دنباله عکس العمل برخی از روحانیون و قشریون مذهبی طرفدار خمینی در رابطه با ایجاد محدودیت از طرف دولت عراق برای روح اله خمینی
متن سند:
در چند روز اخیر تعدادی از روحانیون تندرو طرفدار روح اله خمینی، در
مذاکراتی که با یکدیگر داشتند، عنوان کردند که دولت عراق محدودیتهائی برای
روح اله خمینی فراهم آورده و روحانیون مذکور ضمن تماس با چند تن از آیات و
روحانیون سرشناس، خواستار اقدامات هماهنگ آنها برای اعتراض باین اقدام
دولت عراق شدند.
بدنبال این تلاشها که برای اعتراض بایجاد محدودیت برای روح اله خمینی انجام
گرفت، برخی از روحانیون طرفدار روح اله خمینی اعلام کردند که دولت عراق از
خمینی رفع محدودیت بعمل آورده است (مراتب قبلا باستحضار رسیده است).
در پی انتشار خبر ایجاد محدودیت برای روح اله خمینی، تعدادی دیگر از
روحانیون تندرو و همچنین طرفداران روح اله خمینی، در مذاکرات خود، ضمن
اشاره بموضوع ایجاد محدودیت، به اقداماتی که قرار است علیه دولت عراق انجام
گیرد، اشاره کرده اند که چگونگی آن بشرح زیر میباشد :
1ـ روز 3 /7 /57 (2537 شاهنشاهی)، ابوالحسن بنی صدر (از فعالین جبهه
باصطلاح ملی سوم در خارج از کشور) از پاریس تلفنی با مجدالدین محلاتی
(پسر آیت اله بهاءالدین محلاتی) در شیراز تماس گرفته و اظهار داشته :
«عوامل عراقی چند روز است که خمینی را تحت نظر گرفته و منزل وی را کنترل
مینمایند».
2ـ اخیرا سیدمحمدعلی قاضی طباطبائی (از روحانیون سرشناس تبریز) تلفنی با
شخص ناشناسی که لهجه یزدی داشته (احتمالاً شیخ محمد صدوقی از روحانیون
افراطی و بانفوذ یزد) تماس گرفته و گفته :
«قرار است از طرف روحانیون و طرفداران خمینی تلگرافهای اعتراض آمیزی
مبنی بر محاصره منزل خمینی بکشور عراق مخابره شود و در این تلگرافها قید
خواهد شد چنانچه کوچکترین صدمه ای به خمینی وارد شود، جامعه تشیع بیکار
نخواهد نشست و خونهای زیادی ریخته خواهد شد.
»1
قاضی طباطبائی همچنین افزوده :
«قرار است روز 2 /7 /57 تظاهراتی از طرف دانشجویان مقیم کشورهای اروپا در
جلو سفارتخانه های عراق واقع در این کشورها برپا شود».
3ـ روز 4 /7 /57، شخص ناشناسی از تهران تلفنی با شیخ محمد صدوقی در یزد
تماس گرفته و خطاب به صدوقی اظهار داشته :
«برای اعتراض به اهانت دولت عراق، قرار شده چهارشنبه (5 /7 /57) تعطیل
سراسری اعلام شود و تصمیمات متخذه را آقایان تا عصر امروز (4 /7 /57) اطلاع
خواهند داد».
4ـ روز 4 /7 /57، شخصی بنام کوچک زاده ضمن مذاکرات تلفنی با شیخ محمد
صدوقی، عنوان کرده:
«قرار شده دانشجویان ایرانی مقیم عراق در جلوی سفارتخانه ایران در عراق
اجتماع نمایند».
شیخ محمد صدوقی گفته :
«قرار است تمام دانشجویان ایرانی در ممالک خارجی اعتراض نمایند».
نامبرده همچنین اظهار داشته :
«باید تلگرافی از طرف اصناف و روحانیون یزد، به عراق مخابره کنم و حسن البکر
را محکوم نمایم».
