که از سابق در محل‌های حساس نخست‌وزیری گمارده شده بودند کسب اطلاع کرد که بختیار حدود ۶۰ میلیون تومان از هزینه سری نخست‌وزیری را به نفع خود برداشت کرده، که حدود ۱۰ میلیون تومان را بابت باخت‌های خود در قمار پرداخت و حدود ۱۰ میلیون تومان هم به منوچهر آریانا (وزیر کار خود) داده و بقیه را به جیب زده است... ولی این دزدی بختیار در برابر خیانتی که او کرد، هیچ است و آن لغو سفارشات وسایل نظامی با آمریکا و انگلیس بود. مسلما یکی از مأموریت‌های هایزر همین بوده زیرا واسطه لغو قرار داد باید نظامی‌باشد.»
سرانجام بختیار با پیروزی انقلاب اسلامی از کشور گریخت و در سال ۱۳۷۰ در پاریس به قتل رسید.