درباره : محمد باقر آشتیانی نماینده خمینی در پرداخت شهریه طلاب علوم دینی
تاریخ سند: 29 فروردین 1356
درباره : محمد باقر آشتیانی نماینده خمینی در پرداخت شهریه طلاب علوم دینی
متن سند:
از : 312 محترما به استحضار می رساند: همانطوری که استحضار دارند شهریه طلاب علوم دینی قبلا از طرف میرزا احمد آشتیانی پرداخت می گردید که روحانی مذکور در سال 2534 فوت شده است.بعد از فوت نامبرده بالا فرزندش به نام محمد باقر آشتیانی که ساکن تهران است و در مدرسه مروی تهران تدریس می کند مسئولیت توزیع شهریه طلاب طرفدار خمینی را به عهده گرفته است که این موضوع در سال 2534 از طرف سازمان اطلاعات و امنیت قم مورد تایید قرار گرفته است.
میرزا محمدباقر آشتیانی در شهر قم نماینده ای به نام ابوالقاسم دانش آشتیانی تعیین کرده است که این شخص شهریه طلاب علوم دینی را به نمایندگی از طرف او در بین طلاب علوم دینی قم توزیع می کند.
میزان شهریه طلاب در جند سال اخیر به سرعت رو به افزایش گذارده و از 500 ریال به 3000 ریال در ماه بالغ گردیده است که حداکثر افزایش (3000 ریال) مربوط به شهریه خمینی و آیت الله خوئی است که این امر نفوذ و موقعیت نامبردگان را در بین طلاب علوم دینی توسعه داده است و بعضا ناراحتی1 سایر آیات مانند شریعتمداری و گلپایگانی که قدرت پرداخت شهریه بیشتری را ندارند فراهم کرده است (آیات اله شریعتمداری و گلپایگانی به طلاب طرفدار خود ماهانه مبلغ 1500 ریال پرداخت می کنند) غیر از مبلغ فوق (3000 ریال) که نماینده خمینی به عنوان شهریه به طلاب پرداخت می کند و دو برابر شهریه آیات طراز اول مقیم ایران و حدود 10 برابر آیات درج سوم مانند نجفی مرعشی و آملی است در اواخر سال 2535 شاهنشاهی مبلغ 2000 ریال نیز به عنوان عیدی به طلاب طرفدار خمینی پرداخت کرده است که این اقدام نماینده خمینی که تاکنون در حوزه های علمیه بی سابقه بوده موجب شده توجه عده بیشتری از طلاب علوم دینی به خمینی و اقدامات او جلب گردد و آیات دیگر حتی آیت الله خوئی که میزان شهریه پرداختی او با خمینی برابری می کند تاکنون اقدام مشابهی به عمل نیاورده اند و احتمالا این نتیجه نداشتن امکانات مالی کافی برای انجام این منظور بوده است.
علت ازدیاد شهریه خمینی نتیجه عوامل متعددی است از جمله: 1 ـ گرایش و توجه عده ای از بازاریان و متعصبین مذهبی به خمینی و پرداخت وجوه شرعی سالانه خود به نمایندگان او در نقاط مختلف کشور که عموما به طور پنهانی و در خفا انجام می گیرد.
2 ـ خالی شدن حوزه علمیه نجف اشرف از طلاب علوم دینی و نبودن محل مصرف در حوزه مذکور.
(قبلاً مقدار زیادی وجوه شرعی در حوزه نجف به مصرف می رسید ولی بعد از اخراج ایرانیان از عراق دیگر محلی برای مصرف وجوه شرعی به صورت سابق وجود ندارد و پولهای جمع آوری شده توسط نمایندگان خمینی در ایران در حوزه های علمیه ایران، شهر قم به مصرف می رسد.) همانطوری که از عرض گذشت محمد باقر آشتیانی و ابوالقاسم دانش آشتیانی نمایندگان خمینی در پرداخت شهریه طلاب علوم دینی به نمایندگی از طرف او هستند ولی جمع آوری وجوه به نمایندگی از طرف خمینی در ایران به عهده برادر خمینی به نام مرتضی پسندیده می باشد که اکنون در قم ساکن است و بطوری که اطلاعات نشان می دهد کلیه وجوه شرعی که به نام خمینی جمع آوری می شود به یاد شده سپرده می شود و با نظارت او به مصرف می رسد.