5ـ روز 4 /7 /57، شخصی بنام «مولائی» تلفنی با شیخ محمد صدوقی تماس
گرفته و خطاب به صدوقی گفته :
«قرار بود کارهائی انجام شود ولی دوستان از قم اطلاع دادند که دست نگهدارید و
گویا شنبه (8 /7 /57) تعطیل عمومی اعلام خواهد شد».
صدوقی پاسخ داده :
«پس تعطیل عمومی در روز چهارشنبه (5 /7 /57) منتفی است».
مولائی ضمن تایید اظهارات صدوقی، گفته :
«تعطیل عمومی در روز شنبه هم هنوز دقیقا مشخص نشده است».
6ـ روز 4 /7 /57، شخصی بنام «موسویان» تلفنی با شیخ محمد صدوقی تماس
گرفته و از قول شخصی بنام خاتم که از نجف با موسویان صحبت کرده، اظهار
داشته :
«منزل خمینی هنوز در محاصره است، فقط طلاب را راه میدهند البته آنها را
بازرسی میکنند و آقا (خمینی) از مامورین علت را پرسیده که مامورین گفته اند
این اقدام برای حفظ جان شما است، ولی خمینی اظهار نموده طرز حفظ جان که
اینطور نیست من (خمینی) از منزل بیرون نمیآیم و باین رویه اعتراض دارم».
7ـ ساعت 1100 روز 4 /7 /57، سیدمحمدعلی شیرازی (پسر آیت اله سیدعبداله
شیرازی) در مذاکرات تلفنی که یکنفر از دوستان خود داشته، گفته :
«طبق اطلاع از منزل خمینی رفع محدودیت نشده و در آنجا زدوخوردی رخ داده
و چهار نفر نیز کشته شده اند».
محمدعلی شیرازی عنوان نموده که خبر فوق را از شیخ محمد صدوقی شنیده و
اضافه کرده :
«در مشهد و همچنین در محافل روحانی نقاط دیگر، تلاشهائی برای اعلام عزای
عمومی و تعطیل شروع شده است».
تاکنون خبری در زمینه زدوخورد در منزل خمینی و کشته شدن چهار نفر، واصل
نگردیده است.
1
8ـ روز 4 /7 /57، شیخ محمد صدوقی از یزد تلفنی با آیت اله سیدکاظم
شریعتمداری تماس گرفته و خطاب به آیت اله شریعتمداری گفته :
«مجددا منزل خمینی را محاصره کرده اند ولی بشدت محاصره قبلی نیست و خوب
است یک روز تعطیل عمومی اعلام شود».
آیت اله شریعتمداری، اعلام تعطیل عمومی را ضروری ندانسته و قرار شده در این
زمینه با آیات اله گلپایگانی و نجفی مرعشی مشورت نماید».
9ـ روز 4 /7 /57، سیدکاظم مرعشی (از روحانیون افراطی مشهد) تلفنی با آیت اله
سیدکاظم شریعتمداری تماس گرفته و اظهار داشته :
«آقایان (روحانیون) در مشهد میگویند اعلامیه ای صادر شود و گویا در تهران هم
قصد دارند روزهای شنبه و یکشنبه (8 و 9 /7 /57) را تعطیل عمومی اعلام کنند و
ضمن مراجعه بسفارت عراق در تهران، تلگرافی نیز به عراق مخابره نمایند».
آیت اله شریعتمداری خطاب به سیدکاظم مرعشی گفته :
«پس از مشورت با آقایان قم (آیات اله گلپایگانی و نجفی مرعشی) تصمیم
خواهیم گرفت ولی باید کاری کرد که در دولت عراق موثر واقع شود».
10ـ روز 4 /7 /57، آیت اله سیدکاظم شریعتمداری ضمن تماس تلفنی با یکنفر از
روحانیون تبریز بنام «حکم آبادی»، ضمن صحبت پیرامون وضعیت خمینی،
خطاب به «حکم آبادی» گفته :
«در تبریز مواظب باشید، اشخاصی میخواهند سوءاستفاده کنند».
11ـ روز 4 /7 /57، حدود 200 نفر از طلاب علوم دینی بطور پراکنده، بمنزل
آیت اله شریعتمداری مراجعه و از آیت اله شریعتمداری درخواست نموده اند که
نسبت بایجاد محدودیت برای روح اله خمینی، عکس العمل نشان دهد.
