تاریخ سند: 28 آبان 1357
خلاصه اطلاعاتی شماره 72
متن سند:
خلاصه اطلاعاتی شماره 72
مدت دوره از ساعت 0600 . 27 /8 /57 الی 0600 . 28 /8 /1357
دستور انهدام . پس از بهرهبرداری معدوم شود.
1. فعالیت روحانیون . فرهنگیان . دانشگاهیان . پخش اوراق مضره .
الف . برابر اطلاع واصله، قرار است در 28 /8 /57 اساتید دانشگاه و دانشجویان و فرهنگیان و سایر طبقات مردم مشهد در منازل آیات قمی و شیرازی و مرعشی اجتماع و پس از سخنرانی، پیشاپیش آنان به راهپیمائی عظیمی بپردازند. وسیله فرمانداری نظامی دستورات لازم به بخشهای مربوطه صادر گردیده است.
ب . برابر اطلاع واصله، دکتر محمود روحانی استاد دانشکده پزشکی قصد داشت روز 27 /8 /1357 اجتماعی از دانشگاهیان در دانشکده پزشکی و یا در دانشکده علوم ترتیب دهد و پس از ایراد سخنرانی احتمالاً به تظاهرات بپردازند ولی با آقای دکتر منصف معاونت دانشگاه تماس گرفته شد و از برگزاری این اجتماع جلوگیری به عمل آمد.
پ . برابر اطلاع واصله، در ساعت 0900 . 27 /8 /57 اعلامیه[ای]درب منزل قمی مبنی بر تعطیل عمومی نصب و از کسبه خواسته شده است که روزهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه مغازههای خود را تعطیل نمایند. دستورات مراقبتی به بخشهای مربوطه داده شده است.
ت . برابر اطلاع واصله، در ساعت 0900 . 27 /8 /57 تعدادی در جلو منزل آیتالله قمی اجتماع کردهاند و آیتالله قمی ابلاغ کرده بدون تظاهرات میتوانند وارد منزلش گردند که توسط مأمورین فرماندار نظامی وسیله فرماندار نظامی دستورات لازم صادر و جلوگیری به عمل آمد.
ث . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1045. 27 /8 /57 معلمانی که در منزل آیتالله قمی اجتماع کرده بودند اظهار میداشتند چنانچه ما مجبور بشویم به سرکلاسها برویم، بچهها را از اوضاع روز با خبر میکنیم.
ج . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1045. 27 /8 /57 عکس فرزند 2 ساله غلامرضا قدسی 27 ساله که در تاریخ 26 /8 /57 کشته شده بود توسط خانوادهاش به منزل قمی آورده و مردم را تحریک میکردند. دستورات مراقبتی به بخشهای مربوطه داده شد.
چ . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1115. 27 /8 /57 مخالفین قصد دارند به منظور به دست آوردن اسلحه و مهمات به پاسگاههای پلیس راه و پاسگاههای ژاندارمری شبیخون و دستبرد زده و پاسگاهها را خلع سلاح و اسلحه و مهمات موجود در پاسگاهها را تصاحب نمایند که به ناحیه ژاندارمری و کلیه فرمانداران نظامی و یگانهای لشگر دستورات مراقبتی صادر گردید.
ح . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1440 . 27 /8 /57 اعلامیههائی درب منزل آیات قمی و شیرازی نصب شده مبنی بر اینکه در ساعت 0800 . 28 /8 /57 راهپیمائی عظیمی از منازل آیات قمی و مرعشی شروع خواهد شد که با شور ستادی، دستورات لازم صادر و از نیمه شب گذشته تمام نقاط حساس و راههای نفوذی به منازل و خیابانهای اطراف حرم پاکسازی و مسدود و از هرگونه تردد در نقاط شهر جلوگیری خواهد شد.1
خ . برابر اطلاع و تلفنهای مکرر اهالی، در ساعت 1445. 27 /8 /57 موقع پخش اخبار تماس تلفنی در مورد کسبه نیشابور که تظاهراتی موافق دولت نمودهاند، رادیو اخبار مربوطه را اشتباهاً برعلیه دولت گفته است که این مورد باعث نگرانی عدهای از اهالی مشهد نیز گردیده است.