محمد باقر آشتیانی در زمینه جمع آوری پول برای شیعیان جنگ زده لبنان نیز تلاش گسترده ای داشت و کمیته ای با نظارت او برای این منظور در تهران تشکیل شده بود و عبدالرضا حجازی2 واعظ نیز مسئولیت گویندگی کمیته را به عهده داشت.
پس از جمع شدن پول یاد شده به اتفاق یکنفر دیگر به لبنان مسافرت کرده تا وجوه را در لبنان به مصرف برساند.
سوابق افراد مذکور و اقدامات معموله در مورد آنها ذیلاً از عرض می گذرد: 1 ـ میرزا محمدباقر آشتیانی فرزند احمد متولد1284 مدرس مدرسه مروی.
نامبرده بالا فرزند میرزا احمد آشتیانی (یاد شده در سال 2534 فوت نموده است) و یکی از آیات با نفوذ و سرشناس می باشد که در سوابق وی مواردی از فعالیت خلاف مصالح مملکتی بطور گسترده دیده نمی شود لکن سازمان اطلاعات و امنیت تهران در سال 2531 او را به عنوان نماینده خمینی معرفی نموده که به همین علت توسط کمیته مشترک دستگیر و چون در تحقیقات مشخص شده از لحاظ درجه علمی بالاتر از خمینی و نماینده وی نیست از زندان آزاد شده است.
گزارشات بعدی نیز حاکی از آن است که شخص مذکور در زمره نمایندگان اصلی خمینی است و فعالیتهائی در این زمینه دارد.
ضمنا پس از فوت پدر از طرف تیمسار ریاست معظم ساواک تسلیتی جهت او ارسال و یاد شده طی جوابیه ای ارادت خالصانه خود را به اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر ابراز داشته است.
ضمنا در سال 2534 در زمینه افزایش شهریه خمینی به مبلغ 1200 ریال گزارشی به عرض رسید و اضافه گردید که سید مرتضی پسندیده (برادر خمینی) و سید احمد مصطفوی خمینی (فرزند خمینی) کانونی در قم به وجود آورده اند که بنام بیت خمینی معروف شده و کلیه وجوه شرعی زیر نظر پسندیده خرج می شود و برای قطع پرداخت شهریه به طلاب طرفدار خمینی می بایست در مورد عوامل اشاره شده بالا اتخاذ تصمیم شود و کانون مذکور در قم و مرکز فعالیت آشتیانی در تهران، برچیده شود.
مقرر گردید: شدیدا مراقبت و کسانی که پول می دهند شناخته شوند.
که در اجرای اوامر اقدام و مراتب به سازمانهای اطلاعات و امنیت قم و تهران اعلام گردید.
2 ـ ابوالقاسم دانش آشتیانی فرزند محمد تقی متولد 1290 سوابق موجود حاکیست که یاد شده در سال 2522 در بالای منبر مبادرت به اظهارات و سخنرانیهای تحریک آمیزی نموده و در سال 2534 نامه ای جهت خمینی ارسال و ارادت خود را نسبت به یاد شده ابراز و از خدای بزرگ خواستار شده که هرچه زودتر به ایران مراجعت چونکه حوزه مقدسه علمیه قم از کسب علم او چشم به راه است.
نامه مذکور سانسور و در پرونده اش بایگانی است.
ضمنا سوابق موجود حاکیست که شخصی به نام اکبر صالحی تبریزی3 در زمان حیات آیت الله حکیم نماینده تام الاختیارش بوده که وجوه سهم الامام را جمع آوری و به شهرستان قم جهت دانش آشتیانی ارسال داشته است و بطوری که از سوابق یاد شده مستفاد می گردد مشارالیه علاوه بر اینکه نماینده آیت الله خوئی در ایران بوده نمایندگی خمینی را هم داشته است.