آیت اله شریعتمداری هرگونه اقدامی را موکول به تحقیق بیشتر پیرامون قضیه فوق
و تبادل نظر با سایر آیات (گلپایگانی و نجفی مرعشی) نموده است.
12ـ روز 4 /7 /57، ابوالحسن بنی صدر (از فعالین جبهه باصطلاح ملی سوم) از
پاریس تلفنی با آیت اله سیدکاظم شریعتمداری تماس گرفته و گفته :
«امروز (4 /7 /57) خبرگزاری فرانسه خبری منتشر کرده که آقایان در قم مسئله
نجف را تکذیب کرده اند».
آیت اله شریعتمداری ضمن اظهار بی اطلاعی از این موضوع، بیان کرده :
«در اینمورد هیچ خبرگزاری با ما تماس نگرفته است».
ابوالحسن بنی صدر در ادامه اظهارات خود عنوان کرده :
«محاصره منزل خمینی قطع و دوباره برقرار شده است».
نامبرده همچنین اضافه نموده :
«روز شنبه (1 /7 /57) خبری رادیو فرانسه پخش کرده که زنی از ایران با جسارت
به خمینی گفته است که باید ساواک ترا بکشد، لیکن از جنابعالی (شریعتمداری)
تعریف شده که مرد مبارز هستید».
بنی صدر آنگاه افزوده :
«در فرانسه زمینه فعالیت بهتر از انگلیس است.
در پاریس اظهارنظر شده که آیات
در قم متحد نیستند».
13ـ بدنبال ایجاد محدودیت برای روح اله خمینی، روز 4 /7 /57 در بین برخی از
طبقات مختلف مردم و تعدادی از روحانیون کرمان شایع شده که روز چهارشنبه
(5 /7 /57) بمنظور اعتراض به اقدام دولت عراق، کلیه بازارها و مغازه ها در ایران
تعطیل خواهد شد.
14ـ روز 4 /7 /57، ابوالحسن بنی صدر از پاریس تلفنی، با شیخ محمد صدوقی
در یزد تماس گرفته و خطاب به صدوقی اظهار داشته :
«امروز (4 /7 /57) با احمد خمینی (پسر روح اله خمینی) در نجف تماس گرفتم،
گفت محاصره ادامه دارد».
صدوقی پاسخ داده :
«بلی شنیده ام، ولی گویا سبک تر شده است».
بنی صدر به شیخ محمد صدوقی گفته :
«نه خیر، پسر خمینی (احمد) عنوان کرد فرقی نکرده و فقط پریروز (2 /7 /57)
چند ساعتی محاصره را قطع کرده اند».
نامبرده ادامه داده :
«گویا قرار است در ایران اعتصاب عمومی اعلام شود».
صدوقی در جواب بیان کرده :
«بله قرار است شنبه (8 /7 /57) اعتصاب عمومی بشود، لکن صدق و کذب آن
هنوز معلوم نیست».
ابوالحسن بنی صدر به شیخ محمد صدوقی اظهار نموده:
«پسر خمینی (احمد) عنوان کرد که تهدیدها ادامه دارد و محاصره شدید است.
خمینی هم گفته هر کاری میخواهید، بکنید، از مردم جدا نمیشوم».
بنی صدر همچنین عنوان کرده :
«اینطور که صحبت بود گویا میخواست (احمد خمینی) کاری انجام شود بطوریکه
سفارت عراق در ایران متوجه این مطلب بشود که با یک ملت طرف است».
شیخ محمد صدوقی طرز عمل در ایران را از مخاطب خود پرسیده که بنی صدر
پاسخ داده :
«اگر علماء و هیئت هائی در ایران، بسفارت عراق رفته و اعتراض نمایند خوب
است.
دانشجویان در پاریس نیز قصد دارند بسفارت عراق رفته و اعتراض کنند».
15ـ از صبح روز 4 /7 /57، عده ای از روحانیون و طلاب علوم دینی در منزل
آیت اله سیدحسن طباطبائی قمی در مشهد اجتماع و قصد دارند بمنظور اعتراض
باقدام دولت عراق، اعلامیه ای صادر نمایند.
