تاریخ سند: 15 شهریور 1357
حوادث و وقایع تهران در روز 15/6/57
متن سند:
1ـ حدود ساعت 0100 روز 15 /6 /57 (2537 شاهنشاهی)، افراد ناشناسی با
استفاده از چوبهای دستی که همراه خود داشته اند، شیشه های تعدادی از اتومبیلها
را که در کنار خیابان کورش کبیر (اطراف حسینیه ارشاد)، متوقف و یا در حال
حرکت بوده اند، شکسته اند.
2ـ روز 15 /6 /57 اعلامیه ای بامضاء «حوزه علمیه قم» که در آن از مردم خواسته
شده که روز پنجشنبه به مبارزه با دولت برخیزند، روی دیوار مسجد امام حسین
واقع در میدان شهناز نصب شده است.
3ـ روز 15 /6 /57، حدود 1500 نفر که مجهز به چوبهای دستی بوده اند، با
موتورسیکلت و دوچرخه در جلوی مسجد سپهسالار اجتماع کرده اند که
مامورین انتظامی برای متفرق کردن آنها اقدام نموده اند.
4ـ روز 15 /6 /57، در بین گروههائی از طبقات مختلف مردم شایع شده که از روز
16 /6 /57، بمدت چهار روز مغازه ها بسته خواهد شد.
براساس شایعه مذکور، گروهی از مردم به مغازه های نانوائی مراجعه، بطوریکه
ازدحام جمعیت باعث بروز زدوخورد بین مشتریان گردیده است.
5ـ حدود ساعت 2000 روز 15 /6 /57، بعد از بسته شدن مغازه های پاساژ
شانزه لیزه واقع در خیابان شاه، اعلامیه های مضره ای به مضمون زیر روی درب
مغازه های مذکور نصب شده است :
«روز سه شنبه سه هواپیمای اسرائیلی گروه زیادی از کماندوها را در پادگان جی
پیاده نموده اند که این افراد قصد دارند به برادران اسلامی حمله نمایند».
6ـ حدود ساعت 2100 روز 15 /6 /57، جمعیتی حدود 1500 نفر در میدان ژاله
تهران اجتماع کرده اند.
قریب 700 نفر از جمعیت مذکور بطرف شرق، خیابان فرح آباد و بقیه بسمت
جنوب، خیابان شهباز اقدام به راه پیمائی نموده اند.
همزمان با اجتماع مذکور، حدود 500 نفر دیگر از قشریون مذهبی که در میدان
خراسان تجمع نموده بودند، بطرف شمال تهران حرکت کرده اند.
7ـ ساعت 2225 روز 15 /6 /57، جمعیتی که از میدان خراسان بطرف شمال در
حرکت بوده، در بین راه به جمعیتی که از میدان ژاله بطرف جنوب در حال
راه پیمائی بوده اند، برخورد و بدون هیچگونه اتفاقی از کنار یکدیگر عبور
نموده اند.
در این موقع تعداد افراد شرکت کننده در راه پیمائیهای مذکور افزایش
یافته بطوریکه جمعیت گروه اول به حدود یکهزار نفر و جمعیت گروه دوم به دو
هزار نفر بالغ شده است.
گروه دوم پس از رسیدن بمیدان خراسان، از آنجا بسمت میدان شاه حرکت
نموده اند.
8 ـ حدود ساعت 2130 روز 15 /6 /7، عده ای از قشریون مذهبی در میدان
بهارستان اجتماع نموده اند که با مداخله مامورین انتظامی متفرق شده اند.
9ـ حدود ساعت 2330 روز 15 /6 /57، جمعیت گروههای مذکور در بندهای 6 و
7 با دخالت مامورین انتظامی متفرق و هیچگونه اتفاقی رخ نداده است.
10ـ ساعت 1620 روز 15 /6 /57، دو دستگاه مینی بوس حامل 9 نفر اتباع
انگلیس (کارکنان بریتیش ایرکرافت) در خیابان پنجم، خیابان تکش منشعب از
خیایان کورش کبیر با فاصله کمی از یکدیگر در حال حرکت بوده اند.
در این هنگام انفجاری در مینی بوس جلو بوقوع پیوسته و پس از توقف ناگهانی
این وسیله نقلیه، مینی بوس متعاقب با آن تصادف نموده است.
در بررسیهای معموله مشخص شده که انفجار بوسیله یکدستگاه بمب که در زیر
مینی بوس تعبیه گردیده، صورت گرفته است.
این حادثه تلفات جانی نداشته و خسارات مالی نیز جزئی بوده است.
11ـ ساعت 2400 روز 15 /6 /57، یکدستگاه اتومبیل سواری در خیابان
کبریت سازی منشعب از خیابان قزوین دچار آتش سوزی شده که آتش در ساعت
0200 روز 16 /6 /57 با دخالت مامورین آتش نشانی خاموش گردیده است.
12ـ شب هنگام مورخه 15 /6 /57، افراد ناشناسی یکدستگاه اتومبیل سواری را
در کوچه ملکی واقع در خیابان ساعی منشعب از خیابان قزوین بآتش کشیده و
سپس متواری گردیده اند.
آتش در ساعت 0220 روز 16 /6 /57 با مداخله
مامورین آتش نشانی خاموش شده است.
ارزیابی خبر:
وجود شایعه در بند 4 و سایر خبرها صحت دارد.
اقدامات انجام شده :
مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 10 صفحه 486