د . رادیو و تلویزیون مشهد در روز چهارشنبه و پنجشنبه اخبار شبکه را قطع و اخبار مربوط به رژه ارتش را به خوبی نشان نداده و گفته است به علت خرابی ماکروویو بوده است. اما پس از مراسم رژه واحدهای ارتش مجدداً بقیه اخبار را ادامه داده است که وسیله نماینده فرمانداری نظامی با سازمان مخابرات تماس حاصل و قول دادهاند که از این عمل جلوگیری گردد، اما مجدداً دیشب در پخش اخبار مواقع تظاهرات شاه دوستی مردم تهران و شهرستانها گاه گاهی قطع مینموده که طی نامهای چگونگی از سازمان مزبور خواسته شد.
ذ . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1600 . 27 /8 /57 درب منزل آیتالله قمی اعلامیههائی از طرف گروه توحیدی انتقام نصب شده مبنی بر اینکه هر کسی در اعتصابات شرکت نکند مغازهاش را آتش میزنیم و هر کسی مانع اعتصاب و یا تشویق به لغو اعتصاب نماید کشته خواهد شد. دستور پاکسازی به بخش مربوطه داده شد.
ر . برابر خبر رسیده، قرار است روز 28 /8 /57 اخلالگران مواد آتشزا از قبیل کیسههای پلاستیکی بنزین . مشعل و کیسههای حاوی اسید برعلیه مأمورین استفاده نمایند. وسیله فرماندار نظامی به کلیه بخشها دستورات لازم صادر گردید.
ز . در ساعت 1700 . 27 /8 /57 جمعیتی در حرم مطهر مشغول تظاهرات و دادن شعارهای (ما عید نداریم . ما عزاداریم) بودند و قصد داشتند به دفتر حرم که چراغانی شده بود حمله کنند که دفتردار درب را بسته و تظاهرکنندگان در همان محل به دادن شعارهای ضد ملی مبادرت میورزند. ضمناً سردسته آنان شیخ شمس بوده که شناسائی شده تا به موقع اقدام لازم معمول گردد. ضمناً به انتظامات آستان قدس نیز دستورات لازم صادر گردیده است.
س . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1700 . 27 /8 /57 اعلامیهای از طرف رادیو و تلویزیون مبنی بر اینکه مقامات امنیتی و ارتشی از روزی که اداره رادیو و تلویزیون را به عهده گرفتهاند ما برای همیشه به اعتصاب خود ادامه میدهیم پخش و از هموطنان خواسته که از روشن نمودن گیرندههای خود خودداری نمایند. ضمناً اعلامیه دیگری از طرف کمیته بانکهای وابسته به جبهه حزب ملی توزیع شده مبنی بر اینکه آتشزدن بانکها کار مردم مجاهد نبوده بلکه این عمل کار عمال کد 66 میباشد زیرا پیش از اینکه بانکها را آتش بزنند گفته بودند مدارک مهم را بردارید که ما قصد آتشزدن آنها را داریم.
ش . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1700 . 27 /8 /57 اعلامیهای از طرف اصناف مبارز مشهد منتشر شده مبنی بر اینکه از مردم خواسته شده که چون روزنامه آفتاب شرق و خراسان دروغی از قول اصناف به استاندار مشهد خیرمقدم گفته بدینوسیله تحریم اعلام میگردد. وسیله فرماندار نظامی دستور پاکسازی به بخشهای مربوطه صادر گردید.
ص . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1700 . 27 /8 /57 قرار است به تصویب کمیته مبارز خیابان نادری و چهارراه نادری و کوچه آب میرزا به خیابان شهدا و چهارراه شهدا و کوچه ثارالله نامگذاری شود.
ض . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1700 . 27 /8 /57 اعلامیهای منتشر و از مردم خواسته شده چنانچه از فرمولهای بمبهای دستی و آتشزای سریعالعمل اطلاع کامل دارند سریعاً فرمول آن را به منزل آیتالله قمی آورده که خیلی فرمولهای مزبور مورد نیاز است. دستورات مراقبتی لازم داده شد.