این اجتماع تا ساعت 1300 روز مذکور ادامه داشته است.
16ـ روز 4 /7 /57 بمنظور اتخاذ تصمیم علیه دولت عراق در زمینه ایجاد
محدودیت برای روح اله خمینی، چند تن از روحانیون تندرو طرفدار روح اله
خمینی شهر مشهد از جمله عباس واعظ طبسی، محمدرضا محامی، حسنعلی
مروارید و علی خلقی در منزل یک نفر دیگر از روحانیون تندرو این شهر بنام
میرزا جواد تهرانی اجتماع نموده اند.
روحانیون مذکور تصمیم گرفته اند که در اینمورد نامه اعتراض آمیزی به سفارت
عراق در تهران نوشته و روز یکشنبه (9 /7 /57) را تعطیل عمومی اعلام نمایند.
1
ارزیابی خبر :
وجود شایعه در بند 13 و سایر خبرها صحت دارد.
اقدامات انجام شده :
مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ آقایان سیدمحمدعلی
قاضی طباطبایی و سیدحسن
انگجی امروز (3 /7 /57) از
طرف جامعه علمای
آذربایجان تلگرافی به
سفارت عراق در ایران مخابره
کردند و از محاصره خانه امام
ابراز انزجار کردند.
«پس از
ابلاغ سلام بدین وسیله انزجار
و تنفر شدید خودمان را از
عمل ناهنجار دولت عراق از
رفتار با مرجع تقلید شیعیان
جهان حضرت آیت الله
العظمی امام خمینی دام ظله
که در این چند روز اخیر با
محاصره مامورین منزل ایشان
را در نجف اشرف به وسیله
شما به رئیس حسن البکر ابلاغ
می نماییم.
آیا این است معنی
میهمان نوازی؟ و اعلام
می کنیم اگر مویی از سر مرجع
اعلای شیعه کم شود دولت
عراق را مقصر شناخته و آنچه
را که وظیفه شرعی خودمان
می دانیم عملی خواهیم کرد.
»
(اطلاعات، ش 15722، ص
4)
در ضمن در پی ناپدید شدن
امام موسی صدر امروز
(3 /7 /57) جامعه روحانیت
خرمشهر با ارسال تلگراف
هایی به لیبی و سوریه از
رؤسای این کشورها خواستند
که در پی جویی امام موسی
صدر اهتمام بیشتری به خرج
دهند.
(کیهان، ش 10573،
ص 2) همچنین یک هیات سه
نفره به نمایندگی از طرف
آیت الله سیدعبداللّه شیرازی به
دمشق رفتند تا با رهبران عرب
ملاقات کنند و درباره موضوع
ناپدیدشدن امام موسی صدر
رایزنی نمایند.
(همان، ش
10574، ص 2)
همچنین پرویز ثابتی رئیس
اداره کل سوم ساواک در
بخش نامه ای به شعب ساواک
از آنها خواست که به علت
ایجاد محدودیت هایی از
طرف دولت عراق برای امام
خمینی از اعتراضات،
تظاهرات و اقدامات دیگری
که مردم علیه این کار نشان
می دهند مراقبت کنند.
این
بخش نامه در ضمیمه کتاب
آمده است.
(ضمیمه 3)
1ـ کمیته ترویج و دفاع از
حقوق بشر در ایران امروز
(4 /7 /57) بیانیه ای منتشر
کرد و خبر داد که محدودیت
ایجاد شده نسبت به خانه امام
خمینی در نجف همچنان
پابرجاست.
خبرگزاری
فرانسه که این خبر را از
پاریس ارسال می کرد، به نقل
از گروهی دیگر به نام نهضت
آزادی بخش ایران نوشت که
این نهضت احمد حسن البکر
رئیس عراق را مخاطب قرار
داده و این کار او را نقض
اعلامیه حقوق بشر دانسته
است.
1ـ در سند بعدی جزئیات
بیشتری از خبر را خواهید
خواند.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 12 صفحه 76