ضمنا در سال 2529 کارت تبریک عید سعید فطر از طرف تیمسار ریاست معظم ساواک به وی ارسال شده است.
3 ـ مرتضی پسندیده فرزند مصطفی متولد 1304 نامبرده بالا به شغل سردفتری اشتغال داشته است، برادر خمینی است و در هنگام اقامت در شهرستان خمین به طرفداری از برادرش دست به فعالیتهای تحریک آمیزی در منطقه خمین زده که نتیجتا از شغل سر دفتری معزول گردیده است.
یاد شده بعد از مدتی از خمین به قم آمده و در این شهر ساکن شده است.
طبق گزارشات واصله شخص مورد بحث به سمت نمایندگی خمینی وجوه شرعی که طرفداران خمینی، به عنوان سهم الامام پرداخت می کنند جمع آوری و براساس این گزارشات کمکهائی نیز از طرف وی به روحانیون طرفدار خمینی و تبعیدی می شود.
مراتب جهت صدور هرگونه اوامر لازم به استحضار می رسد.
بعرض تیمسار ریاست ساواک رسید ـ تاریخ 29 /1 /36 [پی نوشت نصیری] دستور من این بود از تجار و بازاریان که پول به نمایندگان خمینی می دهند معلوم نمائید.
توضیحات سند:
1ـ ساحت مرجع بزرگی چون آیت الله گلپایگانی (ره) از این نوع شائبه ها، به دور بوده است و طرح این گونه مسائل، یکی از ترفندهای ساواک در اختلاف افکنی بین علماء می باشد.2 ـ سید عبدالرضا حجازی فرزند محمد طاهر در سال 1313 ه .
ش در شهرضای اصفهان متولد شد.
علوم حوزوی را در اصفهان و قم و مدارج دانشگاهی را در تهران و آنکارا سپری کرد.
بنابر سوابق موجود از سال 1334 همزمان با شهادت نواب صفوی، گرایشات سیاسی یافت و در سخنرانی های خود بر علیه رژیم شاه موضع گرفت و بر همین اساس مورد حساسیت ساواک واقع، تا اینکه در تاریخ 1 /2 /1343 دستگیر و حدود سه ماه زندانی شد.
حجازی در طول دوران مبارزه روشی یکسویه نداشت و طبق اسناد موجود بی ثباتی وی موجب شده بود که در عین گرفتن تذکر از عوامل امنیتی رژیم شاه، و یا مواخذه و دستگیری، همکاری با ساواک را نیز تجربه کند که همین تذبذب از او چهره ای منفی ساخت تا اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی با پیوستن به کودتاچیان، و دستگیری توسط دولت کریمه جمهوری اسلامی به اعدام محکوم شد.
یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب 12، ص 384 3ـ اکبر صالحی تبریزی (معروف به چایچی) ف حسن در سال 1285 در شهر تبریز به دنیا آمد.
مشارالیه که به علی اکبر چایچی تبریزی نیز شناخته می شد و تا حدود ششم ابتدایی تحصیل کرده بود، در حالیکه در بازار تهران، فعالیت داشت، در سال 1347 از عوامل جمع آوری وجوهات برای حضرت امام خمینی (ره) که در پوشش حوالجات تجاری اقدام به ارسال آن به نجف می کند، معرفی گردید.
مشارالیه که در سرای رشتی های بازار تهران به عنوان صندوق دار شرکت (ج ـ ت ـ ث) و سپس بازرس شرکت فعالیت داشت، در سال 1348 که قصد مسافرت به عراق را داشت، به ساواک احضار و گفت، تنها برای آیات، سیدمحسن حکیم، خوئی و شاهرودی، سهم امام ارسال می کند و برای امام خمینی (ره) ارسالی نداشته است.
آقای اکبر صالحی تبریزی که به عنوان نماینده آیت الله حکیم (ره) شهرت داشت، از آیت الله خوئی (ره) نیز رسما اجازه دریافت وجه، داشت.