ع . برابر خبر واصله، در ساعت 1800 . 27 /8 /57 شخصی به نام شمس مقداری تخم مرغ تهیه نموده و داخل آنها را به وسیله سرنگ تخلیه و سپس به داخل آنها اسید تزریق تا در روز 28 /8 /57 وسیله اخلالگران برعلیه نیروهای فرمانداری نظامی استفاده نمایند. وسیله فرماندار نظامی دستورات مراقبتی به بخشها داده شد. (خبر مزبور تائید نگردیده است.)
غ . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1930 . 27 /8 /57 عده زیادی طلاب غریبه در سطح شهر مشهد مشاهده شده که به نظر میرسد به منظور شرکت در راهپیمائی روز 28 /8 /57 به مشهد آمدهاند. دستورات لازم به بخشهای مربوطه صادر گردید.
ف . برابر اطلاع واصله، در ساعت 2230 . 27 /8 /57 در منزل آیتالله مرعشی جلسهای به منظور تعیین گروه انتظامات تشکیل و حدود 240 نفر در این جلسه شرکت و توسط آیتالله مرعشی برای شرکتکنندگان سخنرانی و در مورد راهپیمائی 28 /8 /57 دستوراتی داده است. دستورات مراقبتی به بخشهای مربوطه صادر شد.
ق . برابر اطلاع واصله، قرار است در روز 28 /8 /57 تعداد 10 نفر از مخالفین به مأمورین فرمانداری نظامی مستقر در جلو هنرستان رضاشاه کبیر واقع در خیابان نخریسی حمله نموده و با از بین بردن مأمورین، سلاح و لباس آنها را با خود ببرند. دستورات مراقبتی لازم به کلانتری مربوطه صادر و هوشیاری مأمورین توجه داده شد.
2. متفرقه .
الف . برابر اطلاع، سرنشینان پیکان شماره 85289 تهران مدل 56 مغز پستهای در تاریخ 26 /8 /57 قصد داشتند بانک صادرات شعبه بلوار کمربندی را آتش بزنند که با مراقبت مأمورین موفق نشدهاند و متواری گردیدهاند. دستگیری سرنشینان و توقیف پیکان فوق از طریق شهربانی تحت پیگیری است.
ب . برابر اطلاع واصله، در ساعت 1125. 27 /8 /57 49% مغازههای شهرستان مشهد باز بوده است.
پ . برابر خبر رسیده، عدهای از طلاب، دبیران، معلمان ابتدائی، دانشجویان دختر و پسر، قصد داشتند ساعت 0500 . 28 /8 /57 تابلو بیمارستان شهناز را پائین بیاورند که با مراقبت مأموران فرماندار نظامی ممانعت به عمل آمد.
4. نتیجه .
با تلاش و هوشیاری مأمورین فرمانداری نظامی در مدت 24 ساعت گذشته هیچگونه اتفاق مهمی رخ نداده است.
فرماندار نظامی مشهد و حومه . سرتیپ جعفری
از طرف سرهنگ ابراهیمینیا
گیرندگان .
1. تیمسار ف . ن . ز . ش جهت استحضار
2. تیمسار ف ناحیه ژاندارمری خراسان جهت استحضار
3. تیمسار ریاست شهربانی استان خراسان جهت استحضار
4. تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت خراسان جهت استحضار
5. تیمسار ف تأمین شهر مشهد
6. ر . ر 2 ل پ 77
7. ر . ر 2 ف ن
8. ر 3 ف ن
9. ف ضا وا ف ن
توضیحات سند:
1. در روز 28 آبان 1357 که مصادف بود با عید غدیر راهپیمایی باشکوهی از سوی مردم مشهد انجام گردید که با حرکت از خیابانهای مختلف شهر و اجتماع در فلکه امام رضا(ع) و استماع سخنرانی پایان یافت.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 17 صفحه 262