تاریخ سند: 22 مهر 1346
جناب آقای سیروس فرزانه1
متن سند:
شماره: 4992
حسبالامر مبارک علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران خواهشمند است اجناس مشروحه ذیل:
1ـ 10 کیلو خاویار
2ـ مقداری ودکای سلطانیه
3ـ 10 کیلو پسته
4ـ 10 کیلو آجیل زمستانی از قبیل گردو ـ توت و غیره
5ـ 10 کیلو نان نخودچی
6ـ مقداری از کنسروهای غذائی ایران
را تهیه و برای جناب آقای رهنما2 سفیر شاهنشاهی ایران در برن فرستاده شود تا در مهمانی که در روز پنجم آبان ماه /46 ترتیب خواهند داد از این اجناس استفاده نمایند.
متشکر میشوم در اینمورد اقدام لازم معمول و صورتحساب آن را حضور محترم سرکار عیله خانم فریده دیبا تقدیم نمائید که وجه آن پرداخت شود.
ـ
پیشکار علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران.
فضلالله نبیل
توضیحات سند:
1ـ سیروس فرزانه فرزند حسن در سال 1306 ه ش در تهران به دنیا آمد.
تحصیلات خود را تا دیپلم فنی مخابرات ادامه داد.
سمتهایی از جمله: مدیر کل فرودگاه مهر آباد، معاون وزارت راه، معاون تشریفات دربار شاهنشاهی، آجودان کشوری شاه و...
را عهده دار بود.
نامبرده از عناصر وفادار به رژیم پهلوی و شخص شاه بود.
طبق گزارش ساواک در اکثر سفرهای خارج از کشور همراه وی بوده و به دریافت نشانهای متعددی (حدود 30 عدد) مفتخر گردیده است.
در طول خدمت وی در سمت سرپرست سازمان جلب سیاحان، مواردی از سوءاستفاده مالی وجود داشته که طبق گزارش ساواک: «سیروس فرزانه معاون پیشین نخست وزیر و سرپرست سازمان جلب سیاحان در بین مردم فردی نادرست شناخته میشود و در جریان تجهیز و آماده کردن هتلها در جشن دو هزار و پانصدمین سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران بحثهای زیادی مبنی بر سوءاستفادههای وی وجود داشته است...
.
موردی که برای تعقیب وی با مدرک موجود است مربوط به جریان پرداخت مبلغ دو میلیون و دویست هزار ریال از طرف دفتر فرح به سازمان جلب سیاحان میباشد...
دفتر فرح طی نامهای چکی به مبلغ 000 /200 /2 ریال به سازمان جلب سیاحان ارسال و درخواست مینمایند وصول آن را اعلام دارند.
مقارن این امر سازمان جلب سیاحان در وزارت اطلاعات ادغام و سیروس کنار گذارده میشود.
پس از چندی دفتر فرح وصول چک را از وزارت اطلاعات درخواست میکند.
در بررسی معلوم میشود که سابقهای از نامه و چک موجود نیست، بعد که تحقیق میشود روشن میگردد سیروس فرزانه نامه را از بین برده و چک را نیز به وسیله شخصی به نام الیاس که صراف است وصول کرده و بعد که از وی تحقیق شده گفته است وجه را دریافت و به مهدی بهرهمند معاون وقت جلب سیاحان داده است.
در حالیکه چنین نبوده و مشخص نگردیده که پول مذکور چه شده است.
از ماجرای اخیر کریم پاشا بهادری رئیس دفتر فرح، غلامرضا کیان پور، وزیر وقت اطلاعات و جهانگردی کاملاً اطلاع دارند و باید از آنها سئوال و پرونده تشکیل شود.
اما اتفاقی نمیافتد و پیگیری جدی هم به عمل نمیآید و فرزانه به چپاولهای خود ادامه میدهد تا سال 1355 که به علت بیماری قلبی با بازنشستگی وی موافقت میشود .
(اسناد ساواک، پرونده انفرادی)
2ـ حمید رهنما فرزند زین العابدین به سال 1291 در خانواده ای متمول در تهران به دنیا آمد.
نامبرده پس از سپری نمودن تحصیلات مقدماتی به دانشگاه تهران راه یافت و در رشته حقوق لیسانس گرفت و مدتی نیز در دانشگاه بیروت در رشته علوم سیاسی تحصیل نمود.
حمید رهنما کار مطبوعاتی خود را از مدیریت روزنامه ایران آغاز کرد و مدتی نیز عضو شورای عالی تبلیغات بود.
مشارالیه ابتدا در سازمان برنامه و بودجه استخدام شد و از طرف آن سازمان جهت تحصیل در رشته امور بازرگانی به انگلستان رفت و در مراجعت به ایران ابتدا در وزارت خارجه و در سال 1337 به عنوان بازرس در شرکت قند استخدام و پس از مدتی به مدیریت شرکت سهامی نساجی برگزیده شد.
نامبرده همزمان با عضویت در هیئت مدیره شرکت نفت در سازمان برنامه نیز به عنوان بازرس همکاری داشت و در سال 1350 وزیر اطلاعات شد.
گزارش ساواک در سال 1353 حاکی است که به دستور نامبرده بالا به نام بودجه وزارت اطلاعات حدود 300 الی 400 جلد کتاب خطی قدیمی به ارزش یک میلیون و هفتصد هزار تومان خریداری شد، ولی کلیه این کتاب ها و عکس های قدیمی را حمید رهنما به منزلش برده است.
او در سال 1353 به عنوان رئیس هیئت نمایندگی ثابت ایران در یونسکو انتخاب شد.
حمید رهنما در حزب مردم اقبال عضویت داشت و مدیر روزنامه های ایران و تلاش بود و به عنوان دانشیار در دانشگاه صنعتی تدریس می نمود و در باشگاه ورزشی شاهنشاهی عضویت داشت.
نامبرده در مصادر مختلف مدیریتی علاوه بر سستی و ناتوانی، دارای سوء استفاده های مالی بسیاری بود و در زمینه مفاسد اخلاقی نیز در دوران وزارت شهرت زیادی داشت.
منبع:
کتاب
هدایای دربار پهلوی به بیگانگان به روایت اسناد ساواک صفحه 7